Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει διαβεβαιώσει το Κογκρέσο ότι θα παρακολουθεί στενά τη συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και ειδικότερα σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο υπερπτήσεων τουρκικών F-16 πάνω από ελληνικά νησιά και αν σημειωθούν παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, θα υπάρξουν συνέπειες, τονίζει στην «Κ» το μέλος της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας Κρις βαν Χόλεν, ο οποίος σημειώνει ότι στο πλαίσιο αυτό το Κογκρέσο έχει στη διάθεσή του «εργαλεία» τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει.
Παράλληλα, ο δημοκρατικός γερουσιαστής του Μέριλαντ και υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων τονίζει ότι η προμήθεια των F-35 στην Ελλάδα θα προχωρήσει απρόσκοπτα, ενώ για το ενδεχόμενο επιστροφής της Τουρκίας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και την απόκτηση των πιο προηγμένων αμερικανικών μαχητικών, περιορίζεται να επισημάνει και αυτός ότι όσο συνεχίζεται η σημερινή κατάσταση με τους S-400, δεν υφίσταται τέτοια προοπτική.
Ο κ. Βαν Χόλεν, ο οποίος θα συμμετάσχει στο διήμερο συνέδριο που συνδιοργανώνει αύριο και μεθαύριο στην Ουάσιγκτον η «Κ» μαζί με το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας, μιλάει επίσης για τις εξελίξεις στη Γάζα δηλώνοντας ότι ένας δίκαιος πόλεμος πρέπει να διεξάγεται με δίκαια μέσα.
– Η κυβέρνηση Μπάιντεν προωθεί την πώληση νέων F-16 στην Τουρκία και την αναβάθμιση πολλών από αυτά που ήδη διαθέτει. Εχετε πεισθεί ότι ο πρόεδρος Ερντογάν δεν θα επαναλάβει τις στρατιωτικές πτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά ή δεν θα επιστρέψει στην απειλητική ρητορική;
– Πρόσφατα, είχα συνάντηση με αξιωματούχους της κυβέρνησης Μπάιντεν για να συζητήσουμε σχετικά με την πιθανότητα παραβίασης του ελληνικού εναέριου χώρου από τον Ερντογάν. Εξέφρασαν ιδιαίτερη βεβαιότητα ότι ο Ερντογάν δεν θα προβεί σε τέτοιες παραβιάσεις. Ωστόσο, ενώ δεν μπορούμε να εγγυηθούμε τίποτα με απόλυτη βεβαιότητα, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και εγώ προσωπικά, μαζί με άλλους συναδέλφους στο Κογκρέσο, θα παρακολουθούμε στενά την κατάσταση. Εάν υπάρξουν παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, θα υπάρξουν συνέπειες. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να μεταφέρω τις διαβεβαιώσεις που μας έχουν δοθεί και να υπογραμμίσω το σαφές μήνυμα ότι δεν θα γίνουν ανεκτές οι παραβιάσεις.
– Πόσο πειστικές ήταν οι δια-βεβαιώσεις της κυβέρνησης. Πόσο στενή θα είναι η παρακολούθηση; Θα παρακολουθείται η τουρκική στάση σε κάθε της βήμα; Και με τον όρο «συνέπειες» εννοούμε συγκεκριμένες ενέργειες;
– Δεν μπορώ να αναφερθώ στην ακριβή φύση των συνεπειών, αλλά πιστεύω ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει συμμετάσχει ενεργά στις προσπάθειες να μειωθούν οι εντάσεις και να πείσει τον Ερντογάν να σταματήσει το υψηλό επίπεδο παραβιάσεων που συνέβαινε προηγουμένως. Ωστόσο, θα θυμάστε ότι κάποια στιγμή είχε ληφθεί απόφαση να προχωρήσει η αποστολή F-35 στην Τουρκία, αλλά πολλοί από εμάς στο Κογκρέσο αντιδράσαμε λόγω του θέματος των S-400. Οπότε, το Κογκρέσο έχει εργαλεία στη διάθεσή του. Εάν αυτά τα F-16 δεν χρησιμοποιηθούν με τρόπο που να συνάδει με τον προβλεπόμενο σκοπό τους, ο οποίος σίγουρα δεν είναι να παραβιάζουν τον εναέριο χώρο ενός άλλου συμμάχου του ΝΑΤΟ, θα μπορούσαν να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.
