Τα αποτελέσματα από την πρώτη πώληση ελληνικών ομολόγων μετά τη χρεοκοπία της χώρας ικανοποίησαν τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό – και κάτι παραπάνω. Το ποσό που προσφέρθηκε ήταν μεγαλύτερο από το αναμενόμενο. Η λίστα των πρόθυμων δανειστών πιο μακρά από τις προσδοκίες. Η γεωγραφική διασπορά μεγάλη, το τελικό επιτόκιο χαμηλότερο από τις προβλέψεις.
Το να προσεγγίσει κανείς τη συγκεκριμένη έκδοση ομολόγων –ή το να αξιολογήσει τα αποτελέσματά της– αποκλειστικά με εγχώριους όρους, οδηγεί σε μισά συμπεράσματα. Η πολιτική σκοπιμότητα της πρώτης ελληνικής έκδοσης ξεπερνά τα δεδομένα της χώρας. Επιβεβαιώνει ότι η Ευρώπη είναι σε φάση προετοιμασίας: Επιδιορθώνει τα εξωτερικά της τείχη, ενισχύει την περιφέρειά της, φτιάχνει βιτρίνα ενόψει της επόμενης χρηματοπιστωτικής αναταραχής. Ταυτόχρονα, εκτονώνει την αντίδραση των ψηφοφόρων στις χρηματοδότριες χώρες, ενόψει και των ευρωεκλογών. Αν ακόμα και η Ελλάδα βρίσκει δανειστές στις αγορές, οι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν πρέπει να ανησυχούν ότι θα βάλουν πλάτη σε πανευρωπαϊκά ταμεία διάσωσης-μαμούθ.
Η εντυπωσιακή ελληνική δημοπρασία ενίσχυσε τις τιμές των ομολόγων της περιφέρειας γενικότερα. Οι διεθνείς επενδυτές επιδεικνύουν μια ακόρεστη όρεξη για ευρωπαϊκό χρέος: όσο πιο επίφοβο, τόσο καλύτερα. Η ταλαιπωρημένη Ισπανία δανείζεται με ευνοϊκότερους όρους από τις ΗΠΑ. Η Ιρλανδία, που εξέδωσε ομόλογα την ίδια μέρα, πέτυχε νέο ρεκόρ χαμηλού «επιτοκίου». Επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρωζώνη που έβλεπαν με το κιάλι τα δανεικά, μπορούν και δανείζονται φθηνά από τις αγορές. Γιατί όχι; Εδώ δανείζεται «μέχρι και η Ελλάδα».
Η ουρά που έκαναν οι επενδυτές σκόρπισε χαρά σε κυβερνητικά κτίρια του Βερολίνου, της Αθήνας, των Βρυξελλών. To Grexit αντικαταστάθηκε από το Gre-entry (re-entry: επανείσοδος) στους τίτλους των διεθνών εφημερίδων. Δίπλα στα διθυραμβικά σχόλια για το εντυπωσιακό της επιτυχίας –για χώρα που χρεοκόπησε δύο χρόνια πριν– υπάρχουν αναλύσεις που εκφράζουν αμφιβολίες για το αν η οικονομία είναι ώριμη να αποκτήσει πάλι παρτίδες με ιδιώτες επενδυτές. Στην Αθήνα, οι αναλύσεις περνούν σε δεύτερη μοίρα. Στο πολιτικό φάσμα υπάρχει μόνο ενθουσιασμός και οργή. Ταυτόχρονα. Σε μια χώρα που μπορεί να πολωθεί για μια στάμπα γυναικείας μπλούζας, η αντιπαράθεση για ένα τόσο κορυφαίο θέμα όπως η χρηματοδότηση του εθνικού προϋπολογισμού είναι φυσικό να ξυπνά τη μητέρα των μαχών.
Ωστόσο η σκόνη θα καταλαγιάσει. Ολο και περισσότεροι ψηφοφόροι θα αντιληφθούν την ουσία του ελληνικού διλήμματος, θα καταλάβουν ότι μαλώνουν για το ποια πλευρά κόβει περισσότερο σε ένα δίκοπο μαχαίρι. Ολο και περισσότεροι θα ζητήσουν από τις πολιτικές δυνάμεις να τοποθετηθούν και να δεσμευτούν στο εξής: Θέλουμε δανεικά με σταθερό, χαμηλό επιτόκιο από επίσημους δανειστές – και Μνημόνιο; Φθηνά δανεικά δηλαδή, αλλά με όρους και τελεσίγραφα που γεννούν «χρηματοδοτικά κενά» τα οποία καλύπτονται με «οριζόντιο πόνο»; Ή προτιμούμε πιο ακριβά δανεικά από τις αγορές με στόχο να ρίξουμε το κόστος – αλλά και με το ρίσκο να ξανακριβύνουν; Εξαρτάται από το τι θεωρούμε πιο επικίνδυνο. Να είμαστε εκτεθειμένοι στα τελεσίγραφα της τρόικας – ή στην ανωριμότητα της ελληνικής πολιτικής διαχείρισης, που μπορεί σε μια αρνητική συγκυρία να ξαναεκτοξεύσει το κόστος δανεισμού και να επαναφέρει το δράμα του 2009-10; Οποιος σε αυτή τη φάση έχει βεβαιότητα υπέρ της μιας ή της άλλης λύσης είναι μέντιουμ – ή αφελής.
Η Ελλάδα πλέον έκανε το πρώτο βήμα. Ελαβε πιο ακριβά δανεικά για να ξεπληρώσει φθηνότερα, αλλά αγόρασε ταυτόχρονα το πρώτο «κομματάκι» ελευθερίας. Η διαδρομή θα είναι μακρά. Αν δεν την περπατήσει ώς το τέλος με συνέπεια, διατρέχει τον κίνδυνο και να μην κερδίσει συνολικά την ελευθερία της, και να βρεθεί βαρύτερα χρεωμένη απέναντι σε έναν αστερισμό ιδιωτών. Οι διαθέσεις τους τότε θα είναι διαφορετικές από αυτές της χθεσινής δημοπρασίας.