Δάνεια άνω των 4 δισ. ευρώ έχει διοχετεύσει στις επιχειρήσεις η Εθνική Τράπεζα μέσα στο 2020, εφαρμόζοντας ένα εκτεταμένο πρόγραμμα στήριξης με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι εκταμιεύσεις προς τις οποίες διπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το 2019. Αυτό επισημαίνουν στη συνέντευξή τους στην «Κ» η γενική διευθύντρια λιανικής τραπεζικής Χριστίνα Θεοφιλίδη και ο γενικός διευθυντής εταιρικής και επενδυτικής τραπεζικής της ΕΤΕ Βασίλης Καραμούζης, εξηγώντας ότι «η τράπεζα παρέχει ένα εύρος συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους πελάτες της για τη συνολική υποστήριξη των αναγκών τους, στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης και στην προοπτική ανάκαμψης της οικονομίας».
– Το χρηματοδοτικό πλάνο της Εθνικής Τράπεζας προβλέπει χρηματοδοτήσεις άνω των 4 δισ. ευρώ το 2020. Πώς κατανεμήθηκε αυτή η ρευστότητα;
Βασίλης Καραμούζης (Β.Κ.): Οι εκταμιεύσεις δανείων αναμένεται όντως να ξεπεράσουν τα 4 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει αύξηση μεγαλύτερη από το 40% σε σύγκριση με πέρυσι. Υπερβήκαμε τον στόχο που είχαμε θέσει αρχικά, πριν δηλαδή από την εμφάνιση της πανδημίας, για να ενισχύσουμε την προσπάθεια και να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις και την οικονομία απέναντι σε αυτή την κρίση. Είναι πολύ σημαντικό ότι το 50% αυτών των χρημάτων το κατευθύναμε στη χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που αποτελούν για την Εθνική Τράπεζα στρατηγική προτεραιότητα. Οι εκταμιεύσεις μας προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις διπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2019.
– Σε ποιους κλάδους εντοπίζονται οι μεγαλύτερες χρηματοδοτικές ανάγκες; Ποιες κατηγορίες επιχειρήσεων επωφελήθηκαν και σε ποιες θα δοθεί στη συνέχεια το βάρος, μέσω των προγραμμάτων στήριξης;
Χριστίνα Θεοφιλίδη (Χ.Θ.): Η χρονική διάρκεια και η ένταση της κρίσης έχουν επηρεάσει το σύνολο της επιχειρηματικής κοινότητας. Λόγω των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόζονται για την αναχαίτιση της πανδημίας, οι κλάδοι που έχουν πληγεί περισσότερο είναι ο τουρισμός, οι μεταφορές, καθώς επίσης το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο. Αυτοί είναι οι κλάδοι που παρουσιάζουν και τις μεγαλύτερες χρηματοδοτικές ανάγκες. Λειτουργήσαμε γρήγορα και αποτελεσματικά, αξιοποιώντας στο έπακρο τα προγράμματα στήριξης της Αναπτυξιακής Τράπεζας, αλλά και των άλλων φορέων με τους οποίους έχει συμβληθεί η Εθνική Τράπεζα. Μείναμε διαρκώς δίπλα στους πελάτες μας και τους χρηματοδοτήσαμε με ευνοϊκούς όρους για να αντιμετωπίσουν τα καινούργια προβλήματα. Εως το τέλος του χρόνου, μέσω των προγραμμάτων στήριξης, θα έχουμε διοχετεύσει στην αγορά πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.
– Πόσο δύσκολο είναι για τις τράπεζες να αξιολογήσουν ποιες επιχειρήσεις θα είναι βιώσιμες στη μετά COVID-19 εποχή;
Χ.Θ.: Η αξιολόγηση των χρηματοδοτήσεων είναι πράγματι μια σύνθετη διαδικασία. Η παροχή των δανείων προϋποθέτει τη διερεύνηση της σκοπιμότητας, του εύλογου ύψους των χρηματοδοτικών αναγκών και της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών μας. Βασίζεται τόσο στα ιστορικά οικονομικά δεδομένα όσο και στη συναλλακτική συμπεριφορά της κάθε επιχείρησης. Σήμερα, προσπαθούμε να στηρίξουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τους πελάτες μας και τις επιχειρήσεις στην προοπτική της ανάκαμψης της οικονομίας και, ταυτόχρονα, οφείλουμε να προστατεύσουμε την τράπεζά μας και γενικότερα τον τραπεζικό κλάδο από μια νέα γενιά κόκκινων δανείων. Αυτό θα μας γύριζε πολύ πίσω.
