Το όνομα της Γκιζέλα Σνάιντερ-Χέρμαν δεν θα σας πει κάτι. Παρ’ όλα αυτά ήταν μια αξιοσέβαστη Γερμανίδα αρχαιολόγος με ολλανδικές ρίζες που γεννήθηκε το 1893 και έφυγε από τη ζωή σχεδόν έναν αιώνα μετά, το όχι τόσο μακρινό 1992. Φαίνεται ότι ήταν ενεργή σε πολλές και διαφορετικές ανασκαφές στη Νότια Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Ιταλία και στην Ελλάδα, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.
Κι ερχόμαστε στο σήμερα. Ο εγγονός της, Τζον Γκόμπερτς (φωτ.), κάτοικος Ουάσιγκτον, επέστρεψε 19 αρχαιότητες στις τέσσερις χώρες προέλευσής τους αφού διάβασε δημοσιεύματα στον Guardian σχετικά με τη δυνατότητα επαναπατρισμού αρχαιοτήτων. Οι τέσσερις χώρες είναι η Ιταλία, η Ελλάδα, η Κύπρος και το Πακιστάν. Και ο άνθρωπος που εμπιστεύθηκε διαβάζοντας αυτά τα άρθρα στη βρετανική εφημερίδα ο Αμερικανός σύμβουλος μη κερδοσκοπικών οργανισμών ήταν ένας Ελληνας, ο καθηγητής Χρήστος Τσιρογιάννης, αφοσιωμένος κυνηγός των ανά τον κόσμο αρχαιοκαπήλων· υπολογίζεται ότι μέχρι σήμερα έχει ταυτίσει περισσότερα από 1.600 προϊόντα αρχαιοκαπηλίας, πολλά από τα οποία έχουν ήδη επαναπατριστεί σε διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Ο Αμερικανός έκανε το σωστό παίρνοντας στα σοβαρά έναν Ελληνα αρχαιολόγο.
«Διάβασα ιστορίες για τον επαναπατρισμό και σκέφτηκα: έχουμε αυτά τα αντικείμενα που είναι 2.500 ετών από άλλες χώρες, θα πρέπει να διερευνήσουμε αν μπορούμε να τους τα επιστρέψουμε», δηλώνει ο Γκόμπερτς στον Guardian. Υπήρχε όμως ένα εμπόδιο: η ανησυχία ότι θα μπορούσε να βρει τον μπελά του εξαιτίας αυτής της σπάνιας οικογενειακής κληρονομιάς. «Δεν έχω ιδέα πώς πραγματικά απέκτησε αυτά τα αντικείμενα η γιαγιά μου. Ηταν ένας καλός και σωστός άνθρωπος. Αλλά υποθέτω πως υπήρχαν πολύ διαφορετικές συνήθειες εκείνες τις εποχές. Αυτά τα αντικείμενα ήταν η εμμονή της, ολόκληρη η ύπαρξή της», διαβεβαιώνει.
«Εφθασε σε εμένα ζητώντας συμβουλές για να κάνει το σωστό», αφηγείται ο καθηγητής Τσιρογιάννης και, όπως τονίζει, αυτή είναι η πρώτη φορά που του συμβαίνει κάτι τέτοιο. «Είναι μια υπέροχη περίπτωση ατόμου που το έκανε επειδή είχε διαβάσει τα άρθρα του Guardian. Δείχνει πώς τέτοιες δημοσιεύσεις αυξάνουν την ευαισθητοποίηση και φέρνουν χειροπιαστά αποτελέσματα». Ο ίδιος προσδιόρισε κάθε αρχαιότητα, υποδεικνύοντας τη χώρα στην οποία έπρεπε να επιστραφεί. Δώδεκα αντικείμενα ανήκαν στην Ελλάδα, τέσσερα στην Ιταλία, ένα στο Πακιστάν και δύο στην Κύπρο. «Τον συμβούλευσα να τα επιστρέψει», συνεχίζει ο καθηγητής μιλώντας στην αγγλική εφημερίδα. «Του είπα: “Αν ακολουθήσεις τη συμβουλή μου, τότε δεν θα έχεις κανένα πρόβλημα και επίσης θα γίνεις παράδειγμα για άλλους ανθρώπους. Τα τυλίγεις σε ένα κουτί για κάθε χώρα και πηγαίνεις στις πρεσβείες τους. Ο πιο ειλικρινής τρόπος είναι ο ευθύς τρόπος”».