Υπάρχει μια αίσθηση κατασκευαστικής και επενδυτικής άπνοιας στο κέντρο της Αθήνας, με εξαίρεση το ευεργετικά θορυβώδες εργοτάξιο του νέου ξενοδοχείου στο πρώην κτίριο του υπουργείου Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως, το αποκατεστημένο πολυώροφο νεοκλασικό μέγαρο στην οδό Ερμού που θα φιλοξενήσει την αθηναϊκή ναυαρχίδα γνωστής αλυσίδας έτοιμου ενδύματος και την πολλά υποσχόμενη ανακαίνιση του Zonar’s στην οδό Πανεπιστημίου.
Δεν είναι κι άσχημα για την πρωτεύουσα της χώρας, που αναπάντεχα (με τα δεδομένα της αρχής της χρονιάς) διολισθαίνει εκ νέου σε ύφεση ύστερα από πέντε χρόνια δραματικής υποχώρησης του ΑΕΠ και το χρηματοπιστωτικό της σύστημα υπολειτουργεί εξαιτίας των κεφαλαιακών ελέγχων.
Η πραγματικότητα της Αθήνας είναι ότι η τοπική οικονομία απέφυγε φέτος τα χειρότερα επειδή ο τουρισμός πηγαίνει καλύτερα από το αναμενόμενο. Αν όμως ξεφύγεις από τον συγκεκριμένο τομέα, η εικόνα είναι καταθλιπτική. Εμπορικά, η πόλη δεν κατάφερε ποτέ να συνέλθει από τα αλλεπάλληλα χτυπήματα που προκάλεσε η κρίση, ενώ η αναιμική ανάκαμψη του 2014 έπεσε στα βράχια της «σκληρής διαπραγμάτευσης» με τα γνωστά συνεπακόλουθα. Στην ευρύτερη εικόνα δεν βοηθούν οι ματαιώσεις ή οι αναβολές σημαντικών έργων υποδομής, όπως το Re-think Athens ή η έναρξη της κατασκευής της Γραμμής 4 του μετρό. Το πρώτο κατέπεσε στις Βρυξέλλες, το δεύτερο θα δυσκολευθεί πολύ να εξασφαλίσει τους πόρους στις παρούσες συνθήκες.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στην απουσία δημοσίων έργων, έστω και καλλωπιστικού χαρακτήρα. Νοσταλγώ τα περίφημα «έργα βιτρίνας» που τόσο έχουν λοιδορηθεί στην Ελλάδα, για λόγους που έχουν να κάνουν περισσότερο με την ψυχολογία και λιγότερο με την ουσία. Από αυτήν την άποψη, ακούσαμε με μεγάλη ικανοποίηση πριν από μερικούς μήνες τον δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη να εξαγγέλλει ένα πιλοτικό πρόγραμμα αστικής ανάπλασης σε μια «φέτα» του εμπορικού κέντρου, από το Σύνταγμα έως την οδό Αθηνάς. Η ιδέα είναι απολύτως σωστή, καθώς οι πόροι δεν επαρκούν για τα «μεγάλα έργα» άλλων εποχών. Οσα χρήματα μπορεί να διαθέσει ο δήμος θα χρηματοδοτήσουν τη ρεαλιστική μεταμόρφωση μιας μικρής ζώνης που θα λειτουργήσει ως υπόδειγμα για τη σταδιακή της εξάπλωση και σε άλλα οικοδομικά τετράγωνα. Σύμφωνα με το πρόγραμμα, στην «τυχερή» περιοχή του ιστορικού τριγώνου «όλα» θα λειτουργούν όπως ορίζουν οι άγραφοι νόμοι του αστικού πολιτισμού σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη: οι πεζόδρομοι θα γίνονται σεβαστοί από Ι.Χ. και μηχανάκια, τα φορτηγά θα τηρούν τις ώρες τροφοδοσίας των καταστημάτων, ο αστικός εξοπλισμός (καθιστικά, τηλεφωνικοί θάλαμοι, κ.λπ.) θα συνάδουν με τα δυτικά στάνταρ κ.ά. Ας ελπίσουμε ότι ο δήμος πολύ σύντομα θα είναι σε θέση να βάλει μπροστά το έργο. Σε αυτήν την περίοδο, τα λεγόμενα «έργα βιτρίνας» ανακτούν την πραγματική τους σημασία. Οχι μόνο για να λειτουργήσουν ως παράδειγμα, αλλά, κυρίως, για να σηκώσουν το καταβαραθρωμένο ηθικό πολιτών και πόλης.