– Από την πλευρά της η Ελλάδα θα πρέπει να αποκτήσει F-35; Η αν. υπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ μίλησε πρόσφατα στην Αγκυρα για την πιθανή επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα παραγωγής F-35. Αυτό είναι κάτι που εξετάζεται στην Ουάσιγκτον;
Εάν αυτά τα αεροσκάφη δεν χρησιμοποιηθούν με τρόπο που να συνάδει με τον προβλεπόμενο σκοπό τους, ο οποίος σίγουρα δεν είναι να παραβιάζουν τον εναέριο χώρο ενός άλλου συμμάχου του ΝΑΤΟ, θα μπορούσαν να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.
– Οσον αφορά τα ελληνικά F-35, η κυβέρνηση Μπάιντεν το έχει σημειώσει και αναμένω να προχωρήσει ομαλά. Οπότε, είναι ένα ξεκάθαρο ναι. Οσον αφορά το άλλο θέμα, άκουσα ότι έκανε δηλώσεις η κ. Νούλαντ, αλλά δεν έχω καμία πληροφορία σχετικά με αυτές. Ωστόσο, μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η θέση του Κογκρέσου παραμένει αμετάβλητη όσον αφορά τα F-35, δεδομένης της άλυτης κατάστασης με τους S-400.
– Το Κογκρέσο και η κυβέρνηση θεωρούν την Τουρκία αρκετά αξιόπιστο σύμμαχο ώστε να συμπεριληφθεί στην παραγωγή των F-35;
– Δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους όλων των συναδέλφων μου, αλλά μπορώ να αναφερθώ μόνο σε αυτό που έκανε προηγουμένως το Κογκρέσο, δηλαδή να ψηφίσει ένα νόμο που εμπόδιζε την πορεία των F-35, λόγω των S-400. Απ’ όσο γνωρίζω, το ζήτημα αυτό παραμένει άλυτο. Οσον αφορά τα σχόλια της Βικτόρια Νούλαντ, δεν τα γνωρίζω, οπότε θα πρέπει να ρωτήσετε απευθείας την ίδια σχετικά με το νόημά τους.
Οσον αφορά τα F-16, αντιλαμβάνομαι ότι η πρωταρχική σας ανησυχία είναι οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, κάτι που αποτελεί και για μένα προτεραιότητα. Ωστόσο, ζήτησα επίσης διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση Μπάιντεν για δύο άλλα ζητήματα: την επίθεση της Τουρκίας κατά των Κούρδων συμμάχων μας στη Συρία, οι οποίοι αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος στον αγώνα μας κατά του ISIS, και την υποστήριξη του Ερντογάν προς το Αζερμπαϊτζάν στην επίθεσή του κατά του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ηθελα απλώς να αναφέρω ότι αυτά είναι δύο επιπλέον ζητήματα που έθεσα στην κυβέρνηση Μπάιντεν.
