Η δυσαρέσκεια είναι μεγάλη. Η ηγεσία της Εκκλησίας αισθάνεται θιγμένη. Ομως, η δυσαρέσκεια και η ευθιξία για ένα ζήτημα πολιτικά διευθετημένο δεν είναι στρατηγική. Είναι σκέτη θυμική αντίδραση. Η Ιεραρχία «κρατάει μούτρα», αφήνοντας το πληγωμένο της γόητρο να την οδηγήσει σε αποχή από την εθιμοτυπία που συμβολίζει την ενότητα κράτους και Εκκλησίας. Η απόσυρση από τον κοινό εορτασμό της Γιορτής της Ορθοδοξίας «σχισματοποιεί» τη διαφωνία της Ιεραρχίας με την κυβέρνηση, αλλά και την Προεδρία της Δημοκρατίας. Ακούγεται παράδοξο, αλλά κατά νομική κυριολεξία ένα νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου εμφανίζεται να εκδηλώνει συναισθήματα απέναντι στους φορείς της εκτελεστικής εξουσίας.
Αυτό το παιχνίδι των συμβόλων (δεν θα ακουστεί, λένε, το «Πιστεύω» από πολιτειακά χείλη) μπορεί να μην έχει ορατό στρατηγικό στόχο. Εχει όμως πολιτικές παρενέργειες. Ο άλλοτε συγκρατημένος Αρχιεπίσκοπος ενθαρρύνει τώρα με τη στάση του τις ροπές ορισμένων μητροπολιτών, που απειλούσαν ότι θα βάλουν «πόρτα» στους ναούς για όσους βουλευτές ψήφισαν την πρόσφατη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου. Ο ζήλος του κλήρου επενδύεται έτσι και στον τοπικό ανταγωνισμό μεταξύ βουλευτών ακόμη και του ίδιου κόμματος – αφού, ταυτόχρονα με τους αφορισμούς, ψάλλονται και εγκώμια υπέρ εκείνων που καταψήφισαν.
Πρόκειται για μικροπολιτικό σκόρπισμα του κύρους της Εκκλησίας, που η θεσμική ψυχραιμία του Ιερωνύμου είχε σε ανάλογες τριβές του παρελθόντος αποτρέψει. Ακόμη και όταν επιβαλλόταν το lockdown στους ναούς, η αντίδραση της Αρχιεπισκοπής ήταν λελογισμένη – και πάντως αποτελεσματική για τον ποιμαντικό σωφρονισμό όσων κήρυτταν απείθεια στους υγειονομικούς κανόνες της πολιτείας.
Ποια «ρεβάνς» επιδιώκει πλέον η ηγεσία της Εκκλησίας.
Το αρχιερατικό παράγγελμα διαμορφώνει έτσι το κλίμα που ήθελε πάση θυσία να αποφύγει η κυβέρνηση. Το Μαξίμου ήθελε να ψηφιστούν οι γάμοι και μετά να παραδοθούν στη λήθη. Θα επιβεβαιωνόταν έτσι η πρόβλεψη ότι «δεν ενδιαφέρεται η πλειοψηφία» και πάντως δεν θα καθορίσει την εκλογική της συμπεριφορά από ένα «μειονοτικό» ζήτημα. Τώρα, η συντήρηση της αντιπαράθεσης στις μητροπόλεις της περιφέρειας χαλάει τα σχέδια της κυβέρνησης, πολύ περισσότερο από την αποχή από το δείπνο στην Προεδρία, που χαλάει απλώς το status της Εκκλησίας.
Ποιος μπορεί να είναι ο στόχος του Ιερωνύμου; Ο στόχος του πολέμου φθοράς δεν μπορεί να είναι άλλος από μια ρεβάνς. Ρεβάνς θα συνιστούσε η εκλογική τιμωρία της Ν.Δ. στις ευρωκάλπες του Ιουνίου, για να μπορεί μετά ο άμβωνας να αποφανθεί ότι επήλθε «θεία δίκη». Με όρους, βέβαια, Παλαιάς Διαθήκης.
Η Ιεραρχία επιλέγει έτσι μάλλον συνειδητά να πριμοδοτήσει την πολιτική έκφραση των παραεκκλησιαστικών οργανώσεων και τους χριστεμπόρους που πωλούν επιστολές του Ιησού. Επιλέγει να ανέβει μαζί τους στον εξώστη. Μένει να φανεί αν υπάρχει ποίμνιο να την ακολουθήσει εκεί.