ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ενα 48ωρο μετά την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απάντησε χθες στον Τζο Μπάιντεν χαρακτηρίζοντας «αστήρικτους και άδικους» τους όρους που χρησιμοποίησε για γεγονότα που έγιναν πριν από έναν αιώνα. «Δεν έχουν καμία ιστορική και νομική βάση όλα όσα έχει πει και μας προκαλούν λύπη. Θεωρούμε πως η απόφαση αυτή ελήφθη κάτω από την πίεση ομάδων εχθρών της Τουρκίας», είπε χαρακτηριστικά. Διαστρεβλώνοντας την ιστορική αλήθεια, ο Ερντογάν ισχυρίστηκε πως οι Αρμένιοι έσφαξαν τους Τούρκους και ότι υπάρχουν ομαδικοί τάφοι Τούρκων-θυμάτων των Αρμενίων. Επιπλέον αμφισβήτησε τον απολογισμό της γενοκτονίας και ισχυρίστηκε πως κατά τα γεγονότα του 1915 πέθαναν 150.000 Αρμένιοι. «Κύριε Μπάιντεν, εμείς έχουμε ντοκουμέντα που τα αποδεικνύουν αυτά, εσύ τι έχεις;», ήταν η ρητορική ερώτησή του προς τον Αμερικανό πρόεδρο. Δεν παρέλειψε εξάλλου να αναφερθεί σε όσα συνέβησαν στους αυτόχθονες της Αμερικής, καθώς όπως αναμενόταν, επιχείρησε να καταδείξει την υποκρισία της Ουάσιγκτον. «Αφού μιλάτε για γενοκτονία να κοιτάξετε τον καθρέφτη», είπε.
Στην Αγκυρα η ανακοίνωση Μπάιντεν θεωρείται σχεδόν «αναμενόμενη», καθώς αναλυτές παρατηρούν πως είναι άλλο ένα βήμα των διαδοχικών και συντονισμένων αποφάσεων της Ουάσιγκτον εναντίον της κυβέρνησης Ερντογάν. Οι κυρώσεις CAATSA για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, η εξαίρεση της Τουρκίας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 όπως και η μη παράδοση των μαχητικών, οι αυστηρές υποδείξεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, όπως και η επικείμενη δίκη για την υπόθεση της Halkbank ήδη είχαν δείξει τις προθέσεις της νέας ηγεσίας των ΗΠΑ.
Εντύπωση προκάλεσε πως ενώ ο Τζο Μπάιντεν τηλεφώνησε ο ίδιος στον Τούρκο ομόλογό του προκειμένου να του ανακοινώσει την απόφασή του για τη χρήση του όρου «γενοκτονία», ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντέδρασε, αποδέχθηκε όμως να συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον ερχόμενο Ιούνιο. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως σε άλλες εποχές ένα τέτοιο ραντεβού δεν θα μπορούσε να είχε κλειστεί με τέτοια ατζέντα και θεωρούν πως ο πρόεδρος της Τουρκίας θέλει να «κλείσει μέτωπα» με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ. Η εκτίμηση που υπάρχει στην τουρκική πρωτεύουσα είναι πως και στο ζήτημα των Αρμενίων ο κ. Ερντογάν δεν θέλει να φτάσει στα άκρα.
Aυτό όμως που ενδιαφέρει την Τουρκία είναι η χρήση του όρου «γενοκτονία» να μη δημιουργεί νομικές δεσμεύσεις. Ο πρώην Τούρκος διπλωμάτης Σουκρού Ελέκνταγ, ο οποίος ήταν αρμόδιος για το ζήτημα των Αρμενίων, στη συνέντευξή του στην εφημερίδα Sözcü υποστηρίζει πως «η αναγνώριση της γενοκτονίας από τον πρόεδρο της εκτελεστικής εξουσίας ενδέχεται να οδηγήσει πολλούς αρμενικής καταγωγής Αμερικανούς υπηκόους να ζητήσουν αποζημιώσεις και να διεκδικήσουν την ακίνητη περιουσία τους και τα δικαστήρια στις ΗΠΑ να λάβουν αποφάσεις εναντίον της Τουρκίας».
Αλλο ένα στοιχείο που αναμένεται να προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις στην Τουρκία είναι η απόφαση του Αρμένιου βουλευτή του τουρκικού Κοινοβουλίου Γκαρό Παϊλάν να καταθέσει αίτημα για να αναγνωριστούν τα γεγονότα του 1915 ως «Γενοκτονία των Αρμενίων». Eίναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Τουρκικής Δημοκρατίας που βουλευτής θέτει το ζήτημα μέσα στη χώρα. «Κατέθεσα αίτημα για να αναγνωριστεί η Γενοκτονία των Αρμενίων από το τουρκικό Κοινοβούλιο! Η Γενοκτονία των Αρμενίων διαδραματίστηκε σε αυτά τα χώματα. Και η δικαιοσύνη για τη γενοκτονία αυτή μπορεί να απονεμηθεί σε αυτά τα χώματα, στην Τουρκία. Οταν το τουρκικό Κοινοβούλιο θα έρθει αντιμέτωπο με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, δεν θα έχει καμία αξία το τι λένε άλλα Κοινοβούλια ή άλλες χώρες».
Μέσα σε αυτό το κλίμα σχεδόν όλοι οι συνεργάτες του Ερντογάν εξέφρασαν την αντίδρασή τους για την απόφαση του Τζο Μπάιντεν. «Η ανακοίνωση του Τζο Μπάιντεν που αποκάλεσε τα γεγονότα του 1915 γενοκτονία είναι ατυχής, δεν έχει καμία ισχύ και ξεπερνάει το όριο. Δεν την αποδεχόμαστε. Δεν έχει καμία διεθνή νομική ισχύ. Αυτό το βήμα θα προκαλέσει σοβαρή ζημιά στις σχέσεις ΗΠΑ – Toυρκίας», υποστήριξε ο διευθυντής Επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν. Τα κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης, με εξαίρεση μόνο το HDP, υποστηρίζουν τις θέσεις της τουρκικής κυβέρνησης. Ομως, ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου κατηγορεί την κυβέρνηση για τον τρόπο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής. «Ποιος είναι ο πραγματικός υπουργός Εξωτερικών της χώρας», αναρωτήθηκε σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο ΤELE1. «Mήπως είναι ο Ιμπραχίμ Καλίν ή μήπως ο κ. Τσαβούσογλου; Μήπως είναι ο υπουργός Αμυνας; Ή μήπως ο διευθυντής επικοινωνίας της προεδρίας; Yπάρχει μια περίπλοκη κατάσταση. Ακούγεται μια φωνή από κάθε ένα πρόσωπο», πρόσθεσε ο κ. Κιλιτσντάρογλου.