Η μεταμέλεια για τα φονικά με τα οποία βαρύνεται ο κ. Δημήτρης Κουφοντίνας είναι ικανή αλλά όχι αναγκαία συνθήκη για να του δοθεί άδεια από τις φυλακές. Τα συμβούλια που αποφασίζουν, οι εισαγγελείς που έχουν τον τελευταίο λόγο, σίγουρα λαμβάνουν υπόψη τους αυτόν τον παράγοντα. Ανθρώπινο είναι. Βλέπουν με άλλο μάτι κάποιον που έχει πραγματικά μετανιώσει, και το δηλώνει δημοσίως.
Ο νόμος όμως δεν προβλέπει τη μεταμέλεια ως αναγκαία προϋπόθεση για την άδεια και γι’ αυτό ο κ. Σταύρος Θεοδωράκης ζητάει συμπλήρωσή του. Δήλωσε πως ετοιμάζει πρόταση νόμου ώστε αυτός που αιτείται αδείας να έχει κάνει δήλωση μετάνοιας, αποκηρύττοντας το δολοφονικό παρελθόν του. «Μπορούμε να δώσουμε άδεια σε ένα άνθρωπο που έχει καταπατήσει το ωραιότερο δικαίωμα, που είναι η ζωή, χωρίς να έχει κάνει μια ελάχιστη αυτοκριτική για τους φόνους που έχει κάνει;» (Alpha 989, 6.6.2018).
Καλά ακούγονται όλα αυτά, μόνο που είναι αντιφατικά, απότοκα της σύγχυσης που επικρατεί ευρύτατα μεταξύ σωφρονισμού και τιμωρίας. Αυτή η σύγχυση έφτιαξε τη βιομηχανία προφυλακίσεων, οι οποίες θεωρούνται προκαταβολές ποινών αντί να είναι, όπως προβλέπει ο νόμος, ένα προληπτικό μέτρο για να μη διαφύγει ο κατηγορούμενος ή να μην επιχειρήσει να αποκρύψει στοιχεία.
Το δικαιικό μας σύστημα δεν τιμωρεί –αλλιώς, θα έπρεπε να υπάρχει η θανατική ποινή για ανθρωποκτόνους–, αλλά επιχειρεί να σωφρονίσει. Στο πλαίσιο του σωφρονισμού δίδονται οι άδειες, μπας και οι καταδικασθέντες κατανοήσουν τα καλά της κοινωνίας που ήθελαν να καταστρέψουν ή ακόμη και να νουθετήσουν τα τέκνα τους για να μην αυτογελοιοποιούνται στα κοινωνικά δίκτυα δημοσιεύοντας φωτογραφίες με κονσερβοκούτια. Η μεταμέλεια είναι ένας άρρητος παράγοντας που παίζει ρόλο στην απόφαση, αλλά δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί, διότι αλλιώς γυρνάμε στις παρωχημένες ιδέες της τιμωρίας και επιβράβευσης των κακοποιών.
Το πρόβλημα όμως με τον καθ’ ομολογίαν δολοφόνο της 17 Νοέμβρη είναι άλλο. Ο νόμος προβλέπει ότι άδειες δίνονται σε εκείνους τους φυλακισμένους που εικάζεται τεκμηριωμένα ότι δεν θα διαπράξουν άλλα αδικήματα. Ο κ. Κουφοντίνας είναι δράστης ενός διαρκούς αδικήματος που λέγεται παράνομη οπλοφορία. Στα 16 χρόνια από τη σύλληψή του, δεν αποκάλυψε ολόκληρο τον οπλισμό της οργάνωσης. Κάποιοι μπορεί να ισχυριστούν ότι κρατάει το πρώτο σαρανταπεντάρι της οργάνωσης για ιστορικούς λόγους. Μπορεί να φαντάζεται ότι στο μέλλον θα δημιουργηθεί ένα «μουσείο επανάστασης» με πρώτο έκθεμα το φονικό σιδερικό. Εύλογη υπόθεση. Τι άλλο μπορεί να περιμένει ένας 60άρης που έφαγε τη ζωή του με ονειρώξεις ένοπλου αγώνα ως μέσου κοινωνικής αλλαγής; Αλλά πάλι ξέρει πόσοι έχουν καταδικαστεί επειδή κρατούσαν ως ενθύμιο ένα σκουριασμένο Λούγκερ στο σπίτι τους;