Ο Κάρολος Παπούλιας ήταν η προσωποποίηση της νηφαλιότητας, των χαμηλών τόνων, αλλά και της σταθερότητας. Στη διάρκεια της πολυετούς πολιτικής του διαδρομής δεν προκάλεσε, δεν διολίσθησε σε λαϊκίστικες κορώνες.
Στενός προσωπικός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν και πριν την εκλογή του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, από τους αθόρυβους, συνεπείς και αξιόπιστους, που και οι αντίπαλοι σέβονταν. Διατηρούσε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με τη Νέα Δημοκρατία, όπως και με την Αριστερά.
Ηταν πολιτικός αντίπαλος, αλλά μέχρις εκεί. Αντιλαμβανόταν ότι στα μεγάλα θέματα οι παρατάξεις πρέπει να συζητούν μεταξύ τους, ουσιαστικά, και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Και ήταν ένας από αυτούς – δεν είναι πολλοί – που την αρχή αυτή την έκανε πράξη.
Για αυτό, άλλωστε, τον επέλεξε ο Κώστας Καραμανλής για το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.
Θα τον θυμόμαστε όχι μόνο για τη δεκαετή θητεία του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά και για την πολυετή προσφορά του ως υπουργός. Και όχι μόνον ως επιλογή του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και του Ξενοφώντα Ζολώτα (εμμέσως και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και του Χαρίλαου Φλωράκη) στην οικουμενική κυβέρνηση του 1990.
Ανθρωπος του μέτρου, με χιούμορ, ήταν πράος και σεμνός. Ηξερε να ακούει. Συνδύαζε την απλότητα της παράδοσης με τη μεστή σκέψη.
Σαν πολιτικός δεν αναζητούσε τη σύγκρουση. Αντίθετα, επιδίωκε τη συνεννόηση. Η διάλυση της παρέλασης στη Θεσσαλονίκη, το 2011, τον πλήγωσε και μαζί του πλήγωσε την πλειοψηφία των Ελλήνων.
Πολλοί και σημαντικοί αναφέρθηκαν στην προσφορά του. Ισως η πιο αποκαλυπτική ήταν η επισήμανση του Καραμανλή: «Θα κρατήσω στη μνήμη μου τις μακρές συζητήσεις μας» ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός στη δήλωσή του.
Ισως αυτός είναι και ο σημαντικότερος ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει ο πρόεδρος, στο θεσμικά αποδυναμωμένο πλέον κορυφαίο πολιτειακό αξίωμα. Να μπορεί, οπλισμένος με την εμπειρία και την ευρεία αποδοχή, να συζητήσει, ακόμη και να προσφέρει τη συμβουλή του, στον εκάστοτε πρωθυπουργό. Ο πρόεδρος όχι μόνο δύναται, αλλά και οφείλει να το κάνει.
Ολοι οι πρωθυπουργοί έχουν συνηθίσει να εισπράττουν πλήρη αποδοχή και συνεχή επιβράβευση από το περιβάλλον τους. Ωστόσο, είναι χρήσιμο, όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και, κυρίως, για τη χώρα, να ακούν από χείλη που σέβονται – και που θεσμικά δεν μπορούν να αγνοήσουν – σκέψεις, προτάσεις και, ναι, ενίοτε κριτική. Για να διορθώσουν τυχόν λάθη. Σε επίπεδο τακτικών κινήσεων, ακόμη και στρατηγικής. Με γνώμονα το εθνικό συμφέρον.
Στην περίπτωση του Κάρολου Παπούλια η εμπειρία του στα εξωτερικά θέματα ήταν σίγουρα εξαιρετικά χρήσιμη.
Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το κορυφαίο υπαρξιακό ζήτημα για τη χώρα μας, ο ιστορικός του μέλλοντος θα τον βρει πρωταγωνιστή με το Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ του 1988 το οποίο εδώ και 33 χρόνια αποτελεί βασική παράμετρο των διμερών σχέσεων. Σε ποιο βαθμό εφαρμόζεται ή παραβιάζεται, είναι άλλη συζήτηση. Αυτό που δεν αμφισβητείται είναι πως αποτέλεσε μια από τις – δυστυχώς ελάχιστες – ουσιαστικές στιγμές έμπρακτης προόδου στη δύσκολη σχέση μας με την γείτονα.
Ο Κάρολος Παπούλιας είχε θάρρος, χωρίς να το διατυμπανίζει. Αντιστάθηκε στο ναζισμό, στη δικτατορία, αλλά και στον λαϊκισμό στη διάρκεια της μεταπολίτευσης.
Υπήρξε διακριτικός και αξιόπιστος συνομιλητής. Δεν εξέθεσε ούτε τον εαυτό του, ούτε όσους, ακόμη και πολιτικούς αντιπάλους, τον εμπιστεύονταν.
Ηταν ένας ευπατρίδης πολιτικός που υπηρέτησε με συνέπεια τη χώρα του.
Την Τετάρτη στο Παγκράτι η εξόδιος ακολουθία – Την Πέμπτη στα Ιωάννινα η ταφή
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr