Ο 45χρονος νέος πρόεδρος και CEO της ΔΕΗ Γιώργος Στάσσης έχει ξεκάθαρο σχέδιο για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των υπηρεσιών της μεγαλύτερης εταιρείας της Ελλάδας. Να επενδύσει με κάθε τρόπο στην υψηλή τεχνολογία και κυρίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το ελληνικό Green Deal, όπως το λέει. Το έχει ξανακάνει εξάλλου με επιτυχία στη ρουμανική εταιρεία ηλεκτρισμού στην οποία δούλευε –εκ μέρους της ιταλικής Enel– την τελευταία πενταετία πριν επιστρέψει στην Ελλάδα για να αναλάβει τη ΔΕΗ.
Τα πρώτα δείγματα γραφής του είναι θετικά. Ανέλαβε τη ΔΕΗ πριν από 18 μήνες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας – το πρώτο εξάμηνο του 2019 η εταιρεία είχε ζημίες 318,4 εκατ. ευρώ και η μετοχή της είχε απαξιωθεί. Το πρώτο εξάμηνο του 2020 έπειτα από μείωση στο λειτουργικό κόστος, δύο εθελουσίες εξόδους και ασήμαντη αύξηση των τιμολογίων (2,5 ευρώ το δίμηνο σε κάθε λογαριασμό), η ΔΕΗ είχε κέρδη προ φόρων 51,2 εκατ. ευρώ. Η τιμή της μετοχής της έχει σχεδόν τριπλασιαστεί, ενώ η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας έχει ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
«Η ΔΕΗ», λέει στην «Κ», «λόγω των 10 χρόνων της κρίσης και των μνημονίων έμεινε πολύ πίσω στις επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό της. Γι’ αυτό είμαστε υποχρεωμένοι σήμερα να κάνουμε το αναγκαίο άλμα προς το μέλλον, που δεν είναι άλλο από μεγάλες επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Αυτή τη στιγμή μόλις το 2%-3% της παραγωγής της εταιρείας βασίζεται στις ΑΠΕ. Ο στόχος μας είναι στα επόμενα 3-4 χρόνια το ποσοστό αυτό να ανεβεί στο 20% της παραγόμενης ενέργειας της ΔΕΗ».
– Αυτή τη μετάβαση στο μέλλον θα την κάνετε μέσα και από την αναζήτηση κάποιου στρατηγικού επενδυτή ώστε να αγοράσει μερίδιο της εταιρείας και να φέρει κεφάλαια;
– Αυτό είναι κάτι που αποφασίζουν οι μέτοχοι της εταιρείας. Δεν νομίζω πως η ΔΕΗ χρειάζεται συνολικά κάποιο στρατηγικό επενδυτή αυτή τη στιγμή. Μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας τον εκσυγχρονισμό της, χρησιμοποιώντας ad hoc και ξένες ή ελληνικές εταιρείες που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ελλάδα, όπως π.χ. τη γερμανική RWE η οποία ενδιαφέρεται για μία επένδυση στη Μεγαλόπολη, αλλά και άλλους μεγάλους παίκτες που αποσκοπούν σε συνεργασίες.
– Το τελευταίο διάστημα έχει φουντώσει η συζήτηση για το κατά πόσον πρέπει να συνεχιστεί η πολιτική επιδοτήσεων των ΑΠΕ στην οποία βασίστηκαν όλα αυτά τα χρόνια οι επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες. Ποια είναι η δική σας άποψη;
– Η παραγωγή από φωτοβολταϊκά και αιολικά στις μέρες μας είναι απολύτως ανταγωνιστική. Θυμίζω την πρόσφατη έκθεση του Bloomberg NEF και την ανάλυση κόστους που έχει κάνει για τον ενεργειακό τομέα στην Ελλάδα. Σήμερα είναι πλέον φθηνότερο να κατασκευάσεις από την αρχή ένα αιολικό ή ένα φωτοβολταϊκό πάρκο από το να παράγεις ρεύμα από ορυκτά καύσιμα. Κατά συνέπεια, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ αυτού του είδους (φωτοβολταϊκά και αιολικά) δεν χρειάζεται επιδότηση, αλλά στήριξη ώστε να συμμετάσχουν επενδυτές κανονικά στις ενεργειακές χρηματιστηριακές αγορές που ξεκινάμε πια και στην Ελλάδα από 1/11/2020, το λεγόμενο «target model». Ο καταναλωτής δεν χρειάζεται να επιβαρύνεται με επιπλέον κόστος για να χρηματοδοτούνται νέες επενδύσεις φωτοβολταϊκών και αιολικών, οι οποίες είναι απολύτως ανταγωνιστικές. Και πρέπει να σημειώσω ότι αυτός είναι ο τρόπος για να μειωθεί –μέσα από τον ανταγωνισμό– ακόμη περισσότερο το κόστος της παραγωγής ενέργειας από τις ΑΠΕ, κάτι που θα επιτρέψει στη ΔΕΗ να προσφέρει στους καταναλωτές αλλά και στις εγχώριες επιχειρήσεις φθηνότερο ρεύμα, ώστε με τη σειρά τους να μειώσουν το κόστος παραγωγής τους.
