Τέτοιες ημέρες τον Απρίλιο του 1912 (για την ακρίβεια, στις 14 Απριλίου), βυθίστηκε ο «Τιτανικός» παρασύροντας στον βυθό του παγωμένου Ατλαντικού 1.500 ψυχές. Τηρουμένων όλων των αναλογιών, οι πολύ πρόσφατες ναυτικές τραγωδίες, με θύματα πρόσφυγες και μετανάστες στα νερά της Μεσογείου, έχουν κάτι από το ιστορικό ναυάγιο ― δίχως όμως τον μύθο. Εννιακόσιοι άνθρωποι πνιγμένοι, φόβοι για άλλους τριακόσιους ― τις τελευταίες ημέρες έχουμε κυριολεκτικά χάσει το μέτρημα. Οπως πολύ εύστοχα σχολίασε ο ιστορικός Δημήτρης Σωτηρόπουλος στο Διαδίκτυο χθες: «Προσπάθησα σήμερα το πρωί να μετρήσω μέχρι το 900, όσος είναι περίπου ο αριθμός των πνιγμένων. Δεν τα κατάφερα. Μόνον έτσι καταλαβαίνεις το μέγεθος και μόνον έτσι συνειδητοποιείς ότι αυτοί οι αριθμοί έχουν πρόσωπο: όταν μετράς έναν έναν…».
Ετσι ακριβώς είναι. Τα περί «Τιτανικού» δεν αφορούν όμως μόνον τους αδιανόητους αριθμούς των νεκρών στη θάλασσα της Μεσογείου. Αφορούν και την ιδέα αυτή της δύναμης, της ισχύος του λεγόμενου ανεπτυγμένου κόσμου ― που όμως δεν είναι τίποτα εντέλει μπροστά στην ανθρώπινη απελπισία. Διότι ο «Τιτανικός» σήμερα, εκατόν τόσα χρόνια μετά το πολύνεκρο εκείνο ναυάγιο αριστοκρατών, μεγαλοαστών και λαϊκών ανθρώπων, δεν είναι μόνον τα καθεαυτά ναυάγια στα δικά μας, ζεστά και φιλόξενα νερά (όπου, βέβαια, τα θύματα δεν διαχωρίζονται κοινωνικά καθώς όλα προέρχονται από περιοχές και χώρες του πλανήτη που βρίσκονται σε τόσο άθλια κατάσταση, ώστε ολόκληρες οικογένειες στοιβάζονται όπως όπως σε σαπιοκάραβα κι όποιος επιζήσει). «Τιτανικός» είναι και η ίδια η Ευρώπη που αδυνατεί εδώ και δεκαετίες να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο ζήτημα το οποίο, σε τελική ανάλυση, συνιστά (αυτό κι αν συνιστά!) ανθρωπιστική κρίση.
Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση φυσικά και δεν είναι οι Ευρωπαίοι άμεσα υπεύθυνοι για αυτές τις ασύλληπτες τραγωδίες, και δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν αποτελεσματικά και δραστικά σε όλη αυτή την απέραντη έκταση οι παράνομες επιχειρήσεις των δουλεμπόρων και οι απελπισμένες προσπάθειες προσφύγων και μεταναστών προκειμένου να ξεφύγουν από τις εξαθλιωμένες και επικίνδυνες πατρίδες τους και να φτάσουν στον ευρωπαϊκό χώρο ακόμα και κολυμπώντας. Υπάρχει όμως ένα τεράστιο μερίδιο ευθύνης στην όλη στάση και αντιμετώπιση του τεράστιου αυτού προβλήματος από τη μεριά του πολιτισμένου κόσμου, σαν να αρνείται η Ευρώπη να δει το πρόβλημα. Φυσικά, η Ευρωπαϊκή Ενωση μαστίζεται από μια οξύτατη οικονομική κρίση, η ήπειρος γενικότερα δοκιμάζεται από μια βαθιά πολιτισμική κρίση, την ίδια στιγμή που σε μεγάλες περιοχές της Αφρικής και της Ασίας η βαρβαρότητα, η καταπίεση, οι λιμός και οι διαφόρων τύπων λοιμοί κυριαρχούν. Οι άνθρωποι φεύγουν διότι δεν έχουν πού να μείνουν ― στην κυριολεξία. Κάπως έτσι, το ένα μεγάλο πρόβλημα συναντά το έτερο μεγάλο πρόβλημα, χαμένοι βγαίνουμε όλοι· ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία, ο μεγάλος χαμένος είναι αυτά τα παιδιά, οι μητέρες και οι νέοι άνθρωποι, οι άνδρες και οι γυναίκες που αναζητούν κάτι καλύτερο για να βρούνε τελικώς τον θάνατο με έναν ιδιαζόντως οδυνηρό, αγωνιώδη τρόπο.
Το ότι ουδέποτε υπήρξε σχέδιο ειδικά στη χώρα μας προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα είναι γνωστό βέβαια, οι δε δηλώσεις και γενικότερη στάση των αρμόδιων της νέας κυβέρνησης είναι τουλάχιστον κωμική ― μόνο που δεν γελά κανένας όχι μόνον διότι η Ελλάδα έχει το δικό της φορτίο στην ιστορία αυτή, αλλά και διότι το θέαμα, οι εικόνες των εκατοντάδων πνιγμένων θυμίζουν σε όλους την ένδειά μας εν μέσω ιδεολογημάτων που ισοδυναμούν με αγκυλώσεις κι εν μέσω μιας αδιαφορίας, αν όχι εχθρότητας και φοβίας, που κάνει τον άνθρωπο να μη μοιάζει με άνθρωπο πια.