Καθώς οι κεντρικές τράπεζες δεσπόζουν όλο και περισσότερο στη λειτουργία της οικονομίας, οι τακτικές τους συνεδριάσεις και ανακοινώσεις για τη νομισματική πολιτική είναι για τις αγορές ό,τι ήταν παλιά οι χοροεσπερίδες των βασιλικών αυλών για τη γεωπολιτική: Θέτουν τόνο, στόχους, και γεννούν εξελίξεις.
Η τελευταία συνέντευξη Τύπου της ΕΚΤ, όμως, ήταν μάλλον αμήχανη. Ισως γιατί μόλις ένα μήνα πριν είχε μειώσει τα επιτόκια, είχε εξαγγείλει μέτρα τόνωσης και είχε δηλώσει την πρόθεσή της να προχωρήσει και σε «μη ορθόδοξα μέτρα στήριξης» της οικονομίας στην Ευρωζώνη, αν χρειαστεί. Αμήχανη ήταν και η αντίδραση των αγορών την ώρα που μιλούσε ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης: Το ευρώ υποχώρησε – εξέλιξη καλοδεχούμενη, αλλά άσχετη. Ηταν η ανακοίνωση για τη μείωση της αμερικανικής ανεργίας που εκτόξευσε το δολάριο και πίεσε το ευρώ.
Στα περισσότερα θέματα που άγγιξε ο Ντράγκι δεν παρέκκλινε από τα γνωστά: «Ο πληθωρισμός θα παραμείνει και φέτος χαμηλός», η ΕΚΤ βλέπει σταδιακή βελτίωση από το 2015 και μετά, είπε. Με δεδομένο ότι η λέξη «πληθωρισμός» υποκαθιστά ουσιαστικά τη λέξη «ανάπτυξη» – η απάντηση φανερώνει ότι η Ευρωζώνη θα συνεχίσει να παλεύει για να αυξήσει ουσιαστικά το προϊόν της, θα συνεχίσει για καιρό να βαφτίζει τα ξινά γλυκά, θα εξακολουθήσει να εξαρτάται από εισροές επενδυτικών κεφαλαίων από άλλα μέρη του κόσμου.
Οι δημοσιογράφοι επέμειναν για διευκρινίσεις ως προς το «μεγάλο όπλο», την αγορά ομολόγων. Αφορά την απορρόφηση πακεταρισμένων δανείων από την ΕΚΤ, με αντάλλαγμα ρευστότητα προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Ο Μάριο Ντράγκι απάντησε ότι το Ευρωσύστημα «ξεκίνησε να εντείνει τις προπαρασκευαστικές εργασίες για την αγορά ομολόγων», σε προετοιμασία και συντονισμό με άλλες κεντρικές τράπεζες και ρυθμιστικές αρχές. Η διατύπωση έδωσε την αίσθηση ότι η «ζύμωση» για το «τύπωμα» στην Ευρωζώνη είναι ακόμα στη φάση του «κοσκινίζειν» της γνωστής παροιμίας (ή μήπως όχι – κι ο Ντράγκι απλώς βάζει υποθήκη για «τονωτικό έκπληξη» εντός του 2014;).
Πιο αποκαλυπτικές ήταν οι διευκρινίσεις για τις ανακοινώσεις του προηγούμενου μήνα – ειδικά για το TLTRO, το στοχευμένο πρόγραμμα τροφοδοσίας των τραπεζών με φθηνή ρευστότητα για να αυξήσουν τα δάνεια προς επιχειρήσεις. Ο κεντρικός τραπεζίτης διευκρίνισε ότι θα υπάρξουν 6 κύκλοι σε ισάριθμα εξάμηνα, εκτιμώντας ότι η επιπλέον ρευστότητα μπορεί να είναι της τάξης του ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ. Μια αύξηση της τάξης του 50% στον ισολογισμό της ΕΚΤ, η οποία έτσι θα προσεγγίσει το μέγεθος του ισολογισμού της Fed (ο οποίος, αντίθετα, μπαίνει σε φάση δίαιτας). Καθώς το μέγεθος του ισολογισμού μιας κεντρικής τράπεζας επηρεάζει την ισοτιμία του νομίσματος το οποίο παράγει, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το ευρώ μεσοπρόθεσμα θα υποχωρήσει. Το πρόγραμμα TLTRO, δηλαδή, πέρα από την εκπεφρασμένη στόχευση να αυξήσει τον δανεισμό στις επιχειρήσεις, θα έχει και ένα δευτερογενές αποτέλεσμα: την πολυαναμενόμενη μείωση της ισοτιμίας του κοινού νομίσματος.
Ο Μάριο Ντράγκι δεν έδωσε πολλά στο κοινό του χθες. Στην τρέχουσα φάση ο «ευρωπαϊκός χρόνος» περνά πιο αργά. Η τακτική μηνιαία συνεδρίαση της ΕΚΤ μοιάζει υπερβολικά συχνή. Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν επιθυμούν η σχέση της με τις αγορές να περάσει από τον ενθουσιασμό στην αμηχανία, στην αμφισβήτηση, στο «παραγνωριστήκαμε». Ο Ντράγκι θύμισε ότι οι μηνιαίες συναντήσεις για τα επιτόκια και η ενημέρωση των δημοσιογράφων θα αραιώσουν από το 2015 – κάθε έξι εβδομάδες αντί για κάθε μήνα. Από το επόμενο έτος θα αλλάξει κι ο τρόπος ψηφοφορίας στο Δ.Σ. Δεν θα ψηφίζουν όλοι οι κεντρικοί τραπεζίτες σε όλες τις συνεδριάσεις της ΕΚΤ, αλλά εκ περιτροπής και ανάλογα με το μέγεθος της κάθε χώρας-μέλους, όπως στις ΗΠΑ.
Η σχέση ΕΚΤ-αγορών «χρειάζεται λίγο μυστήριο». Για αρχή, έρχονται πιο αραιά ραντεβού και «αμερικανιές». Οι εκπλήξεις αναμένονται.