ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ.Αν από το ΑΚΡ λείπουν τέσσερις ή πέντε έδρες για να εξασφαλίσει την πολυπόθητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο Ταγίπ Ερντογάν θα εξαγοράσει τους βουλευτές που χρειάζεται, εκτιμά μιλώντας στην «Κ» ο διευθυντής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή του Κέντρου Woodrow Wilson, Ανρί Μπάρκεϊ, από τους βαθείς γνώστες της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον. Θεωρεί πως αν καταστεί αναγκαίος ένας συνασπισμός, αυτός θα αποτελείται από το ΑΚΡ και τους εθνικιστές του ΜΗΡ, τον οποίο χαρακτηρίζει καταστροφική εξέλιξη για την Τουρκία. Χαρακτηρίζει τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου απλό «υπάλληλο» του πανίσχυρου προέδρου, ενώ με ζωγραφισμένη στο πρόσωπο τη βεβαιότητα για την ακρίβεια των όσων λέει, επισημαίνει ότι οι ΗΠΑ είναι εξοργισμένες με τον Ερντογάν και τον αυταρχισμό του.
– Θα έχει πλειοψηφία το ΑΚΡ;
– Εάν έχει, αυτή θα είναι ισχνότατη, ίσως μία ή δύο έδρες. Υπάρχουν πλείστες ενδείξεις εξαπάτησης και παραποιήσεων. Κατά το παρελθόν υπήρχε νοθεία σε κουρδικές περιοχές. Τώρα μπορεί να συμβεί σε πολλά μέρη της χώρας. Ο Ερντογάν επιδιώκει πλέον την απλή πλειοψηφία. Εχει αποδεχθεί την πραγματικότητα ότι δεν πρόκειται να έχει την ευρεία πλειοψηφία δύο τρίτων που απαιτείται για να αλλάξει το Σύνταγμα. Αλλά και με απλή πλειοψηφία νιώθει ότι θα κάνει τα περισσότερα από αυτά που θέλει και ταυτόχρονα θα προστατεύσει τον εαυτό του και την οικογένειά του, κάτι που είναι πολύ σημαντικό γι’ αυτόν.
– Πόσο πιθανή είναι η πλειοψηφία;
– Την περασμένη φορά υπολειπόταν 18 έδρες. Εάν αυτή τη φορά το ΑΚΡ χρειάζεται ελάχιστες, νομίζω ότι ο Ερντογάν θα τις εξαγοράσει. Δεν μπορούσε να εξαγοράσει 20 βουλευτές, αλλά 4 ή 5 μπορεί. Οχι ότι και τον Ιούνιο δεν είχε τα χρήματα να το κάνει, αλλά με τόσους πολλούς βουλευτές θα γινόταν εύκολα αντιληπτό ότι είχε υπάρξει εξαγορά.
– Αν δεν υπάρξει πλειοψηφία;
– Τότε θα υπάρξει κυβέρνηση συνασπισμού, γιατί η κοινωνία δεν θα δεχθεί και τρίτη εκλογική αναμέτρηση. Κάθε ημέρα που περνάει περιορίζει με βάναυσο τρόπο τα μέσα ενημέρωσης της αντιπολίτευσης, τηλεοπτικά δίκτυα και εφημερίδες. Ελέγχει πλέον τεράστιο κομμάτι της ενημερωτικής ροής, συμπεριλαμβανομένου και του Ιντερνετ όπου έχουν δημιουργήσει έναν τεράστιο αριθμό ελεγχόμενων ενημερωτικών ιστοσελίδων. Εάν χάσει το ΑΚΡ, ο Νταβούτογλου θεωρητικά καθίσταται λίγο πιο ισχυρός, αλλά δεν έχει την απήχηση να ηγηθεί ουσιαστικά του κόμματος.
– Πόση απήχηση έχει ο Αχμέτ Νταβούτογλου;
– Ο Νταβούτογλου δεν έχει ούτε ένα γονίδιο χαρισματικότητας. Ομως, τόσο στις εκλογές του Ιουνίου όσο και σε αυτές, δεν κρίνεται ο Νταβούτογλου, αλλά ο Ερντογάν. Ο Νταβούτογλου είναι απλά ένας υπάλληλος. Ολοι τον βλέπουν ως τη φωνή του προϊσταμένου του. Μπορεί να δημιουργηθεί «άνοιγμα» για τον πρώην πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ που θα μπορούσε να ιδρύσει ακόμη και δικό του κόμμα. Δεν είμαι βέβαιος ότι θα το κάνει, αλλά αν το κάνει, θα διαιρέσει το ΑΚΡ. Δεν χρειάζεται την πλειοψηφία του κόμματος. Το ένα τρίτο να πάρει, το ΑΚΡ τελείωσε.
