Στην επικράτεια των ήχων

2' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η​​ εμπειρία στην παράσταση του Σάιμον Μακ Μπέρνι, της καλλιτεχνικής ομάδας «Complicite», ήταν «η συνάντηση». Πού οδηγεί το πείραμα του «Τhe encounter» είναι δύσκολο να αποφανθεί κανείς, λίγες μέρες μετά. Το παράδοξο δεν ήταν ο ίλιγγος ενός ταξιδιού με ήχους, στη ζούγκλα του Αμαζονίου· δεν ήταν ούτε η, μάλλον στερεότυπη, σύγκρουση των δύο πολιτισμών ούτε το οικολογικό μήνυμα από την καρδιά της φύσης,«το μέρος του πλανήτη που έχει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα». Η οδύσσεια του φωτορεπόρτερ του National Geographic Λόρεν Μακ Ιντάιρ, που χάθηκε στα βάθη του Αμαζονίου το 1962, διασώθηκε από μια απομονωμένη φυλή ιθαγενών και μυήθηκε στον τρόπο ζωής τους, δεν θα είχε την ίδια επίδραση στο κοινό, αν η αφήγηση βασιζόταν στην εικόνα. Ομως ο Μακ Μπέρνι στρέφεται αποκλειστικά σχεδόν στην ακοή.

Το κοινό παρακολούθησε το έργο με ακουστικά (στη Στέγη Γραμμάτων την περασμένη εβδομάδα).

Ο Μακ Μπέρνι από σκηνής μιλούσε, παράγοντας ταυτόχρονα ήχους. Και μέσα από τους ήχους είδαμε τον χρόνο· είδαμε τη βροχή, τα φύλλα του φοίνικα, τα έντομα, τα μάγια, τις τελετές, τη ροή του ποταμού. Είδαμε τη φυλή των Μαγιορούνα, τους ανθρώπους γάτες, καλύβες από καλάμια, τη φωτογραφική μηχανή να διαλύεται από μια μαϊμού. Είδαμε το παρελθόν και το μέλλον, το εφήμερο, την περιδίνηση στον μη χρόνο, τα δεσμά του δυτικού τρόπου ζωής να θρυμματίζονται. Είδαμε τις ρωγμές στην πορεία του επισκέπτη του Αμαζονίου. Είδαμε την τρέλα και την ανάσα της, τις πληγές να αιμορραγούν, τον πυρετό.

Ηχοι σαρκικοί, είχαν σώμα και όγκο, συνέθεταν ένα σύμπαν από σκέψεις και αισθήματα.

«Στις μέρες μας όλοι ζούνε σε απομόνωση. Είτε φορώντας ακουστικά είτε βυθισμένοι στο κομπιούτερ τους. Αυτό κάνουμε και στην παράσταση. Ολα είναι τεχνολογία, δεν υπάρχει τίποτα το φυσικό», λέει ο Μακ Μπέρνι. Η «τεχνική» περιγραφή από τον εμπνευστή της παράστασης ανοίγει άλλες διαδρομές. Η εμπειρία είναι ατομική, με τον εαυτό. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι κάθε θεατής μοιράζεται την ίδια εικόνα με τους υπόλοιπους. Οτι, παρά τις σαφείς συντεταγμένες, τα χρώματα, οι μυρωδιές που αναδίνονται, το τοπίο, όλα αυτά είναι κοινά.

Στο σημείωμά του, ο σκηνοθέτης περιγράφει την εμπειρία του σε έναν ανηχωικό θάλαμο, με τεράστιους τσιμεντένιους τοίχους, ώστε η απομόνωση να είναι πλήρης. «Είμαι σε απόλυτο σκοτάδι. Και σε απόλυτη σιωπή. Και δεν εννοώ τη σιωπή εκείνη στις 3 η ώρα μετά τα μεσάνυχτα στο σπίτι ή, ακόμα, τη σιωπή του πιο απομακρυσμένου μέρους στον πλανήτη· εννοώ την απόλυτη σιωπή. Η ανάσα μου ακούγεται σαν ένα σύνολο από φυσερά· ο χτύπος της καρδιάς μου σαν ένα αρρυθμικό drum machine».

Υπάρχουν πολλών ειδών σιωπές. Οσες και ήχοι. Με το «Encounter» η θεατρική τέχνη προτείνει ένα βήμα αναζήτησης.

Οι ενστάσεις (ως προς το κείμενο κυρίως, βασισμένο στο βιβλίο του Ρουμάνου Πέτρου Ποπέσκου, που αναπαράγει συζητήσεις περασμένων δεκαετιών για τη σύγκρουση αρχέγονων πολιτισμών), δεν αναιρούν τη «συνάντηση». Γιατί αυτό που μετράει δεν είναι η ιστορία. Είναι πολλές ιστορίες. Οσες και οι ήχοι.

Σαν να διασπάται η εικόνα σε χιλιάδες ήχους και να ανασυντίθεται. Η άσκηση για τον θεατή είναι ταυτόχρονα και εξοικείωση με το αόρατο που γίνεται, μυστικά, ορατό. Και η ανακάλυψη ότι η ακοή, ως αίσθηση, όσο εκτεθειμένη είναι στους θορύβους άλλο τόσο παραμένει ναρκωμένη. Ο Λόρεν Μακ Ιντάιρ μέσα από το ταξίδι του αλλάζει δέρμα και όνομα, μέσα από μια διαδικασία αναγέννησης. Από τους Μαγιορούνα θα τον χωρίσει μια καταιγίδα· ίσως όμως και κάτι πολύ πιο σύνθετο: η διαφορά που δεν γεφυρώνεται. Υποσυνείδητα, λέει ο αφηγητής, ο Μακ Ιντάιρ ήθελε να φύγει.

Η «Συνάντηση» αυτή δεν άφησε απορίες ή βόμβο. Μοιράζεσαι τους ήχους, όπως και τις εικόνες; Εχουν την ίδια ένταση και διάρκεια; Οι ερωτήσεις δεν περιμένουν απάντηση. Οι ήχοι ζουν στη δική τους επικράτεια.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή