Είναι υπερβολή, αλλά θα τη χρησιμοποιήσουμε για την οικονομία του θέματος: χθες, οι δρόμοι της Ελλάδας ήταν γεμάτοι από πρόσφυγες και αγρότες. Οι μεν δεν έχουν άλλη επιλογή, οι δε υποστηρίζουν ότι δεν έχουν άλλη επιλογή. Αυτός ο ελληνικός καταυλισμός, που γεμίζει τη χώρα με εικόνες είτε απελπισίας είτε «ανυποχώρητης αγωνιστικότητας», προκαλεί ασφυξία.
Τι σημαίνει «κανείς δεν ξέρει πότε θα φύγουμε, όλα είναι ανοιχτά»; Τι σημαίνουν καλαμπόκια, αυγά, ελληνικές σημαίες, αλυσοδεμένα τρακτέρ σε πόρτες υπουργείων; Τι σημαίνει «θα μεταφέρουμε τον αγώνα μέσα στις πόλεις»; Σημαίνει ότι η μόνη πραγματικότητα που βλέπουν οι αγρότες είναι ένας κατάλογος από αιτήματα. Αιτήματα και εξαιρέσεις, που ηχούν από παράλογα έως εκβιαστικά. Επίσης, θα είχε ενδιαφέρον η απάντηση στο ερώτημα «τι μπορεί να διεκδικήσει κανείς από μια διαλυμένη χώρα;», αλλά αυτό εντάσσεται, μάλλον, σε άλλο πλαίσιο συζήτησης.
Θα μπορούσαν ή όχι να αναστείλουν τις κινητοποιήσεις τους σε ένδειξη κατανόησης ενός προβλήματος που υπερβαίνει την ελληνική επικράτεια; Οχι, φαίνεται να απαντούν, συγκεντρωμένοι απολύτως στις δικές τους διεκδικήσεις. Δεν θα μπορούσαν να επεξεργαστούν ένα, πιο σύνθετο είναι η αλήθεια, σχέδιο δράσης, λαμβάνοντας υπόψη τα κοινωνικά και πολιτισμικά αδιέξοδα αυτής της περιόδου; Η τακτική υποχώρηση και η διαλλακτική στάση σε κάθε μορφής διαπραγμάτευση ήταν ανέκαθεν συνώνυμα της ήττας σε αυτόν τον τόπο. Οι συνέπειες είναι ορατές: ο καθένας ταμπουρωμένος στο δικό του μετερίζι (για να μη λησμονούμε και το λεξιλόγιο άλλων εποχών) δεν επικοινωνεί με τις ανάγκες του διπλανού. Ο απόλυτος κατακερματισμός είναι σήμα κατατεθέν της ελληνικής κοινωνίας.
Ζούμε, εδώ και μέρες, με τους αριθμούς των αφίξεων των προσφύγων, παράλληλα με το καθημερινό δελτίο κινητοποιήσεων των αγροτών: ποιοι δρόμοι βρίσκονται σε αποκλεισμό, πού η διέλευση είναι ανοιχτή. Μια χώρα αίθουσα αναμονής, σε μια αποβάθρα ανενεργή, από την οποία δεν περνούν πια τρένα… Την παρακάμπτουν, ακολουθώντας άλλες διαδρομές.