Καθώς ο χρόνος προς τις κάλπες μετράει πλέον αντίστροφα, είναι σαφές πως οι επερχόμενες εκλογές θα κριθούν στην αρένα της οικονομίας, με τη Ν.Δ., τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ να προσαρμόζουν αναλόγως τις στρατηγικές τους, αναζητώντας ισχυρά χαρτιά και επιχειρώντας να καμουφλάρουν τυχόν «αδυναμίες» τους.
Το αξίωμα ότι «η οικονομία βγάζει τελικά κυβέρνηση» είναι διαχρονικό, αλλά στην τρέχουσα συγκυρία επανέρχεται με ιδιαίτερη ένταση λόγω των μεγάλων παρενεργειών που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της ΜRB, μόλις την περασμένη Τετάρτη, το 51,9% των ερωτηθέντων αξιολογεί ως σοβαρότερο πρόβλημα την ακρίβεια, ενώ όσα άλλα καταγράφονται, από τα ελληνοτουρκικά, την ανεργία, το προσφυγικό έως την υπόθεση Πάτση, συγκεντρώνουν ποσοστά κάτω του 12%.
Επιπροσθέτως είναι σαφές πως, παρότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καταγράφει σημαντικά «συν» στο οικονομικό πεδίο και στη διαχείριση της τρέχουσας κρίσης, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας επιλέγει τελικώς να δώσει τη μάχη των εκλογών με την οικονομία σε πρώτο πλάνο: Η μεταφορά της πολιτικής αντιπαράθεσης σε άλλα θέματα που επίσης ιεραρχούνται ως σημαντικά από τους πολίτες, όπως τα εθνικά και η εσωτερική ασφάλεια, είναι «προβληματική» για την Κουμουνδούρου, καθώς εκτός του ότι σε γενικές γραμμές υπάρχει αποδοχή για τους χειρισμούς της κυβέρνησης στα συγκεκριμένα θέματα, ο τρόπος αντιμετώπισής τους πυροδοτεί και εσωτερικές εντάσεις στον ΣΥΡΙΖΑ.
Πώς θα προσεγγίσουν όμως οι τρεις βασικοί πυλώνες του πολιτικού σκηνικού την «καυτή πατάτα» της οικονομίας και ειδικότερα της ακρίβειας;
Ο πρωθυπουργός έχει το πλεονέκτημα ότι η εκ μέρους του αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης «κουμπώνει» με το ευρύτερο αφήγημα περί ασφάλειας και σταθερότητας που θα προτάξει στην πορεία προς τις εκλογές: Ο κ. Μητσοτάκης θα προβάλει τον ισχυρισμό ότι η Ν.Δ. πέτυχε να διατηρήσει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, να υλοποιήσει τη δέσμευση για μείωση φόρων και να στηρίξει την κοινωνία με σημαντικές επιδοτήσεις στις διαδοχικές κρίσεις της πανδημίας και του Ουκρανικού, τονίζοντας πως τίποτα από τα ανωτέρω δεν είναι δεδομένο εάν δεν επιτευχθεί η αυτοδυναμία και η χώρα εισέλθει σε περίοδο πολιτικής αστάθειας, ή εάν ο ΣΥΡΙΖΑ επανέλθει στην εξουσία.
Πάντως για τη Ν.Δ. παραμένουν δύο κρίσιμα στοιχήματα. Πρώτον, η κρίση τους επόμενους μήνες να είναι διαχειρίσιμη: να υπάρχουν δηλαδή οι πόροι προκειμένου τα μέτρα στήριξης να συνεχιστούν. Στην κατεύθυνση αυτή είναι σημαντικό πως η οικονομία αναμένεται να συνεχίσει να κινείται σε θετικό πρόσημο «παράγοντας» πρόσθετα έσοδα, ενώ στον νέο προϋπολογισμό έχει προϋπολογιστεί κονδύλι ύψους ενός δισ., που θα αξιοποιηθεί από τους πρώτους μήνες του χρόνου. Ωστόσο, από το Μέγαρο Μαξίμου τονίζουν πως ο κ. Μητσοτάκης δεν θα παρασυρθεί, λόγω εκλογών, στην παροχολογία, καθώς το κόστος δανεισμού διεθνώς έχει εκτοξευθεί, ενώ παραμένει ο στόχος –μετά τις εκλογές– η χώρα να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα.
Δεύτερον, να βρει το κατάλληλο μείγμα στη διαχείριση των διαθέσιμων κονδυλίων καθώς οι προτεραιότητες των πολιτών μεταβάλλονται: Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με την Pulse, στο ερώτημα «ποια κατηγορία εξόδων της οικογένειάς σας σάς προβληματίζει περισσότερο», τον περασμένο Μάρτιο το 45% απαντούσε «το ρεύμα», με το συγκεκριμένο ποσοστό να υποχωρεί τον Οκτώβριο στο 31%. Αντιθέτως, τον Μάρτιο «τα τρόφιμα» απαντούσε το 13%, με το ποσοστό να έχει εκτοξευθεί τον περασμένο μήνα στο 28%.
ΣΥΡΙΖΑ και τοξικότητα
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει το πλεονέκτημα ότι η πίεση που υφίστανται τα εισοδήματα, παρότι οι πολίτες αντιλαμβάνονται πως είναι «εισαγόμενη», επιβαρύνει εκ των πραγμάτων το κλίμα και συνεπώς έχει κόστος για την κυβέρνηση. Στον αντίποδα, η Κουμουνδούρου καλείται να αντιμετωπίσει δύο προβλήματα:
Δύο τα κρίσιμα στοιχήματα για τη Ν.Δ.: η κρίση τους επόμενους μήνες να είναι διαχειρίσιμη και να βρει το κατάλληλο μείγμα στη διαχείριση των διαθέσιμων κονδυλίων.
