Πενήντα τρεις ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες, τα κόμματα μπαίνουν στο προεκλογικό παιχνίδι με κάποια δεδομένα. Το δυστύχημα στα Τέμπη άλλαξε το πολιτικό σκηνικό και τη δημοσκοπική διαφορά ασφαλείας άνω των επτά μονάδων που είχε παγιώσει η Νέα Δημοκρατία. Στη «γαλάζια» παράταξη περιμένουν να υπάρξουν κάποιες «διορθώσεις» στην πορεία προς τις κάλπες, ενώ στην Κουμουνδούρου είναι σε αυτή τη φάση ευχαριστημένοι από το γεγονός ότι κρατούν τις δυνάμεις τους και δεν δείχνουν να έχουν διαρροές προς την αντισυστημική ψήφο.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, με την αυστηρή κριτική που ασκεί προς τους δύο «μεγάλους» και την απόρριψη του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αλέξη Τσίπρα για τη θέση του πρωθυπουργού, επιχειρεί να χαράξει μια κόκκινη γραμμή σε σχέση με τις κυβερνήσεις συνεργασίας του παρελθόντος. Δείχνει πως το ΠΑΣΟΚ δεν σκοπεύει να γίνει το «συμπλήρωμα» ή το «παρακολούθημα» του κόμματος που θα κόψει πρώτο το νήμα στις 21 Μαΐου.
Ο αέρας νίκης που έχει η Νέα Δημοκρατία αποτυπώνεται από τη δημοσκοπική υπεροχή που παρουσιάζει περίπου από τις αρχές του 2016. Για περισσότερους από 85 μήνες η «γαλάζια» παράταξη δεν έχει «απειληθεί» από τον ΣΥΡΙΖΑ και ακόμη περισσότερο την τετραετή περίοδο της διακυβέρνησής της.
Η ακρίβεια, η πανδημία, το μεταναστευτικό, η ενεργειακή κρίση και οι δύσκολες σχέσεις με την Τουρκία ήταν μερικά από τα μείζονα ζητήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, με την αντιπολίτευση στο σύνολό της να είναι εναντίον της. Για την πλειοψηφία η κάλπη της απλής αναλογικής είναι μια «άσκηση αυτοδυναμίας», καθώς το ποσοστό που θα λάβει θα είναι ο οδηγός για το πώς θα κινηθεί στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Στην Κουμουνδούρου πιστεύουν πως θα κόψουν πρώτοι το νήμα προκειμένου να ξεκινήσουν οι συζητήσεις συμπόρευσης με το ΠΑΣΟΚ, αλλά και με το ΜέΡΑ25. Η «εξίσωση» γίνεται πιο δύσκολη από τη στιγμή που ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει αποκλείσει τη συνεργασία με τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Για περισσότερους από 85 μήνες ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει επιτύχει να αμφισβητήσει την πρωτιά του κυβερνώντος κόμματος στις έρευνες της κοινής γνώμης
Ηδη οι δυνάμεις έχουν βάλει στο μικροσκόπιο τα ισχυρά χαρτιά τους, αλλά και τα αδύνατα σημεία τους. Σύμφωνα με τα exit polls, ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 ήταν «πρωταθλητής» στις ηλικίες 17-34, υπερέχοντας της Νέας Δημοκρατίας περίπου 7 μονάδες. Στην Κουμουνδούρου πιστεύουν πως αυτή η διαφορά έχει διευρυνθεί, υπολογίζοντας πως οι νέοι που έχουν γεννηθεί από το 2003 έως το 2006, οι οποίοι δεν είχαν ψηφίσει το 2019, θα προσέλθουν σε μεγάλο βαθμό στις κάλπες. Ο αριθμός των «πρωτοεμφανιζόμενων» ψηφοφόρων υπολογίζεται σε περίπου 400.000.