– Παρά το γεγονός ότι είναι νωρίς στην προεκλογική περίοδο, το πιο πιθανό σενάριο φαίνεται να είναι μια εκ νέου αναμέτρηση Μπάιντεν – Τραμπ. Αν αυτό συμβεί, μπορεί να κερδίσει ο Ρεπουμπλικανός τέως πρόεδρος;
– Βασικά θα έλεγα ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει ισχυρό ενεργητικό για να κατέβει στις εκλογές. Αν κοιτάξετε την αμερικανική οικονομία σήμερα, ξεπερνάει όλες τις προσδοκίες τόσο όσον αφορά στην οικονομική ανάπτυξη όσο και στα χαμηλά ποσοστά ανεργίας. Ο πρόεδρος έχει αγωνιστεί κατά των εταιρειών που εμπλέκονται στην αύξηση των τιμών και δίνουν προτεραιότητα στα κέρδη εις βάρος των καταναλωτών. Από την άλλη πλευρά, δεν νομίζω ότι οι Αμερικανοί είναι διατεθειμένοι να επιστρέψουν στο χάος της εποχής Τραμπ, όπου κάθε μέρα φαινόταν να φέρνει περισσότερο διχασμό στη χώρα. Αν και είναι αλήθεια ότι ο Τραμπ έχει κερδίσει στο παρελθόν, νομίζω ότι η εμπειρία της χώρας τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θέλουμε να επιστρέψουμε σε αυτό το περιβάλλον.
– Πολλά στελέχη των Δημοκρατικών σε ιδιωτικές συζητήσεις, και πολλοί ψηφοφόροι των Δημοκρατικών σε δημόσιο λόγο, εκφράζουν την ανησυχία τους για την ηλικία του προέδρου Μπάιντεν και πιστεύουν ότι θα ήταν καλύτερο για το κόμμα να επιλέξει ένα νεότερο υποψήφιο. Εχει κάποια βάση αυτό;
– Δεν το έχουμε συζητήσει καθόλου. Ο Τζο Μπάιντεν έχει κερδίσει σταθερά όλες τις προκριματικές εκλογές μέχρι στιγμής, ακόμη και σε περιπτώσεις που δεν ήταν στο ψηφοδέλτιο, όπως στο Νιου Χαμσάιρ. Ο πρόεδρος έχει ένα σημαντικό ιστορικό για να στηρίξει την εκστρατεία του, μαζί με την πολυετή εμπειρία του στη δημόσια διοίκηση όλα αυτά τα χρόνια. Πιστεύω ότι οι ψηφοφόροι θα εκτιμήσουν αυτή την εμπειρία για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Η προσφορά του καλού μου φίλου Τζον Σαρμπάνη
– Να πάμε στις δύο σημαντικές συγκρούσεις που εκτυλίσσονται στον κόσμο σήμερα. Πρώτα στη Γάζα, με τον απολογισμό των νεκρών να αυξάνεται, πώς πρέπει ο κόσμος να προσεγγίσει τον πόλεμο που συνεχίζεται;
– Οσον αφορά την κατάσταση στη Γάζα, θέλω πρώτα να αναφερθώ στα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, όπου το Ισραήλ αντιμετώπισε μια βίαιη επίθεση από τη Χαμάς. Εχω δηλώσει με συνέπεια ότι ο λαός του Ισραήλ βρίσκεται απολύτως εντός των δικαιωμάτων του. Μάλιστα, νομίζω ότι η κυβέρνηση έχει βασικό καθήκον να αμυνθεί κατά της Χαμάς και να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν άλλες ημέρες όπως η 7η Οκτωβρίου και ότι όλοι οι όμηροι θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Εχω επίσης ξεκαθαρίσει ότι μπορεί να υπάρξει δίκαιος πόλεμος, αλλά πρέπει να διεξάγεται με δίκαιο τρόπο. Στη Γάζα αντιμετωπίζουμε μια ανθρωπιστική καταστροφή, με ανεπίτρεπτα υψηλές απώλειες μεταξύ των αμάχων. Ο αριθμός των νεκρών έχει ξεπεράσει τις 26.000, εκ των οποίων τα δύο τρίτα είναι γυναίκες και παιδιά. Ταυτόχρονα, η περιοχή αντιμετωπίζει μια ανθρωπιστική κρίση η οποία, σύμφωνα με τις διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως εδώ και δεκαετίες, είναι πρωτοφανούς κλίμακας. Προσωπικά, επισκέφθηκα το συνοριακό πέρασμα της Ράφα πριν από περίπου έναν μήνα και υπέβαλα σχετική έκθεση. Πρόσφατα, μαζί με τον γερουσιαστή Κρις Μέρφι και άλλους 25 συναδέλφους μας, συντάξαμε μια επιστολή προς τον πρόεδρο Μπάιντεν, όπου παρουσιάζουμε πέντε απαραίτητες ενέργειες για τη βελτίωση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας σε αθώους κατοίκους της Γάζας, οι οποίοι δεν είχαν καμία σχέση με τη Χαμάς. Ωστόσο, ο γρηγορότερος τρόπος να τερματιστούν τα δεινά είναι η κατάπαυση του πυρός και η απελευθέρωση των ομήρων.
