Μετά τα σημαντικά βήματα που έγιναν την τελευταία διετία στο μέτωπο της ψηφιοποίησης, το κράτος είναι έτοιμο να «ανακαλύψει» και την τεχνητή νοημοσύνη (Τ.Ν.), υιοθετώντας μια ολοκληρωμένη Εθνική Στρατηγική, η οποία δεν θα οδηγεί μόνο τη χώρα στην καρδιά του 21ου αιώνα, αλλά θα μπορεί να δώσει απαντήσεις σε χρόνια προβλήματα που ακόμη δεν έχουν απαντηθεί επαρκώς.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Εθνική Στρατηγική που έχει εκπονηθεί περιλαμβάνονται περιπτώσεις αξιοποίησης της Τ.Ν. στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, μεταξύ των οποίων:
• Ανίχνευση «ανωμαλιών» σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα εφαρμογές Τ.Ν. κατά της φοροδιαφυγής, για την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική είσπραξη φόρων, για τον εντοπισμό περιστατικών λαθρεμπορίας καυσίμων ή την αυτοματοποιημένη αναγνώριση παράνομων πράξεων σε δασικές εκτάσεις.
• Ενίσχυση των δυνατοτήτων αναζήτησης πληροφοριών στη «Διαύγεια», μέσα από έξυπνες και παραμετροποιήσιμες εφαρμογές για αυτόματη ευρετηρίαση, επεξεργασία και εύρεση πληροφοριών.
• Βελτίωση της εμπειρίας χρήστη στις υπηρεσίες που παρέχονται μέσω του gov.gr, όπως προσδιορισμός διαδρομών πλοήγησης, παροχή προτάσεων για αναζητήσεις και εισαγωγή chatbots (εφαρμογές οι οποίες «συνομιλούν» online με χρήστες μέσω αποστολής αυτοματοποιημένων μηνυμάτων, είτε γραπτώς είτε προφορικά).
Οι τρεις άξονες
Η Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να παρουσιαστεί το αμέσως επόμενο διάστημα και την έχουν επιμεληθεί ο υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης και ο γενικός γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης Λεωνίδας Χριστόπουλος. Κινείται, δε, σε τρεις άξονες.
Πρώτον, στην ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης με όχημα την αξιοποίηση της Τ.Ν. Ειδικότερα, η στρατηγική περιλαμβάνει δραστηριότητες για την υιοθέτηση της Τ.Ν. από ιδιωτικές εταιρίες, καθώς και τις βάσεις για προσέλκυση επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Παράλληλα, θα προβλέπονται «κίνητρα» για τη συνεργασία της ερευνητικής κοινότητας με τον ιδιωτικό τομέα. Τέλος, θα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε να υπάρχει πρόσβαση των επιχειρήσεων σε πόρους Τ.Ν., αλλά και για την υλοποίηση από αυτές έργων Τ.Ν. στη δημόσια διοίκηση.
Δεύτερον, στην επιτάχυνση του μετασχηματισμού του δημόσιου τομέα, με την αξιοποίηση της Τ.Ν. ως «ψηφιακού πολλαπλασιαστή» στην κατεύθυνση της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό η Εθνική Στρατηγική προβλέπει δράσεις για την ανάπτυξη εθνικής υποδομής Τ.Ν. (βάσεις δεδομένων, υπερυπολογιστές και υποδομές).
Τρίτον, στη δημιουργία των απαιτούμενων ασφαλιστικών δικλίδων ώστε η Τ.Ν. να είναι «ανθρωποκεντρική». Ειδικότερα, γίνεται λόγος για «δημιουργία ενός κοινωνικοτεχνικού και νομικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη ηθικών, αξιόπιστων, ανθρωποκεντρικών και υπεύθυνων συστημάτων Τ.Ν., προσβάσιμων και ωφέλιμων για όλους, με ταυτόχρονη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις αξίες της Ε.Ε.».
Η εφαρμογή
Με στόχο την αποτελεσματική εφαρμογή της, στη στρατηγική προτείνεται δημιουργία ενός πλέγματος δομών και θεσμικών πρωτοβουλιών που σχετίζονται με τη διακυβέρνηση της Τ.Ν. Ειδικότερα, με βάση την Εθνική Στρατηγική προβλέπονται, μεταξύ άλλων:
• Διυπουργική επιτροπή η οποία θα λαμβάνει και θα εφαρμόζει πολιτικές αποφάσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή και τη συνεχή βελτίωση της στρατηγικής.
• Επιτροπή εποπτείας στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την εποπτεία και τον συντονισμό της εφαρμογής της στρατηγικής, σε επικοινωνία με τους κύριους φορείς.
• Η Πολιτεία Τεχνητής Νοημοσύνης, ένας ανεξάρτητος φορέας που θα περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες από πολλούς τομείς, ο οποίος θα παρέχει καθοδήγηση και συστάσεις σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής.
• Η Εθνική Επιτροπή Τεχνοηθικής και Βιοηθικής, που θα συμβάλει στην εξειδίκευση του εθνικού νομικού και κανονιστικού πλαισίου για την Τ.Ν., σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές και κατευθύνσεις.
Η τελευταία αυτή παράμετρος θεωρείται κρίσιμη, ώστε να μην «δαιμονοποιηθεί» το όλο εγχείρημα. Είναι ενδεικτική η αναφορά, σε ανύποπτο χρόνο, του διαμορφωτή της Εθνικής Στρατηγικής, Κυριάκου Πιερρακάκη, πως «χτίζεται πολύ αργά η εμπιστοσύνη στα ψηφιακά συστήματα, αλλά με ένα λάθος μπορεί να γκρεμιστεί πολύ εύκολα».