Πού είναι οι υπουργοί; Γιατί δεν βγαίνουν να στηρίξουν την κυβέρνηση τώρα στα δύσκολα; Το ερώτημα αντιστρέφεται: Πού είναι η κυβέρνηση για τους υπουργούς; Γιατί τους αποπέμπει με το πρώτο μιντιακό ολίσθημα; Γιατί έχει επιλέξει σε όλες τις «στραβές» να κάψει τα στελέχη της, αντί να κάψει η ίδια λίγο από το πολιτικό της κεφάλαιο για να τα διασώσει;
Οι προβληματισμοί αυτοί μπορεί να ακούγονται παράταιροι μέσα στον ζόφο της καταστροφής. Το τελευταίο πράγμα που θα έπρεπε να μας απασχολεί είναι οι ενδοοικογενειακές φαγούρες της κυβέρνησης. Κι όμως, η ψυχοπολιτική κατάσταση του κυβερνητικού σχήματος δεν είναι άσχετη με τις επιδόσεις του. Αντικειμενικά, η μία αποπομπή και η μία «αναπόφευκτη» παραίτηση –καθώς και άλλη μία που κυοφορείται– είναι τόσες, ώστε να μην μπορούν να προσπεραστούν σαν «μεμονωμένα κρούσματα». Είναι τόσες, ώστε να μπορεί κανείς να τις εκλάβει ως έμπρακτη μεταμέλεια για τα κριτήρια με τα οποία συγκροτήθηκε πριν από μόλις δυόμισι μήνες η κυβέρνηση.
Τότε, τη μακρινή 25η Ιουνίου, η ανακύκλωση –rotation, για τους φίλους– έμοιαζε με λογική ιδέα. Αντί των αγκυλώσεων που μπορεί να προκαλέσει η μονιμοποίηση σε ένα θώκο εξουσίας, το Μαξίμου επέλεγε την κινητικότητα, χωρίς να χάσει σε εμπειρία και κυρίως χωρίς να διαταράξει τις εσωκομματικές ισορροπίες. Οι κομμένοι ήταν λίγοι.
Εκ των υστέρων φαίνεται όμως ότι η επιτυχία της ανακύκλωσης κρίνεται από το υλικό που ανακυκλώνεις. Υπάρχουν όντως λίγα στελέχη που έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ανταποκριθούν σε πολλά χαρτοφυλάκια. Αυτοί είναι οι εξαιρέσεις. Των υπολοίπων τις επιδόσεις δεν χρειαζόταν να τις μετρήσει κανείς τώρα.
Τι έχει αποδώσει η μέθοδος του rotation;
Δεν είχε άποψη ο «κόουτς» για τον Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη προτού του αναθέσει για δεύτερη φορά το χαρτοφυλάκιο της Ναυτιλίας; Χρειαζόταν να ακούσει μια φράση του σε ένα πρωινό τηλεπαράθυρο για να σχηματίσει γνώμη; Χρειαζόταν να δει τη διαδικτυακή αγορά να τον λιθοβολεί – με τον ίδιο τον υπουργό εντέλει να συνειδητοποιεί ότι είχε μείνει ακάλυπτος στην τοξική θύελλα; Το ίδιο ισχύει και για τους περισσότερους υπουργούς που «μετακομίστηκαν»: Ηταν περισσότερο από γνωστοί και είχαν δοκιμαστεί. Είχε δοκιμαστεί και η χημεία τους με το επιτελείο που τους (ξανα)επέλεξε.
Ο προβληματισμός για το rotation έτσι επιστρέφει στον εμπνευστή του. Αφού τους είχε ζυγίσει, γιατί βρίσκεται σε θέση να τους αποπέμψει, με το αυτονόητο κόστος που έχει η παλινωδία για την εικόνα της κυβέρνησής του;
Το υπουργικό αξίωμα μπορεί και να αντιμετωπίζεται σαν σκέτο πουκάμισο. Σαν μια στολή που αρκεί να τη φοράς για να νομίζεις ότι μετέχεις στην κυβέρνηση, ενώ την αληθινή διακυβέρνηση την ασκεί ένας πυρήνας γαλβανισμένων τεχνοκρατών, επιτελών και υπασπιστών, που κινούν τα νήματα.
Φαίνεται τώρα όμως ότι η διακυβέρνηση δεν είναι μόνο μάνατζμεντ. Η πολιτική δεν γίνεται χωρίς πολιτικούς.