Β.Κ. Διαθέτουμε και την εμπειρία και την απαραίτητη γνώση. Και σε αυτό το πλαίσιο προσφέρουμε και ένα εύρος συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους πελάτες μας. Για τη συνολική υποστήριξη των αναγκών τους. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη στηρίξει η Εθνική Τράπεζα βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια. Αυτή είναι η επιδίωξή μας.
– Η τράπεζα έχει εφαρμόσει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναστολής δόσεων δανείων. Ποια είναι τα αποτελέσματα αυτής πολιτικής;
Χ.Θ.: Τα μέτρα διευκόλυνσης καταβολής οφειλών από επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα αντιστοιχούν σε εγκεκριμένα υπόλοιπα δανείων ύψους περίπου 3,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, 1,2 είναι στεγαστικά δάνεια, 0,2 καταναλωτικά δάνεια και δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις, και 2,1 επιχειρηματικά δάνεια. Πρόκειται για προγράμματα ταμειακής διευκόλυνσης, προκειμένου οι δανειολήπτες να αντιμετωπίσουν έκτακτα θέματα ρευστότητας, εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης. Τα αποτελέσματα του προγράμματος, από έναν σημαντικό αριθμό δανειοληπτών, των οποίων η αναστολή καταβολής έληξε τον Σεπτέμβριο, είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά. Οι περισσότεροι πελάτες πλήρωσαν κανονικά τις δόσεις Οκτωβρίου και Νοεμβρίου, χωρίς να κάνουν χρήση κάποιου άλλου προγράμματος. Περίπου ένας στους τρεις ιδιώτες, που ήταν σε moratorium το 2020, θα ενταχθεί στο πρόγραμμα «Γέφυρα», το οποίο προσφέρει επιδότηση της δόσης για εννέα μήνες. Συμπληρωματικά, δημιουργήσαμε το πρόγραμμα «Εθνο-γέφυρα», το οποίο απευθύνεται κυρίως σε οφειλέτες στεγαστικών δανείων και παρέχει τη δυνατότητα καταβολής του 50% της δόσης, έως το τέλος του 2021.
– Η απόφαση της μείωσης του δικτύου των καταστημάτων σας, σε μεγάλο αριθμό, δεν δυσκολεύει τους πελάτες σας στις συναλλαγές τους; Δεν πλήττει το παραδοσιακό προφίλ της τράπεζας;
Χ.Θ.: Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη λιανική μειώνουν τον αριθμό των καταστημάτων τους, ανταποκρινόμενες στις νέες συνήθειες των καταναλωτών. Στρέφονται ολοένα και περισσότερο στα ψηφιακά κανάλια εξυπηρέτησης, στις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Αυτή είναι η τάση της εποχής, η οποία ενισχύθηκε και επιταχύνθηκε με την εμφάνιση της πανδημίας. Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι, τον Ιανουάριο του 2020, οι πελάτες της Εθνικής διενεργούσαν το 20% των χρηματικών συναλλαγών τους στα καταστήματα. Το ποσοστό αυτό πλέον διαμορφώνεται γύρω στο 7%-8% και δεν αναφέρομαι στις τελευταίες εβδομάδες του lockdown. Αυτό δεν αποτελεί αρνητική εξέλιξη, είναι μια αναπροσαρμογή στις νέες τάσεις και στις ψηφιακές δυνατότητες της εποχής. Οι ηλεκτρονικές εφαρμογές διευκολύνουν την πλειονότητα των πελατών, οι οποίοι εξυπηρετούνται πιο γρήγορα και χωρίς μετακινήσεις, σε σύγκριση με τον παραδοσιακό τρόπο στο κατάστημα. Στα σημεία άλλωστε που μειώνουμε την παρουσία μας, ο όγκος των συναλλαγών ήταν πολύ μικρός. Και φροντίζουμε σε κάθε περίπτωση να υπάρχει κοντά κάποιο άλλο κατάστημα της τράπεζας, ενώ πάντα διατηρούμε ένα ΑΤΜ που λειτουργεί όλο το 24ωρο και προσφέρει πληθώρα συναλλαγών.