• Η κυβέρνηση έχει διαθέσει σημαντικά κονδύλια σε μέτρα στήριξης και την τελευταία τριετία έχει καταρρίψει εμπράκτως τη φιλολογία πως θα ασκούσε νεοφιλελεύθερη και ανάλγητη πολιτική.
• Οι εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ από σημαντική μερίδα των πολιτών δεν θεωρούνται αξιόπιστες, καθώς είναι νωπές οι μνήμες του 2015, όταν είχε υποσχεθεί επιστροφή στην προ του 2010 κανονικότητα και τελικώς η χώρα οδηγήθηκε σε ένα νέο μνημόνιο.
Στην κυβέρνηση καταλογίζουν στον κ. Τσίπρα πως προκειμένου να υπερκεράσει τους ανωτέρω σκοπέλους διολισθαίνει στη σκανδαλολογία. Εκεί αποδίδουν τη σταθερή ρητορική της Κουμουνδούρου ότι η κυβέρνηση ευνοεί τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, παρά το γεγονός ότι τα υπερκέρδη τους φορολογούνται. Οπως επίσης, την προσπάθεια η υπόθεση Πάτση να εμφανιστεί όχι ως εξαίρεση, αλλά ως κανόνας με την προβολή του συνθήματος για τις «γαλάζιες ακρίδες».
Το ΠΑΣΟΚ και η πόλωση
Στην οικονομία θα εστιάσει στην τελική ευθεία προς τις κάλπες και το ΠΑΣΟΚ, βάζοντας σε δεύτερο πλάνο –αλλά χωρίς να εγκαταλείπει– την υπόθεση των παρακολουθήσεων και του κράτους δικαίου. Η Χαριλάου Τρικούπη θα πάρει αποστάσεις από το κλίμα τοξικότητας, καθώς γνωρίζει πως οδηγεί σε πόλωση που ευνοεί τους δύο βασικούς μονομάχους. Ο Νίκος Ανδρουλάκης θα προτάξει ως εκ τούτου έναν προγραμματικό λόγο εστιασμένο στην προστασία των πλέον αδύναμων με μέτρα όπως η κλιμακωτή επιδότηση του ρεύματος, η μείωση του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά και η προστασία από τη ραγδαία αύξηση των επιτοκίων. Η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ είναι συνδεδεμένη και με τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων της περιόδου. Σύμφωνα με αυτά, ένα ποσοστό ψηφοφόρων της Ν.Δ. που στράφηκε σ’ αυτό μετά την εκλογή Ανδρουλάκη έχει επιστρέψει στη βάση του μετά το «όχι» σε κυβέρνηση συνεργασίας με πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη. Ομως, τα κέρδη που είχε από τον ΣΥΡΙΖΑ διατηρούνται και υπάρχει η εκτίμηση πως μπορεί να διευρυνθούν εάν το ΠΑΣΟΚ παίξει αποτελεσματικά το χαρτί της υπεύθυνης αντιπολίτευσης.
Τα γκάλοπ του Μαξίμου
Ρόλο στη χάραξη της στρατηγικής που χαράσσει η κυβέρνηση στον δρόμο προς τις επερχόμενες «δίδυμες» εκλογές διαδραματίζει και η ανάλυση των ποσοτικών και ποιοτικών δημοσκοπήσεων που διενεργεί σταθερά το Μέγαρο Μαξίμου. Βασικό εύρημα των μετρήσεων, που «επιβεβαιώνεται» από τις δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, είναι πως ενώ τη Ν.Δ. βλέπει θετικά ή μάλλον θετικά το 45%-47% των ερωτηθέντων, στην πρόθεση ψήφου το ποσοστό για το κυβερνών κόμμα υποχωρεί στο 32%-33%.
Ως εκ τούτου θα επιδιωχθεί η Ν.Δ. να «ανέβει» κάπως στις εκλογές με την απλή αναλογική, ώστε στη δεύτερη κάλπη με τον νέο εκλογικό νόμο να επιδιώξει την αυτοδυναμία με την προβολή του σκληρού διλήμματος «Μητσοτάκης ή Τσίπρας». Σημαντικό, σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, είναι το γεγονός ότι στις ποιοτικές έρευνες ο πρωθυπουργός εμφανίζει καλύτερο προφίλ από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στους τομείς της οικονομίας, της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας, ενώ διατηρεί –μικρό πάντως– προβάδισμα και στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής.
Επίσης, με την προεκλογική περίοδο να έχει ουσιαστικά ξεκινήσει, αξιολογούνται και τα «αρνητικά» των πολιτικών αρχηγών. Οπως αναφέρουν πληροφορίες, για τον κ. Μητσοτάκη διατυπώνεται το ερώτημα «πόσο καταλαβαίνει τις δυσκολίες των πολιτών». Για τον κ. Τσίπρα καταγράφεται μειωμένη αξιοπιστία και δυσφορία για πεπραγμένα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ενώ του καταλογίζεται ότι δεν έχει αναδείξει νέα πρόσωπα. Τέλος, για τον κ. Ανδρουλάκη έχει διαμορφωθεί η εικόνα πως ασκεί τους τελευταίους μήνες «μονοθεματική αντιπολίτευση».