Ο Χασάν Μεράλι δουλεύει ως γιατρός σε παιδιατρική κλινική εδώ και 14 χρόνια. Εχει χρειαστεί πολλές φορές να αντιμετωπίσει μικρά παιδιά με στομαχόπονο, που μένοντας ώρες νηστικά, καλούνται να φάνε για πρώτη φορά. Οταν βρίσκεται μαζί τους στο δωμάτιο, τους βάζει μπροστά τους μερικά κρακεράκια. Σχεδόν πάντα, κοιτάνε τον –επίσης συχνά νηστικό για ώρες– παιδίατρο και παρόλο που είναι πολύ πεινασμένα, του προσφέρουν και εκείνου ένα κρακεράκι.
Παρατηρώντας συμπεριφορές σαν και αυτή, ο Χασάν Μεράλι άρχισε να σκέφτεται πως τα παιδιά της νηπιακής ηλικίας έχουν πολλά χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά τους, που αν και εμείς ως ενήλικες τα υιοθετήσουμε, μπορούμε να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι. Η ιδέα αυτή δεν άργησε να γίνει μία τριετής έρευνα, κατά τη διάρκεια της οποίας μάλιστα ο παιδίατρος έγινε μπαμπάς και είχε έτσι και βιωματικά πράγματα να παρατηρήσει από την κόρη του.
Ολα όσα κατέγραψε ο Χασάν Μεράλι συγκεντρώθηκαν στο νέο του βιβλίο «Sleep Well, Take Risks, Squish the Peas: Secrets From the Science of Toddlers For a Happier, More Successful Way of Life» (μτφρ.: Κοιμηθείτε Καλά, Πάρτε Ρίσκα, Ζουλήξτε τα Φασόλια: Μυστικά από τα Νήπια για μια πιο Χαρούμενη και Επιτυχημένη Ζωή). Σε αυτό, ούτε λίγο ούτε πολύ, μας καλεί να γυρίσουμε στον παιδικό εαυτό μας και να μάθουμε από αυτόν για να γίνουμε πιο χαρούμενοι ενήλικες.
Του ζητήσαμε να μας μιλήσει για κάποια βασικά σημεία από τα οποία μπορούμε να ξεκινήσουμε για να γίνουμε μικρά-μεγάλα και κυρίως, ευτυχισμένα παιδιά.
Σκεφτείτε τι θα έκανε ο παιδικός εαυτός σας
Σε μία έρευνα που έχει γίνει, οι ενήλικες που έλαβαν μέρος είχαν στη διάθεσή τους μια ελεύθερη μέρα. Οι ερευνητές τους χώρισαν σε δύο κατηγορίες: στους μισούς είπαν να σκεφτούν σαν παιδιά για το τι θα κάνουν και στους άλλους δεν είπαν τίποτα. Οι διαφορές σε αυτά που κατέγραψαν ήταν φοβερές. Οι δεύτεροι έκαναν βαρετά πράγματα: απάντησαν σε μέιλ, καθάρισαν το σπίτι. Τα άτομα του πρώτου γκρουπ πήγαν στο pet shop, επισκέφθηκαν τη γιαγιά τους, «έπαιξαν». Την επόμενη, λοιπόν, φορά που θα έχετε λίγο χρόνο προσπαθήστε το: σκεφτείτε τι θα έκανε ο παιδικός εαυτός σας.
Παίξτε ακόμα και όταν δουλεύετε
Το παιχνίδι δεν βοηθάει μόνο στον ελεύθερο χρόνο, αλλά και στη δουλειά. Σε μία άλλη έρευνα, λοιπόν, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες μίτινγκ. Σε κάθε ομάδα, οι ερευνητές τοποθέτησαν μπροστά τους διαφορετικά αντικείμενα. Στη μία ομάδα έβαλαν μπροστά τους φρούτα και σοκολάτες και στο άλλο γκρουπ διάφορα παιχνιδάκια, όπως ψεύτικα μουστάκια. Οι ερευνητές εξέτασαν τη δημιουργικότητα των ατόμων στα δύο μίτινγκ και παρατήρησαν πως τα άτομα με τα «παιδικά» αντικείμενα ήταν πιο ανοιχτά στο να συνεργαστούν μεταξύ τους, υπήρχαν περισσότερες ιδέες και μεγαλύτερη συμμετοχή.
Δουλέψτε σε ομάδες
Τα νήπια είναι φοβερά στην ομαδικότητα. Δεν ασχολούνται όμως τόσο με τον σκοπό αυτού που κάνουν, αλλά συγκεντρώνονται σε αυτό που κάνουν εκείνη τη στιγμή μαζί με ένα άλλο άτομο. Και ψάχνουν τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να φέρουν κάτι εις πέρας μαζί του. Επίσης, αν για παράδειγμα σπάσει κάτι, τα μικρά παιδιά δεν κατηγορούν κανέναν. Χρησιμοποιούν το «εμείς» και κοιτάνε πώς μπορεί να φτιάξει κάτι για να προχωρήσουν.
Ζήστε τη στιγμή
Φυσικά δεν μπορούμε να γυρίσουμε σε απόλυτο βαθμό στη νηπιακή ηλικία, γιατί θα χάσουμε σημαντικά ενήλικα πράγματα, όπως τον προγραμματισμό και τις σκέψεις που αφορούν το μέλλον. Απλά και σε αυτά πολλές φορές τείνουμε να υπερβάλλουμε, ενώ πρέπει να ζήσουμε τη στιγμή. Δεν υπάρχει κάποιος που να το κάνει αυτό καλύτερα από τα μικρά παιδιά.