– Η Εθνική έχει θέσει ως προτεραιότητα τη χρηματοδότηση της πράσινης οικονομίας και προχώρησε πρώτη από όλες τις ελληνικές τράπεζες στην έκδοση πράσινου ομολόγου. Τι προβλέπει το χρηματοδοτικό σας πλάνο;
Β.Κ.: Η Εθνική Τράπεζα, ως μεγάλος και ιστορικός οργανισμός, έχει μάθει να αντιλαμβάνεται εγκαίρως τα μηνύματα των καιρών, να εκσυγχρονίζεται και να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της κάθε εποχής. Σήμερα έχουμε όλοι συνειδητοποιήσει τους κινδύνους που διατρέχουν οι οικονομίες και οι κοινωνίες από την κλιματική αλλαγή και τη συνεχή υποβάθμιση του φυσικού, αλλά και του αστικού περιβάλλοντος. Η Εθνική, λοιπόν, συμμετέχει από το 2018 στο Οικουμενικό Σύμφωνο του ΟΗΕ και είναι ήδη ευθυγραμμισμένη με τις παγκόσμιες αρχές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης. Η έκδοση του πράσινου ομολόγου, ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη αυτής της δέσμευσης για την άμεση στήριξη των επενδύσεων στην πράσινη οικονομία. Μαζί με τα κονδύλια για τη μετάβαση στην ψηφιακή οικονομία, η άλλη μεγάλη προτεραιότητα του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης, όπως καλά γνωρίζετε, είναι άλλωστε ο πράσινος μετασχηματισμός των οικονομιών της Ευρώπης. Για εμάς αποτελεί στρατηγική κατεύθυνση να γίνουμε η «τράπεζα της ενέργειας» στην Ελλάδα και να έχουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πράσινη ανάπτυξη. Στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διαθέτουμε ήδη το μεγαλύτερο μερίδιο χρηματοδοτήσεων με ποσοστό περίπου 40%. Το σύνολο επίσης των κεφαλαίων που αντλήθηκαν από την πώληση του ομολόγου θα διατεθούν στη χρηματοδότηση έργων πράσινης οικονομίας. Τα προσεχή τρία χρόνια σχεδιάζουμε να δώσουμε στον κλάδο πιστώσεις 3 δισ. ευρώ.
– Το σχέδιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, που έχετε ανακοινώσει, υλοποιείται εν μέσω ενός δύσκολου περιβάλλοντος λόγω της κρίσης. Ποια είναι μέχρι σήμερα τα αποτελέσματα αυτού του σχεδίου;
Β.Κ.: Τα τελευταία δύο χρόνια, υλοποιούμε πράγματι ένα φιλόδοξο σχέδιο ψηφιακού μετασχηματισμού, για να δώσουμε στους πελάτες μας κάθε νέα ευκαιρία και δυνατότητα να συνεχίσουν απρόσκοπτα την επιχειρηματική τους δραστηριότητα και να πραγματοποιούν την οποιαδήποτε συναλλαγή τους online. Πρόκειται για μια σπουδαία αλλαγή όσον αφορά την ταχύτητα, τα κόστη και την αναβάθμιση των υπηρεσιών μας. Η Εθνική προσφέρει πλέον μια ευρύτατη γκάμα ηλεκτρονικών υπηρεσιών στους επιχειρηματίες, για να εξυπηρετηθούν άμεσα και με απόλυτη ασφάλεια. Από την αποστολή νομιμοποιητικών εγγράφων έως την εκταμίευση και την αποπληρωμή των δανείων τους, από το γραφείο ή το σπίτι. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι ένα μεγάλο βήμα μετάβασης της Εθνικής στη νέα εποχή.
Χ.Θ.: Στους πελάτες της λιανικής τραπεζικής, η πρόοδος που παρατηρείται και η ανταπόκριση είναι εντυπωσιακή. Οι ψηφιακές εφαρμογές της Εθνικής, με βάση τα τρέχοντα αποτελέσματα, αποτελούν καθαρά πλέον την πρώτη επιλογή των πελατών. Είναι ενδεικτικό ότι έχουμε συνολικά 3 εκατομμύρια χρήστες και 1,7 εκατομμύριο ενεργούς χρήστες κάθε μήνα. Ο αριθμός των συναλλαγών στα καταστήματα μειώθηκε τον Οκτώβριο πάνω από 60% σε σχέση με τα επίπεδα του Φεβρουαρίου. Είναι πολύ χαρακτηριστικό το γεγονός. Οπως και ότι οι συναλλαγές του e-banking αυξήθηκαν την ίδια περίοδο κατά 70%. Το πρόγραμμα του ψηφιακού μετασχηματισμού έχει την ίδια μάλιστα θετική επίδραση και στο προσωπικό της τράπεζας, το οποίο συνεχίζει να εργάζεται πολύ αποτελεσματικά εξ αποστάσεως.