Στις μεγαλύτερες ηλικίες η πρωτοκαθεδρία της Νέας Δημοκρατίας δεν αμφισβητείται. Στην κατηγορία 35-54 ετών η διαφορά ήταν άνω των 10 μονάδων για τη «γαλάζια» παράταξη, ενώ στους 55+ η περικοπή των συντάξεων την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ είχε δώσει έναν αέρα στη Νέα Δημοκρατία περίπου 12%. Σε επίπεδο περιφερειών, 10 από τις 59 είχε κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες κάλπες (Δυτική Αττική, Δυτική Αθήνα, Β΄ Πειραιώς, Χανιά, Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Λασίθι, Αχαΐα, Αρτα, Ξάνθη).
Εχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον τα στοιχεία αρχείου που διέθεσε ο γενικός διευθυντής της Pulse RC, Γιώργος Αράπογλου, στην «Κ» σε σχέση με τον καταλληλότερο πρωθυπουργό. Στα μνημονιακά χρόνια η απογοήτευση του κόσμου από τις αποτυχημένες οικονομικές πολιτικές οδήγησαν τον «κύριο Κανένα» να καταγράφει ποσοστά άνω του 40%. Είναι χαρακτηριστικό πως τον Σεπτέμβριο του 2012 (μετά τη διπλή εκλογική μάχη) ο «Κανένας» κατέγραφε ποσοστό 45%, ο Α. Σαμαράς 30% και ο Αλέξης Τσίπρας 25%. Και την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ από το 2016-2018 καταλληλότερος για πρωθυπουργός εμφανιζόταν ο «Κανένας» στην πρώτη θέση (40%+).
Πάντα, όμως, σε προεκλογικές περιόδους οι αρχηγοί των κομμάτων έπαιρναν κεφάλι. Στη δημοσκόπηση της Pulse στις 2-3 Ιουλίου 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανιζόταν καταλληλότερος για πρωθυπουργός σε ποσοστό 37%, ο Αλέξης Τσίπρας λάμβανε 28% και ο «Κανένας» 28%. Υπενθυμίζεται πως στην τελευταία μέτρηση της Pulse ο Κυρ. Μητσοτάκης προηγείται στην «καταλληλότητα» με 37%, δεύτερος έρχεται ο «Κανένας» με 34% και τρίτος ο Αλέξης Τσίπρας με 27%.
Η αυτοδυναμία και τα σενάρια
Κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις 21 Μαΐου με το σύστημα της απλής αναλογικής είναι σχεδόν αδύνατον να σχηματιστεί. Υπολογίζοντας τα εκτός Βουλής κόμματα γύρω στο 8% (όπως το 2019), το ποσοστό του πρώτου πρέπει να φτάνει το 46,2%. Σενάριο ουτοπικό…
Συνεπώς θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία δυνάμεων. Ποια είναι τα δεδομένα; Η Νέα Δημοκρατία φαίνεται αποφασισμένη να κυνηγήσει την αυτοδυναμία τη δεύτερη Κυριακή. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει πρώτο κόμμα, ο Νίκος Ανδρουλάκης ήδη έχει βάλει «βέτο» στο να είναι ο Αλέξης Τσίπρας πρωθυπουργός και συνεπώς τα πράγματα περιπλέκονται, ενώ αμφίβολο θεωρείται εάν τα ποσοστά των δύο κομμάτων θα αρκούν, αφού το ΠΑΣΟΚ απορρίπτει και τη σύμπραξη με Βαρουφάκη.
Επειδή στο παρελθόν δεν έχει σημειωθεί ποτέ ανατροπή όσον αφορά την πρωτιά στις εκλογές –οι κάλπες θα δείξουν αν θα επιβεβαιωθεί ο κανόνας–, στην Ηρώδου Αττικού ήδη κοιτούν ποιος είναι ο πήχυς της αυτοδυναμίας για τις 2 Ιουλίου. Η αριθμητική του «κλιμακούμενου μπόνους» δείχνει πως μόνο ένα ποσοστό άνω του 37,5% μπορεί να θεωρηθεί αρκετά «ασφαλές». Τι θα γίνει αν δεν επιτευχθεί; Η χώρα ενδεχομένως να βαδίσει σε «θολά μονοπάτια», παρότι δεν θα είναι εύκολο κάποιος να χρεωθεί και τρίτη προσφυγή στις κάλπες.