Η απώλεια του Canadair CL-215 που οδήγησε στον θάνατο τον Σμηναγό (Ι) Χρήστο Μουλά και τον Ανθυποσμηναγό (Ι) Περικλή Στεφανίδη, επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για την κατάσταση του στόλου πυροσβεστικών αεροσκαφών και τα σχέδια για την ανανέωση του.
Τις τελευταίες 10 ημέρες, τα πτητικά μέσα που ανήκουν στην Πολεμική Αεροπορία, δηλαδή τα CanadairCL-215 και CL-415 και τα μικρότερα PZL έχουν «γράψει» περισσότερες από 600 ώρες πτήσης κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Η καταπόνηση των μέσων, όπως και των πληρωμάτων, είναι δεδομένη. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν ανώτατες στρατιωτικές πηγές στην «Κ» δεν τίθεται ζήτημα αξιοπλοΐας των αεροσκαφών.
Σε ό,τι αφορά στα CL-215, τον παλαιότερο τύπο Canadair που χρησιμοποιεί η Ελλάδα, πηγές του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας ξεκαθαρίζουν ότι το αεροπλάνο είναι πλήρως επιχειρησιακό, γίνονται όλες οι προβλεπόμενες συντηρήσεις ώστε να μπορεί να εκτελεί με ασφάλεια την αποστολή του και παρά τα 48 του χρόνια εξακολουθεί να θεωρείται ένα από τα ικανότερα πυροσβεστικά αεροσκάφη σε υπηρεσία ανά τον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο που εκτός από την Ελλάδα, CL-215 χρησιμοποιούν ακόμη, ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ταϊλάνδη και η Τουρκία.
Τροποποίηση των CL-215
Αεροπόροι με μεγάλη εμπειρία στον συγκεκριμένο τύπο, εξηγούν στην «Κ» ότι το μεγαλύτερο μειονέκτημα των CL-215 είναι η ισχύς των κινητήρων τους. Οι εμβολοφόροι Pratt and Whitney R2800 ξεκίνησαν να κατασκευάζονται το 1937 και χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Αξιόπιστοι αλλά με περιορισμένη ισχύ» αναφέρουν οι ίδιες πηγές και εξηγούν ότι κατά τη διαδικασία επαναφοράς του αεροσκάφους μετά από βύθιση και άφεση του φορτίου νερού, χρειάζεται μεγάλη δύναμη για να κερδίσει και πάλι ύψος. «Ενας ισχυρός κινητήρας μπορεί να σε βγάλει από πολύ δύσκολη θέση» λένε χαρακτηριστικά.
Αν και η ιδέα έπεσε αρκετές φορές στο τραπέζι, η μετατροπή των CL-215 σε CL-215T με την προσθήκη πιο σύγχρονων κινητήρων τύπου Turboprop, όπως εκείνοι που χρησιμοποιούν τα CL-415, δεν προχώρησε ποτέ. Οι νέοι κινητήρες θα έλυναν και το πρόβλημα της θερμοκρασίας καθώς αν ο υδράργυρος ξεπερνά τους 38 βαθμούς, τα CL-215 δεν μπορούν να εκκινήσουν.
Το 2007 μάλιστα, είχε εξεταστεί και η μερική αναβάθμιση των αεροπλάνων, όπου εκτός από τους κινητήρες διερευνήθηκε και η τοποθέτηση πιο σύγχρονου συστήματος ελέγχου μιας και το πηδάλιο των CL-215 ελέγχεται με συρματόσχοινα και όπως λένε οι χειριστές τους «θέλει μπράτσα».
Η νέα γενιά Canadair
Τα παραπάνω προβλήματα λύθηκαν με τη νέα γενιά Canadair CL-415, τα οποία εκτός από ισχυρότερους κινητήρες, διαθέτουν καλύτερη αεροδυναμική σχεδίαση, σύγχρονα ηλεκτρονικά και ραδιοβοηθήματα. Το 1999, η Ελλάδα παρέλαβε το πρώτο από τα δέκα CL-415 και έγινε μία από τις έξι χώρες του κόσμου που χρησιμοποιούν τον συγκεκριμένο τύπο. Σήμερα ωστόσο, υπηρετούν επτά CL-415 στην 383 Μοίρα Ειδικών Επιχειρήσεων και Αεροπυρόσβεσης καθώς τρία αεροσκάφη έχουν χαθεί σε δυστυχήματα. Πρόκειται μάλιστα για τα τρία CL-415 που είχαν ρόλο «Maritime Patrol». Σε αυτά μπορούσαν να εγκατασταθούν συστήματα εντοπισμού υποβρυχίων, αντίστοιχα με των Ρ-3 Orion ή να χρησιμοποιούνται για Ερευνα και Διάσωση. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα συγκεκριμένα Canadair είχαν ενταχθεί στον σχεδιασμό των Επιτελείων και για τη μεταφορά αμφίβιων καταδρομέων στα νησιά σε περίπτωση πολεμικού επεισοδίου.
Η αναβάθμιση των επτά ελληνικών CL-415 εξετάστηκε το 2021 με στόχο να αντικατασταθούν τα ηλεκτρονικά συστήματα των αεροπλάνων αλλά και τα συστήματα πλοήγησης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κόστος για την μετατροπή των 7 CL-415 σε 515 δεν θα ξεπερνούσε τα 33 εκατομμύρια ευρώ ενώ η κατασκευάστρια εταιρεία φέρεται να είχε διευκρινίσει ότι θα μπορούσε να παραδίδει έως δύο αναβαθμισμένα αεροσκάφη ανά εξάμηνο.
Δεδομένο είναι το ενδιαφέρον της Αθήνας και για τα νέα DHC-515, ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει κατασκευαστεί κάποιο αεροσκάφος καθώς δεν υπάρχει ενεργή γραμμή παραγωγής. Στις αρχές του 2022, η κατασκευάστρια εταιρεία DeHavilland Canada ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με έξι ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, για την παραγγελία 22 πυροσβεστικών αεροσκαφών, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός κοινού ευρωπαϊκού στόλου που θα διαχειρίζεται ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας RescEU.
Η Ελλάδα γνωστοποίησε τις προθέσεις της για την αγορά οκτώ DHC-515, δύο από τα οποία θα υπάγονται στο RescEU και μάλιστα, η χώρα μας θα ήταν και ο πρώτος χρήσης του νέου αεροπλάνου. Οι συζητήσεις, πάντως, συνεχίζονται καθώς οι αγορές θα γίνουν μέσω διακρατικών συμφωνιών και για να ξεκινήσει η παραγωγή του πυροσβεστικού αεροπλάνου θα πρέπει να συμπληρωθεί ένας ικανός αριθμός παραγγελιών.