– Στις περιοχές όπου υπάρχουν μεγάλα εργοστάσια λιγνίτη, τα οποία θα κλείσουν, τι θα κάνετε για να στηρίξετε τους κατοίκους;
– Η ΔΕΗ θα κατασκευάσει και θα λειτουργήσει στις περιοχές αυτές φωτοβολταϊκά πάρκα 2,5 GW. Το σχέδιό μας είναι –πέρα από τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν οι νέες επενδύσεις– ένα ποσοστό της τάξεως του 5% αυτών των πάρκων να μετοχοποιηθεί σε μερίδια των 1.000 ευρώ και να δοθεί η ευκαιρία στους κατοίκους των περιοχών αυτών να επενδύσουν, εάν θέλουν, μαζί με τη ΔΕΗ. Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι θα συμμετέχουν μαζί με τη ΔΕΗ στην επένδυση απολαμβάνοντας ακριβώς την ίδια απόδοση με τη ΔΕΗ! Θέλω να επισημάνω ότι οι ετήσιες αποδόσεις για τέτοιες επενδύσεις διαμορφώνονται στο 8%-10% την ώρα που τα επιτόκια των καταθέσεων είναι σχεδόν αρνητικά. Κι αυτό το δικαίωμα, επαναλαμβάνω, θα μπορούν να το εξασκήσουν μόνο οι κάτοικοι των περιοχών της απολιγνιτοποίησης.
– Πώς θα πείσετε τους πολίτες σε νησιά π.χ. στις Κυκλάδες να βάλουν ανεμογεννήτριες που σε πολλές περιπτώσεις αλλοιώνουν το φυσικό κάλλος κάθε νησιού.
– Πρέπει ο κόσμος να καταλάβει ότι οι ΑΠΕ είναι το μέλλον. Και δεν μπορεί κάποιοι κάτοικοι νησιών τόσα χρόνια να απολαμβάνουν τη φθηνή ηλεκτρική ενέργεια που παραγόταν στη Μεγαλόπολη και στην Πτολεμαΐδα με κόστος στο περιβάλλον της περιοχής και στις ζωές των ανθρώπων και σήμερα που ο λιγνίτης είναι πανάκριβος και καταργείται να μη δέχονται να εγκατασταθούν στο νησί ανεμογεννήτριες για να παράγουν το ρεύμα που καταναλώνουν. Προφανώς δεν πρόκειται να βάλουμε ανεμογεννήτριες κοντά σε σπίτια. Εχουν δοθεί πάρα πολλές άδειες ΑΠΕ σε όλη την Ελλάδα. Κάποια έργα θα προχωρήσουν, κάποια όχι. Υπερβολές δεν θα γίνουν. Αλλο, όμως, υπερβολή κι άλλο να μηδενίσουμε τις ανεμογεννήτριες σε ένα νησί επειδή αντιδρούν οι κάτοικοι. Πιστεύω πως η κατάσταση θα αυτορρυθμιστεί. Χρειάζεται ενημέρωση και κατανόηση.
Εξω οι μισθοί είναι υπερδιπλάσιοι, όμως η Ελλάδα σε αποζημιώνει αλλιώς
– Πήρε ο Ελληνας κάποιο μάθημα από τα χρόνια της κρίσης και τα μνημόνια;
– Ασφαλώς όλοι μάθαμε από την κρίση. Και μάλιστα είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση για να προχωρήσουμε μπροστά. Το πιστεύω, το ζω και το βλέπω κάθε μέρα στη δουλειά μου. Δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα από αυτά που κάνω στη ΔΕΗ αν όλοι μας δεν είχαμε πάρει τα μαθήματά μας από την κρίση. Και πιστεύω ότι η Ελλάδα μπορεί να μεταμορφωθεί τα επόμενα χρόνια με όσα κέρδισε από την κρίση. Οχι μόνο γιατί είναι «γωνία οικόπεδο», αλλά και γιατί μετά όσα έγιναν επιτέλους δείχνει να έχει καταλάβει πώς πρέπει να κινηθεί στο μέλλον. Ολοι κοιτούν να δουν αν η χώρα είναι σοβαρή και «it means business». Αν εμπνέουμε εμπιστοσύνη θα έρθουν κι άλλοι εκτός από τη Microsoft. Ιδιαίτερα μάλιστα αν βελτιωθούν κάποιοι θεσμοί της χώρας – να μην πρέπει να περιμένεις π.χ. 10 χρόνια για την ετυμηγορία σε μία απλή αστική διαφορά.