– Αλλά γιατί να το κάνει αυτό αν δεν θα γίνει πρωθυπουργός;
– Δεν θα γίνει, και αυτός είναι ο κύριος λόγος που πιστεύω ότι, τελικά, δεν θα το κάνει. Αλλά γνωρίζω πολύ καλά ότι το σκέφτεται. Από την άλλη, θα μπορούσε να είναι ένας πρωθυπουργός κοινής αποδοχής. Θα το έκανε για να σώσει τη χώρα και το ΑΚΡ, αλλά στο μέλλον, ύστερα από νέες εκλογές που θα διεξάγονταν αφού περάσουμε από μια περίοδο κυβέρνησης συνασπισμού.
– Στην οποία ποια κόμματα είναι πιο πιθανό να συμμετάσχουν;
– Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και οι εθνικιστές του ΜΗΡ. Οι τελευταίοι δεν θα μπουν ποτέ σε κυβέρνηση συνασπισμού με το HDΡ το οποίο θέλουν να καταστρέψουν. Ο μόνος συνασπισμός που θα μπορούσε να λειτουργήσει προς όφελος του ΑΚΡ είναι με το ΜΗΡ. Αλλά αυτός θα είναι καταστροφικός για τη χώρα διότι ουσιαστικά θα πρόκειται για έναν «συνασπισμό πολέμου» κατά των Κούρδων και οι συνέπειες για την Τουρκία, οικονομικές και άλλες, θα είναι δραματικές. Το ΜΗΡ θέλει δύο πράγματα: να καταστρέψει τους Κούρδους και να πλήξει τον Ερντογάν, το παλάτι του και όλο αυτό το σκηνικό. Ο Ερντογάν δεν θα τους επιτρέψει, φυσικά, να κάνουν το δεύτερο, αλλά μπορεί κάλλιστα να συμβιβαστεί με το πρώτο.
– Ποιες είναι οι προτεραιότητες του Ερντογάν;
– Κορυφαία προτεραιότητά του είναι ο Κούρδοι, δεύτερη η Συρία και τρίτη το «Ισλαμικό Κράτος». Αλλά αναγκάσθηκε να προχωρήσει σε συμφωνία με τις ΗΠΑ γιατί η συνεχιζόμενη εμβάθυνση της συνεργασίας των ΗΠΑ με τη συριακή αντιπολίτευση τον ανησύχησε βαθιά. Το ξέρω με απόλυτη βεβαιότητα. Μη με ρωτήσετε πώς και από πού, αλλά σας διαβεβαιώ ότι ο Ερντογάν ανησύχησε πάρα πολύ από αυτή την προσέγγιση.
– Η σχέση του Ερντογάν με το ISIS;
– Ο Ερντογάν δεν βλέπει το «Ισλαμικό Κράτος» ως σύμμαχο της Τουρκίας. Αλλά στο μυαλό του δεν είναι ούτε ο κύριος κίνδυνος. Πιστεύει ότι αν ανατραπεί ο Ασαντ, η Τουρκία θα είναι σε θέση να ασκεί σημαντική επιρροή στη Συρία και να επιβάλλει καταστάσεις.
– Πώς βλέπουν οι ΗΠΑ τον Ερντογάν;
– Είναι εξοργισμένες μαζί του. Δεν τον αντέχουν. Αλλά οι ΗΠΑ είναι υπερδύναμη και εργάζονται με όποιον βρίσκεται στην εξουσία σε κάθε χώρα. «Εργάζεσαι με τον ηγέτη που υπάρχει και όχι με αυτόν που θα ήθελες». Εδώ στην Ουάσιγκτον τον θεωρούν αυταρχικό και εκτιμούν πως εξελίσσεται σε τύραννο. Κάθε μέρα βλέπουμε και ακόμη μία ένδειξη αυτού.
– Πώς δείχνουν τη δυσφορία τους;
– Ο Ερντογάν δεν ήρθε στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ διότι δεν του παραχωρησαν κάποια συνάντηση. Ούτε στον Νταβούτογλου έδωσαν συνάντηση. Ούτε καν μια χειραψία στους διαδρόμους. Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ τηρούν αποστάσεις από το καθεστώς.