– Ο άλλος πόλεμος με παγκόσμιες επιπτώσεις, στην Ουκρανία, φαίνεται να βρίσκεται σε αδιέξοδο. Κάποιοι λένε ότι ίσως ήρθε η ώρα για μια νέα διπλωματική προσπάθεια που θα λαμβάνει υπόψη της την πραγματικότητα επί του πεδίου.
– Οσον αφορά την Ουκρανία, οι Δημοκρατικοί στη Γερουσία προσπάθησαν να φέρουν προς ψήφιση αυτό το νομοσχέδιο για την εθνική ασφάλεια πριν από έναν μήνα, αλλά οι Ρεπουμπλικανοί αντιτάχθηκαν και επέμειναν να συμπεριληφθούν μέτρα για την ασφάλεια των συνόρων. Ενώ εκφράσαμε τη βούλησή μας να εξετάσουμε την ασφάλεια των συνόρων ξεχωριστά, πιστεύαμε ότι δεν θα έπρεπε να αποτελεί μέρος της συμπληρωματικής στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία. Επειτα από διαπραγματεύσεις καταλήξαμε σε διακομματική συμφωνία, αλλά παρ’ όλα αυτά οι Ρεπουμπλικανοί απέσυραν τελικά τη στήριξή τους. Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα ορισμένοι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές θέλουν να επανέλθουν στην αρχική πρόταση εθνικής ασφαλείας χωρίς την ασφάλεια των συνόρων. Αυτό είναι το άμεσο μέλημά μου εδώ, στη Γερουσία.
Τελικά, ο ουκρανικός λαός είναι εκείνος που θα καθορίσει το μέλλον του, ωστόσο είναι ζωτικής σημασίας να του παράσχουμε την απαραίτητη στρατιωτική βοήθεια για να αμυνθεί απέναντι στην επιθετικότητα του Πούτιν και να υπερασπιστεί την ελευθερία και τη δημοκρατία του. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω την Ελλάδα για τον σημαντικό ρόλο της στην υποστήριξη του λαού της Ουκρανίας ενάντια στην επιθετικότητα του Πούτιν.
– Δυο λόγια για τον Τζον Σαρμπάνη και την απόφασή του να αποχωρήσει από την πολιτική.
– Ο Τζον Σαρμπάνης υπήρξε πολύ καλός φίλος και εξαιρετικός δημόσιος λειτουργός. Εχει θαυμάσιες αρετές που τον βοήθησαν να είναι αποτελεσματικός στο Κογκρέσο. Είναι συμπονετικός και εργατικός. Εχει κερδίσει τον σεβασμό των συναδέλφων του και, σύμφωνα με την παράδοση των προγόνων του στην Αρχαία Ελλάδα, αγωνίζεται πολύ σκληρά για την προστασία της δημοκρατίας μας. Εκτός από το θετικό του έργο σε εθνικό επίπεδο, έχει αγωνιστεί για σημαντικές προτεραιότητες της πολιτείας του Μέριλαντ, όπως η προστασία του υπέροχου κόλπου του Τσέζαπικ.