– Θα μπορέσουμε να φέρουμε πίσω το επιστημονικό δυναμικό που έφυγε τα χρόνια της κρίσης;
– Δεν υπάρχει Ελληνας στο εξωτερικό που δεν θέλει να γυρίσει στη χώρα του. Το θέμα είναι να δώσουμε ευκαιρία στους ανθρώπους αυτούς να ξαναγυρίσουν. Εγώ είχα μια στρωμένη καριέρα στο εξωτερικό. Μετά τη Ρουμανία υπήρχε συμφωνία να πάω στη Ρώμη για να αναλάβω για 5-6 χρόνια ένα μεγάλο κλάδο της Enel. Ομως το μικρόβιο που έχει περάσει η Ελλάδα σε όλους μας με έκανε να γυρίσω πίσω. Οταν ζεις πολλά χρόνια στο εξωτερικό και έχεις παιδιά (τα παιδιά μου είναι 15 και 13 ετών) προτιμάς να τα μεγαλώσεις στην Ελλάδα. Μπορεί τα λεφτά που παίρνει κανείς εδώ να μην είναι ούτε τα μισά από όσα παίρνει στο εξωτερικό κάνοντας την ίδια πάνω-κάτω δουλειά. Ζώντας όμως στην Ελλάδα, έχεις άλλα οφέλη που σε αποζημιώνουν για τα χρήματα που χάνεις. Αυτή είναι η
πραγματικότητα.
– Ο τρόπος που αντιμετωπίσαμε την πανδημία ανέβασε τις μετοχές της χώρας;
– Ασφαλώς. Και με τις νέες αυτές συνθήκες το να δουλεύεις εξ αποστάσεως δίνει μία μοναδική ευκαιρία στην Ελλάδα να φιλοξενήσει άπειρους εργαζομένους που θα έχουν τη δυνατότητα να ζουν στην ηλιόλουστη χώρα μας και να δουλεύουν, για παράδειγμα, στο βροχερό Λονδίνο με τηλεργασία.
To προσωπικό
– Η ΔΕΗ είχε κάποτε από τα πιο ισχυρά συνδικάτα. Κατέβαζαν τον γενικό διακόπτη της χώρας για να διεκδικήσουν κάποιο αίτημά τους.
– Η εταιρεία έχει ακόμη ισχυρό συνδικάτο. Αλλά έχει συνειδητοποιήσει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει. Δεν έχω παράπονο – έχουμε καλή συνεργασία. Γιατί πιστεύω ότι όλοι είναι πλέον πολύ πιο συνειδητοποιημένοι. Με τις αλλαγές που προωθούμε στη ΔΕΗ συμφωνούν και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων. Εξάλλου, ένα από τα μεγαλύτερα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας είναι το ιδιαίτερα υψηλής κατάρτισης προσωπικό της. Το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι με τους μνημονιακούς νόμους δεν επιτρεπόταν στην εταιρεία να κάνει νέες προσλήψεις για να ανανεώσει το προσωπικό της. Ο μέσος ηλικιακός όρος είναι 52 χρόνια. Δεν είναι δυνατόν οι εναερίτες που κάνουν μία από τις πιο απαιτητικές δουλειές και χρειάζονται άριστη φυσική κατάσταση να είναι κατά μέσον όρο 55 ετών.
Η συνάντηση
Συναντηθήκαμε στο εστιατόριο «Codice Blu» στο Κολωνάκι. Μοιραστήκαμε ένα ψητό φαγκρί με σταμναγκάθι και καρπάτσιο λαβράκι και χταπόδι. Ηπιαμε νερό και δύο εσπρέσο (λογαριασμός 95 ευρώ). Στις εφημερίδες εκείνης της ημέρας υπήρχε μια φωτογραφία του πρωθυπουργού να οδηγεί ένα ηλεκτροκίνητο Τesla. «Θα πιάσει η ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα;», ρώτησα. Οπως σε όλο τον κόσμο. Αν κάνεις την αριθμητική άσκηση, θα δεις ότι ακόμη και σήμερα που οι τιμές στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι «τσιμπημένες», σε συμφέρει να τα αγοράσεις αν υπολογίσεις και την οικονομία στα καύσιμα. Πόσο μάλλον όταν σε λίγο θα έχουμε ηλεκτρικά Ι.Χ. που με μια φόρτιση θα σε πηγαίνουν Θεσσαλονίκη και πίσω.