Γελάστε, είναι πιο εύκολο από ό,τι νομίζετε
Τα νήπια γελάνε περίπου μια φορά το λεπτό. Το γέλιο αποτελεί ένα από τα δομικά στοιχεία στο χτίσιμο των σχέσεων και τα παιδιά το ξέρουν αυτό, γι’ αυτό προσπαθούν να κάνουν τους άλλους να γελάσουν. Είναι επίσης σημαντικό γιατί μειώνει το άγχος και βοηθάει την ευεξία μας. Μας βοηθάει, μεταξύ άλλων και στην εκμάθηση. Αν προσπαθούμε να μάθουμε κάτι το οποίο γίνεται και λίγο αστείο, τότε θα το μάθουμε καλύτερα. Το γέλιο είναι κάτι εύκολο πιστεύω, γιατί όλοι έχουμε κάτι που μας κάνει να γελάμε. Εγώ για παράδειγμα, βλέπω στα διαλείμματά μου αστεία βίντεο με παιδάκια. Βρείτε και εσείς αυτό που σας κάνει να γελάτε και βάλτε το στην καθημερινότητά σας: μπορεί να είναι ένα πόντκαστ ή μια σειρά. Υπάρχουν όμως και δραστηριότητες σχεδιασμένες για να σε κάνουν να γελάσεις, όπως γιόγκα και διαλογισμός εστιασμένα στο γέλιο. Και υπάρχει και το «τεχνητό» γέλιο. Αν κάνετε τον εαυτό σας να γελάσει, μπορείτε να επωφεληθείτε.
Διαβάστε σας μια ιστορία
Τα νήπια λατρεύουν τα βιβλία. Θέλουν να βάζουν τους ενήλικους να τους διαβάζουν ιστορίες. Αν παρατηρήσουμε, στα νήπια διαβάζουν συνέχεια ιστορίες, τα λίγο μεγαλύτερα παιδιά διαβάζουν λιγότερο και τα επίπεδα ανάγνωσης παραμένουν χαμηλά στην ενήλικη ζωή και ίσως να αυξάνονται μετά τη συνταξιοδότηση. Είναι πολύ σημαντικό και για τους ενήλικες να διαβάζουν. Είναι σαν γυμναστική του εγκεφάλου και σε βάθος χρόνου, μας βοηθάει σε διανοητικό επίπεδο και απέναντι στην άνοια. Για να διαβάζετε περισσότερο, θα πρέπει λοιπόν να χτίσετε μια ρουτίνα γύρω από το διάβασμα. Αυτό που λειτουργεί για τα νήπια και το έχω υιοθετήσει και εγώ, είναι το διάβασμα πριν τον ύπνο. Αυτά που θα διαβάσετε πριν κοιμηθείτε, θα τα θυμάστε καλύτερα την επόμενη μέρα. Εχουμε γενικά στη ζωή μας μεγάλη διάσπαση προσοχής που επηρεάζει πολύ το διάβασμα. Η καθηγήτρια Μάριαν Γουλφ έχει εισαγάγει την έννοια της «βαθιάς ανάγνωσης», προτείνοντας να διαβάζουμε απόλυτα συγκεντρωμένα. Τα παιδιά δένονται πολύ με τα βιβλία, τα ξεφυλλίζουν, ρωτούν πράγματα για αυτά, θέλουν να μάθουν κάθε μικρή λεπτομέρεια.
Δώστε χρόνο στα πράγματα
Πηγαίνω την κόρη μου με τα πόδια στον παιδικό σταθμό. Αν κάνω τη διαδρομή αυτή μόνος μου, θα μου πάρει περίπου επτά λεπτά. Οταν πηγαίνω μαζί της, μου παίρνει διπλάσιο χρόνο γιατί θα πρέπει να σταματάμε συχνά. Εκείνη ρωτάει για διάφορα πράγματα, παρατηρούμε μαζί πράγματα που μπορεί να είναι λίγο διαφορετικά από την προηγούμενη μέρα. Η προσοχή και η φροντίδα στα πράγματα είναι πολύ σημαντικές.
Σταματήστε να τρώτε όταν χορτάσετε
Δείτε τα νήπια όταν τρώνε: μπορεί να ασχολούνται ώρα με το φαγητό τους, να παίζουν με τα φασόλια, αλλά με το που χορτάσουν, σταματάνε να τρώνε. Γιατί ζουν τη στιγμή. Οι ενήλικοι τρώμε συχνά παραπάνω από ό,τι χρειαζόμαστε γιατί τρώμε για πολλούς διαφορετικούς λόγους: για να κάτσουμε μπροστά στην τηλεόραση, για κοινωνικούς λόγους. Αν όμως συγκεντρωθείτε στη στιγμή θα αναρωτηθείτε: «Πεινάω ή όχι;».
Κάντε μικρές κινήσεις καλοσύνης
Τα παιδιά όταν μοιράζονται κάτι με άλλους γεμίζουν χαρά και το ίδιο ισχύει και για τους ενήλικες. Οταν παίρνουμε ένα δώρο ή κάτι δικό μας, μάς προσφέρεται μια προσωρινή χαρά, αλλά η χαρά είναι πιο βαθιά όταν μοιραζόμαστε τα πράγματα. Το να δίνουμε προσφέρει μια πιο βαθιά αίσθηση ευτυχίας. Μπορείτε να αρχίσετε να κάνετε μικρές κινήσεις καλοσύνης, όπως, αν αρχίσει να χιονίζει, να καθαρίσετε και το χιόνι που πέφτει στην αυλή του γείτονα.