Ειρωνεία. Την ώρα που ο εναπομείνας ΣΥΡΙΖΑ μαδούσε το μαξιλάρι, ο πρωθυπουργός ανακοίνωνε τη διανομή 350 εκατ. σε κοινωνικά επιδόματα. Την ώρα που η Αριστερά φαντασιωνόταν έναν αναδιανεμητικό παράδεισο στο παρελθόν της, ο Μητσοτάκης εξακολουθούσε να τον υλοποιεί στο παρόν. Εξακολουθούσε έτσι να ενισχύει και τα εκλογικά του ερείσματα, όπως αποτυπώθηκαν στον χάρτη το περασμένο καλοκαίρι, με τις περιφέρειες όπου συγκεντρώνονται οι λήπτες των επιδομάτων να βάφονται, για πρώτη φορά τα τελευταία σαράντα χρόνια, μπλε.
Στην αντίθεση «μεταφυσικό μαξιλάρι – υπαρκτά επιδόματα» αντανακλάται και η αδυναμία της αντιπολίτευσης να καταλάβει την επιτυχία του αντιπάλου της. Οσο οι αντίπαλοί του στοχοποιούσαν τον Μητσοτάκη σαν «ανάλγητο γόνο της νεοφιλελεύθερης ελίτ», εκείνος υπέκλεπτε τα μέσα της δικής τους, υποτίθεται, πολιτικής, τρολάροντας κιόλας όσους διαφωνούν με τη διανομή επιδομάτων ως «ιλουμινάτι».
Κάποιοι διακρίνουν πια από απέναντι τη μητσοτακική μέθοδο. Και έχουν περάσει στο άλλο άκρο. Την ερμηνεύουν ως ακαταμάχητο εργαλείο πολιτικής κυριαρχίας: Αφού μοιράζει λεφτά, αφοπλίζει και την αντιπολίτευση. «Μπαζώνει» έτσι τις πληγές του – το διαρκές σκάνδαλο των υποκλοπών, τα Τέμπη, τη Θεσσαλία. Τι περιμένουμε, αλήθεια; Να ανησυχήσει αυτός που τον Δεκέμβριο θα πάρει διπλάσιο επίδομα τέκνου για τη θεσμική ακεραιότητα των Ανεξάρτητων Αρχών;
Ομως, και αυτό είναι ένα αντιπολιτευτικό έλλειμμα: ότι δεν βρέθηκε αντιπολιτευτικός λόγος ικανός να θεματοποιήσει τα κυβερνητικά λάθη. Δεν βρέθηκαν τα μέσα πειθούς ακόμη και στα πεδία που η κριτική είναι δικαιολογημένη· ακόμη κι όταν υπήρχε αντιπολιτευτική ύλη πέρα από τα αντιμητσοτακικά κλισέ που τα έχουν βαρεθεί μέχρι και τα πληκτρολόγια που τα αναπαράγουν.
Μπορεί να ξεπεραστεί αυτή η ανισορροπία; Μήπως, τώρα που οι δημοσκοπήσεις δείχνουν δεύτερο το ΠΑΣΟΚ, πρέπει να περιμένουμε ότι θα ισορροπήσει ξανά το εκκρεμές της αντιπολίτευσης; Οτι θα έχουμε ξανά, απέναντι από το κεντροδεξιό κόμμα, μια κεντροαριστερά «ανταγωνιστική»;
Θα εξαρτηθεί περισσότερο από το ΠΑΣΟΚ παρά από τον Μητσοτάκη. Θα εξαρτηθεί κυρίως από το πώς το ΠΑΣΟΚ έχει διαβάσει τον αντίπαλό του· πώς έχει ερμηνεύσει την επιτυχία του. Μέχρι στιγμής, η ηγεσία του δευτερότριτου κόμματος δείχνει προσηλωμένη στη μελέτη του ΣΥΡΙΖΑ. Δείχνει να προσπαθεί να ανταγωνιστεί τη συριζαϊκή απήχηση στο ακροατήριο που αποκαλείται «προοδευτικός κόσμος». Μόνη η (κατά)χρηση του όρου είναι ενδεικτική του ορίζοντα των πασοκικών αναλύσεων.
Ενδεικτική και η πρωτοβουλία με την οποία το ΠΑΣΟΚ υποδέχτηκε τις πρώτες μετρήσεις που το επανέφεραν στη δεύτερη θέση. Είχε αποδυθεί τις τελευταίες ημέρες σε μια –τηλεφωνική και όχι μόνο– κινητοποίηση προκειμένου να εμφανίσει μεγάλο μπλοκ στην πορεία προς το Πολυτεχνείο. Προκειμένου δηλαδή να δείξει ότι έχει υπερφαλαγγίσει την Αριστερά στον στίβο των μνημοσύνων.
Ιθ-αγένειες
«Γύρνα στο Μαϊάμι». Δεν θα γίνεις αριστερός ποτέ, Αμερικανέ, Αμερικανέ-ε-ε.
Η χοντρή
Δεν το άκουγε κανείς. Δεν είχε δώσει κανείς αξιακό βάρος στη λέξη, μέχρι που η Πρωτοψάλτη αποφάσισε να την αποσιωπήσει. Η παράλειψη λειτούργησε σαν έμφαση. Μέχρι να σβηστεί, «η χοντρή νευρική» (που πήγαινε τις Κυριακές στον «Αδωνι» για καφέ) περνούσε απαρατήρητη. Δεν της είχε απονεμηθεί περιωπή στίγματος, για να έχει νόημα η αποκαθήλωσή της.
Ποιος λοιπόν φορτίζει τον λόγο με «τραυματιστική» ισχύ; Αυτός που τον χρησιμοποιεί αβασάνιστα, όπως αναπνέει; Ή εκείνος που τον οδηγεί σε τιμωρητική σίγαση, αφού τον έχει δικάσει για τις προθέσεις του; Ποιος έκανε την αθώα χοντρή αλγεινή; Η ενοχοποίηση της γλώσσας είναι ταυτόχρονα και η ακραία φετιχοποίησή της. Τα έπεα δεν επιτρέπεται να είναι πια πτερόεντα. Ο,τι λέγεται είναι «γλωσσική πράξη» που έχει πάντα και τη δύναμη να «προσβάλλει». Ο,τι λέγεται είναι κάτι σαν κακό ξόρκι. Αν πάψεις να το λες, αφοπλίζεις και τη βλαπτική του ενέργεια. Σιωπάς και παύει το κακό. Αυτή η αγαθοεργός λογοκρισία επιχειρείται, υποτίθεται, στο όνομα της ηθικής ανακαίνισης της γλώσσας. Μοιάζει όμως περισσότερο με παλινόρθωση της μαγείας. Λευκή μαγεία που εξορκίζει τα στίγματα. Χοντρή ηθικολογία.