Το δόγμα της προστασίας μιας εμβρυακής βιομηχανίας/οικονομίας επινοήθηκε στη φάση της χειραφέτησης των ΗΠΑ από το Ηνωμένο Βασίλειο. Παραλλαγές του εφαρμόστηκαν σε όλο τον κόσμο. Αφορά την προστασία ενός κλάδου «στα σπάργανα» από τον σκληρό διεθνή ανταγωνισμό με επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές, δασμολόγηση των «ώριμων» προϊόντων. Σήμερα (και) αυτό έχει αντιστραφεί. Η τάση είναι να προστατεύεται η «υπερήλικη» αγορά από την επέλαση του τεχνολογικού νεωτερισμού: των «τρομερών παιδιών», που συντρίβουν προηγούμενα επιχειρηματικά μοντέλα με την πρώτη τους έκδοση μετοχών.
Οι πρώην ισχυροί βρίσκονται αντιμέτωποι με μια μεταλλαγμένη νέα γενιά σούπερ εταιρειών. Με την εξάπλωση τεχνολογίας, επικοινωνιών κι εφαρμογών, οι παλιοί είναι καταδικασμένοι. Το μόνο που χωρίζει κάποιον κλάδο από τον αφανισμό του, είναι ότι δεν προέκυψε ακόμη το κατάλληλο startup που θα τον βγάλει ακαριαία στα αζήτητα. Δεν προέκυψε ένας νέος τρόπος παραγωγής ή διανομής, για να ανατρέψει τα δεδομένα και να του πάρει τα έσοδα.
Στην τηλεόραση προέκυψε. Αλλά θα παραμείνει υπό έλεγχο για κάποιο καιρό. Ο τελευταίος γύρος μεταξύ «ισοπεδωτικής τεχνολογίας» και «κατεστημένης βιομηχανίας» κατέληξε υπέρ των τηλεοπτικών δικτύων, με την καταδίκη της Aereo από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων. Πρόκειται για μια εταιρεία που επιτρέπει την παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων ζωντανών και μαγνητοσκοπημένων (ναι, υπάρχουν και λέξεις ετοιμοθάνατες) στον υπολογιστή ή στο κινητό. Η απόφαση χάρισε παράταση ζωής στο επιχειρηματικό μοντέλο των δικτύων, τα οποία χρεώνουν για το τηλεοπτικό playlist που προσφέρουν θεατές και διαφημιζομένους.
Για ένα αυξανόμενο ποσοστό πληθυσμού, η έννοια του τηλεοπτικού ραντεβού είναι τόσο αναχρονιστική όσο η επίσκεψη σε ταχυδρομείο για να τηλεγραφήσεις αντί να στείλεις sms. Γι’ αυτούς το δικαστήριο δεν μπορεί να κάνει κάτι. Απαγορεύοντας τη δωρεάν διάθεση των προγραμμάτων όμως, αποτρέπει την ακόμα μαζικότερη μετανάστευση διαφημιστών και κοινού στο Ιντερνετ.
Για το κοινό ο απολογισμός είναι μεικτός. Από τη μία, η απόφαση εμποδίζει τη δυνατότητα να βλέπει φθηνότερα τηλεόραση από υπολογιστή ή κινητό. Από την άλλη, το δικαστήριο προστατεύει τον μηχανισμό που κάνει πραγματικότητα εκείνες τις παραγωγές που τελικά αναζητά το κοινό – επί πληρωμή ή μη.
Η στήριξη των τηλεοπτικών μεγαθηρίων από τους Αμερικανούς δικαστές έχει και μια άλλη σκοπιμότητα. Ρεαλιστικά, η παγκόσμια οικονομία δεν μπορεί να δεχθεί το ορμητικό σοκ της τεχνολογίας σε όλους της τους τομείς ταυτόχρονα – δεν θα χρειαζόταν να δουλεύει ούτε ένας στους δέκα. Ετσι κάθε κράτος προσπαθεί να συντηρήσει όσο μπορεί τους παίκτες που στο κάτω κάτω συνεισφέρουν ακόμη σημαντικά στο εθνικό εισόδημα. Δεν θα τους κόψει τα πόδια τώρα, που χρειάζεται τη συνεισφορά τους στο ΑΕΠ. Ισως γι’ αυτό, οι Αμερικανοί δικαστές σπεύδουν να καθησυχάσουν ότι δεν έχουν να φοβούνται κάτι οι άλλοι τεχνολογικοί παίκτες που φλερτάρουν επικίνδυνα με την παραβίαση του copyright,. Η μεγαλοθυμία εξηγείται: πρόκειται για εταιρείες που ανήκουν πια παράγοντες της οικονομίας, οι κεφαλαιοποιήσεις τους κινούν τη Wall Street.
Το σκεπτικό των δικαστών ήταν μια άσκηση ισορροπίας. Το να τορπιλίσουν τη ροή εσόδων του τηλεοπτικού πυλώνα της βαριάς αμερικανικής βιομηχανίας, της Show Business, θα ήταν αυτοκτονικό. Το να υιοθετήσουν το άλλο άκρο, και να επαναφέρουν το πλεονεκτικό καθεστώς που απολάμβαναν τα αμερικανικά δίκτυα τη δεκαετία του ’80, ακόμη και αν μπορούσε να γίνει, θα σκότωνε την καινοτομία συνολικά. Οι δικαστές των ΗΠΑ χωρίς ακρότητες διαχειρίζονται τη μετάβαση στον νέο τόμο της οικονομίας, κάνοντας αυτό που κάνουν όλοι, παντού:
Κερδίζουν χρόνο.