Από μιαν άποψη, η Μεταπολίτευση υπήρξε όντως «αναίμακτη». Η τραγωδία της Κύπρου και η συνθήκη της δημοκρατίας που επέβαλε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν επέτρεψαν στα υπολείμματα του χουντικού καθεστώτος να χρησιμοποιήσουν όπλα για να αιματοκυλίσουν τη χώρα. Αυτός ήταν ο μεγάλος φόβος της δημοκρατίας στα πρώτα χρόνια μετά το 1974. Ομως δεν υπήρξε αναίμακτη αν αναλογισθούμε τους νεκρούς που άφησε το πέρασμα της αριστερής τρομοκρατίας, ο Κουφοντίνας, η παρέα του και οι συναφείς δολοφόνοι. Αυτοί υπήρξαν το βασικό κληροδότημα της χούντας, μαζί με το φοιτητικό κίνημα και τον αντιαμερικανισμό και κατ’ επέκταση αντιδυτικισμό. Ηταν τα φαντάσματα του πνεύματος του Εμφυλίου που κληροδότησε η χούντα στη δημοκρατία. Προσπάθησε να το εξορκίσει ο Καραμανλής με τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ και την υποχωρητικότητά του απέναντι στην κοινωνική και πολιτισμική ηγεμονία της Αριστεράς. Το ΚΚΕ βολεύτηκε στη δημοκρατία τοποθετώντας το στο μουσείο και παρουσιάζοντάς το ως πολιτικό αξιοθέατο. Η αριστερή τρομοκρατία όμως προσπάθησε να το κρατήσει ζωντανό δολοφονώντας ανθρώπους στο όνομα μιας ιδεολογίας την οποία διαφήμιζε με το αίμα τους. Το γεγονός ότι η «17 Νοέμβρη» έδρασε ανενόχλητη για 25 συναπτά έτη δίνει και το στίγμα της επιρροής που άσκησε στη δημοκρατία της Μεταπολίτευσης. Ο Μομφερράτος, ο Αξαρλιάν, ο Παύλος Μπακογιάννης, αλλά και αργότερα τα θύματα της Μαρφίν, μαρτυρούν ότι η Μεταπολίτευση δεν υπήρξε αναίμακτη, όπως μας αρέσει να τη χαρακτηρίζουμε.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, με την πολιτική του ιδιοφυΐα, μετασχημάτισε το πνεύμα του Εμφυλίου σε δημοκρατική ρητορεία. Ας μην ξεχνάμε ότι επί ΠΑΣΟΚ καθιερώθηκε ο όρος «εμφύλιος» ως επίσημος χαρακτηρισμός του αιματοκυλίσματος. Οταν έγινε η σύμπραξη Αριστεράς και μητσοτακικής Δεξιάς με στόχο το Ειδικό Δικαστήριο, πολλοί υπέγραψαν το πιστοποιητικό θανάτου της Μεταπολίτευσης, κοινώς μιας δημοκρατίας που κουβαλούσε στο συλλογικό της ασυνείδητο τις εμφύλιες συγκρούσεις. Η Μεταπολίτευση αποδείχθηκε ανθεκτική. Αναβίωσε στον καιρό των μνημονίων, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ μετέφρασε το πνεύμα της σε ένα θέατρο σκιών που διατηρούσε τη χώρα σε μια οιονεί εμφύλια σύγκρουση. Η νοοτροπία της εξόντωσης του αντιπάλου –«ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν»– και το δίπολο «Αριστερά – Δεξιά» ήταν τα συμπτώματα της επιβίωσης της Μεταπολίτευσης. Σήμερα, 49 χρόνια μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, όντως μπορούμε να μιλάμε για το τέλος της Μεταπολίτευσης. Οι εκλογές απέδειξαν ότι η αντίθεση «Αριστερά – Δεξιά» είναι πλέον άσφαιρη. Θα μου πείτε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχει ακυρωθεί η αντίθεση, απλώς στη Γαλλία ή στην Ιταλία η αντίθεση δεν δημιουργήθηκε με το αίμα ενός πολύχρονου εμφυλίου όπως σε εμάς.