Η σχέση της ευρωατλαντικής κοινότητας με τη Ρωσία θα είναι πλέον πολύ διαφορετική και πολλά θα εξαρτηθούν από τα επόμενα βήματα του Πούτιν, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο κορυφαίος αναλυτής του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Τζόρτζταουν, Τσαρλς Κάπτσαν. Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνει ότι ένας κύκλος κυρώσεων και αντιποίνων απειλεί να πλήξει σημαντικά χώρες όπως η Ελλάδα, που εξαρτώνται από το ρωσικό αέριο.
– Πού βρίσκονται οι ευρωατλαντικές σχέσεις σήμερα;
– Οι σχέσεις ΗΠΑ – Ε.Ε. είναι σε γενικές γραμμές καλές, αν και οι επιπτώσεις από τις αποκαλύψεις για την κατασκοπεία της NSA ήταν αρκετά σημαντικές. Θα έλεγα ότι η Ουάσιγκτον υποτίμησε την έκταση της δυσφορίας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη Γερμανία. Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη συνεχίζουν να αποτελούν τον πιο στενό εταίρο ο ένας του άλλου, σε όλα σχεδόν τα ζητήματα.
– Πώς θα διαχειρισθούν τη Ρωσία;
– Η κρίση για την Κριμαία αυξάνει την επείγουσα αναγκαιότητα για στενή διατλαντική συνεργασία. Επιπροσθέτως, οι ηγεσίες και των δύο πλευρών του Ατλαντικού πιέζουν για ολοκλήρωση της συμφωνίας για τον Διατλαντικό Εμπορικό και Επενδυτικό Συνεταιρισμό, που στοχεύει στην ενίσχυση της ανάπτυξης και της διατλαντικής αλληλεγγύης. Αλλά η πορεία θα είναι δύσκολη. Εχουμε μπροστά μας σκληρές διαπραγματεύσεις και εσωτερικά εμπόδια. Επίσης, θα υπάρχουν διαφορές σχετικά με το εύρος των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
– Εγιναν λάθος εκτιμήσεις και χειρισμοί στην ουκρανική κρίση;
– Η κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία αντιπροσωπεύει την πιο σοβαρή υποχώρηση στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα ασφάλειας μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η σχέση της ευρωατλαντικής κοινότητας με τη Ρωσία θα είναι πλέον πολύ διαφορετική από αυτή των προηγούμενων δύο δεκαετιών. Το Κρεμλίνο επέδειξε μια ανησυχητική όρεξη για εδαφική επέκταση. Πολλά θα εξαρτηθούν από τα επόμενα βήματα του Πούτιν.
– Θα επηρεασθεί η συνεργασία στα θέματα του Ιράν και της Συρίας;
– Οι δυτικές Δημοκρατίες και η Ρωσία έχουν κοινό συμφέρον να συνεχίσουν να συνεργάζονται για το Ιράν, τη Συρία και για άλλα ζητήματα. Αλλά μια τέτοια συνεργασία θα αποδειχθεί δύσκολη λόγω της απομόνωσης που θα υποστεί η Ρωσία λόγω των ενεργειών της.
– Ερχεται νέος Ψυχρός Πόλεμος;
– Δεν εισερχόμαστε ακόμη σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να αποφευχθεί. Ωστόσο, είμαστε μπροστά σε μια πιο συγκρουσιακή σχέση Δύσης – Ρωσίας. Το ΝΑΤΟ θα αρχίσει να αφιερώνει περισσότερο χρόνο στον παραδοσιακό σκοπό ύπαρξής του που ήταν η προστασία της εδαφικής ακεραιότητας των μελών του. Και δεν αποκλείεται να αναβιώσει ένας ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων, κάτι που ουσιαστικά είχε εκλείψει μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου.
– Υπάρχει κίνδυνος διακοπής από τη Ρωσία της παροχής αερίου;
– Εάν υπάρξει μια πορεία κυρώσεων και αντιποίνων μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, μπορεί να υπάρξουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις. Η Ρωσία θα μπορούσε να παίξει το χαρτί της ενέργειας όπως το έχει πράξει κατά το παρελθόν. Σε μια τέτοια περίπτωση θα επηρεασθούν πολλές χώρες της Ε.Ε. οι οποίες εξαρτώνται από τις εισαγωγές ρωσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Αλλά και η Κύπρος, της οποίας ο τραπεζικός τομέας έχει προσελκύσει σημαντικά ρωσικά κεφάλαια, θα μπορούσε να υποστεί τις συνέπειες των κυρώσεων.