Ο πόλεμος στη Γάζα έχει προκαλέσει ανθρώπινες απώλειες χειρότερες και από τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Μέσα σε λιγότερο από έξι μήνες συγκρούσεων οι νεκροί Παλαιστίνιοι ανέρχονται σε 30.000, οι περισσότεροι από τους οποίους γυναίκες και παιδιά. Αυτά είναι τα θύματα, όχι μόνο των κυνικών τακτικών της Χαμάς ή των στρατιωτικών επιλογών της κυβέρνησης του Ισραήλ, αλλά και της αποτυχίας της διεθνούς κοινότητας να προστατέψει τους αμάχους.
Η τύχη των κατοίκων της Γάζας βρίσκεται πλέον σε σημείο καμπής, καθώς η ανθρωπιστική κρίση εξαπλώνεται. Οι αναφορές για νεκρούς από την ασιτία στον βορρά δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν, αλλά τα σημάδια δεν είναι καλά: η UNRWA σταμάτησε την ανθρωπιστική βοήθεια εκεί, οι επίσημες εκτιμήσεις υπολογίζουν ότι η επισιτιστική κρίση αγγίζει δύο εκατομμύρια Παλαιστινίους και πηγή στο Ισραήλ σημειώνει ότι οι ελλείψεις σε τρόφιμα έχουν δημιουργήσει μαύρη αγορά που εκμεταλλεύονται οι επιτήδειοι. Την ίδια στιγμή, η UNRWA, ο μόνος οργανισμός που θεωρείται ότι έχει το δίκτυο να διαθέσει ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, είδε τη βοήθειά του να μειώνεται κατά 50% τον Φεβρουάριο λόγω των συνθηκών στο έδαφος, ενώ το έργο της θα επηρεαστεί περαιτέρω αν δεν «ξεπαγώσει» η χρηματοδότηση τον Μάρτιο, όταν αναμένεται να ολοκληρωθεί η εσωτερική έρευνα για τη συμμετοχή 12 υπαλλήλων της στην επίθεση της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου.
Αυτή η δυσοίωνη εικόνα, αλλά και η επιμονή του Ισραήλ για την ανάγκη εισβολής στη Ράφα, τον προσφυγικό καταυλισμό στα σύνορα με την Αίγυπτο όπου έχουν συρρεύσει 1,5 εκατ. Παλαιστίνιοι, εντείνει την αίσθηση του επείγοντος για μία έστω και βραχυπρόθεσμη λύση. Είναι χαρακτηριστικό ότι η UNRWA προειδοποιεί ότι μια επίθεση στη Ράφα θα είναι «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο» της Γάζας, καθώς θα προκαλούσε πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση. Η ελπίδα βρίσκεται στο Κατάρ, όπου εκπρόσωποι του Ισραήλ και της Χαμάς διαπραγματεύονται συμφωνία για την επιστροφή δεκάδων Ισραηλινών ομήρων, σε αντάλλαγμα την κατάπαυση του πυρός, που ελπίζεται να συνοδευτεί από νέους ανθρωπιστικούς διαδρόμους. Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι η ισραηλινή κυβέρνηση Νετανιάχου δεν θα ξεχάσει τον στόχο της «εκκαθάρισης» της Ράφα από τη Χαμάς.
Μια επίθεση στη Ράφα θα είναι «το τελευταίο καρφί στο φέρετρο», καθώς θα προκαλούσε πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση.
Μπορεί η αμερικανική διπλωματία και στρατιωτική ετοιμότητα να έχουν επιτύχει να μην επεκταθεί ο πόλεμος σε άλλα μέτωπα, αλλά όσο συνεχίζεται τόσο εξαθλιώνονται οι κάτοικοι της Γάζας και τόσο δημιουργούνται οι συνθήκες για τη συνέχιση του κύκλου της βίας στο Ισραήλ. Ευκαιρία για διπλωματική λύση ίσως δώσει η παραίτηση του πρωθυπουργού της Παλαιστινιακής Αρχής, Μοχάμεντ Στάγεχ, η οποία είναι ένα σήμα ότι η παλαιστινιακή ηγεσία είναι έτοιμη να κάνει αλλαγές και να αναλάβει ρόλο στη Γάζα την επομένη του πολέμου. Αυτή που δεν δείχνει διάθεση να αλλάξει στάση, όμως, είναι η κυβέρνηση Νετανιάχου…
* Η κ. Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow στο Atlantic Council και ερευνήτρια Εξωτερικού στο ΕΛΙΑΜΕΠ.