Τη σύγχυση που επικρατεί σχετικά με το ιστορικό κείμενο της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923 ανέδειξε η πολιτική αντιπαράθεση που ακολούθησε τη δήλωση του βουλευτή της Ν.Δ. Αγγελου Συρίγου περί του παρωχημένου χαρακτήρα ορισμένων από τα άρθρα, ανάμεσα στα οποία εκείνο του εύρους στρατιωτικής παρουσίας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Επί του πρακτέου, ο κ. Συρίγος αναφέρθηκε σε ζητήματα για τα οποία έχει αρθρογραφήσει και στο παρελθόν, ενώ έχει εκφραστεί δημοσίως επί αυτών επανειλημμένως.
Η δήλωση του κ. Συρίγου, που προκάλεσε αντιδράσεις (αρχικά από την άκρα Δεξιά και εν συνεχεία από τον ΣΥΡΙΖΑ και τα υπόλοιπα κόμματα), αφορούσε την εκτίμηση ότι το 97% της Συνθήκης της Λωζάννης είναι παρωχημένο, υπογραμμίζοντας, πάντως, ότι παραμένει εν σαφή ισχύι η πρόβλεψη για τα σύνορα που τέθηκαν τότε. «Είπα ότι είναι παρωχημένη, διότι το μόνο που μας ενδιαφέρει από τη Συνθήκη της Λωζάννης στο σήμερα, όπως έχω πει από την πρώτη στιγμή, είναι οι διατάξεις περιορισμού συνόρων. Το θέμα των παρωχημένων διατάξεων είναι κάτι το οποίο είναι αυτονόητο. Είναι ένα κείμενο 101 ετών. Κατ’ αρχάς έχει διατάξεις για το πώς θα πληρώσουμε το οθωμανικό χρέος. Εχει διατάξεις για το πώς θα γίνει ανταλλαγή αιχμαλώτων, τι θα γίνει με τα συμμαχικά νεκροταφεία, τι θα γίνει με τις εταιρείες οι οποίες είχαν συμβόλαια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ολα αυτά είναι νεκρά, είναι περασμένα», είπε ο κ. Συρίγος χθες (ΕΡΤ), ενώ για την αποστρατιωτικοποίηση υπογράμμισε ότι «είναι παρωχημένη και γι’ αυτό δεν τη συζητάμε και την έχουμε εξαιρέσει, και αυτό είναι η επίσημη ελληνική θέση από το 1995. Αντιθέτως, η Τουρκία λέει ότι η Συνθήκη της Λωζάννης σε αυτό το θέμα δεν είναι παρωχημένη και επικαλείται τις διατάξεις της για αποστρατιωτικοποίηση».
Ο κ. Συρίγος σε ανάρτησή του νωρίτερα σημείωνε ότι «η Ακροδεξιά με τα διάφορα προσωπεία της (από ιστοσελίδες μέχρι τρολ) παρερμηνεύει και διαστρεβλώνει ενσυνειδήτως δηλώσεις μου προκειμένου να απαξιώσει την εκφορά του λόγου μου για εθνικά θέματα». Στην ανάρτησή του ο κ. Συρίγος σημείωσε ότι δεν εκφράζει μόνο επιστημονική άποψη, αλλά «μια βαθιά πολιτική θέση». Και εξήγησε ότι «οι διατάξεις περί αποστρατιωτικοποιήσεως ανήκουν στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα οπλοπολυβόλα Lewis του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ή η σπάθη που η Συνθήκη της Λωζάννης ορίζει ότι πρέπει να είναι εξοπλισμένος ο Ελληνικός Στρατός στα νησιά: “Ο οπλισμός δέον να αποτελήται μόνον εκ του περιστρόφου, της σπάθης, του όπλου και τεσσάρων οπλοπολυβόλων ανά εκατόν άνδρας”».
Επίθεση από ΣΥΡΙΖΑ
Δεν τίθεται θέμα παραίτησής του, η απάντηση του Παύλου Μαρινάκη στην κριτική που άσκησε ο Στέφανος Κασσελάκης.
Η εξήγηση του κ. Συρίγου δεν ικανοποίησε τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εκτιμά ότι οι δηλώσεις του βουλευτή επιβεβαιώνουν «τις σοβαρές ανησυχίες που έχει εκφράσει εδώ και καιρό» η Κουμουνδούρου για τη στάση της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Συρίγος αντιβαίνει τις πάγιες θέσεις της Ελλάδας και αφήνει περιθώρια για εκμετάλλευση της δήλωσής του από την Τουρκία στο πλαίσιο της απαράδεκτης θέσης της περί αναθεώρησης της Συνθήκης. Επιπλέον αποπροσανατολίζει τον ελληνοτουρκικό διάλογο από τον στόχο της προσφυγής στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ, ανοίγοντας από τηλεοπτική εκπομπή ένα θέμα που δεν είναι και δεν πρέπει να είναι στην ατζέντα». Υπενθυμίζεται ότι είχε προηγηθεί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασσελάκης, ο οποίος χαρακτήρισε τις δηλώσεις του κ. Συρίγου «δώρο» στον Ερντογάν.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης άσκησε κριτική στον κ. Κασσελάκη για την αναφορά του και υπενθύμισε ότι στην πρόσφατη Διακήρυξη των Αθηνών γίνεται σαφής αναφορά στο Διεθνές Δίκαιο, καίριο σημείο του οποίου είναι η Συνθήκη της Λωζάννης. Πρόσθεσε ακόμη ότι ο κ. Συρίγος μίλησε με την επιστημονική του ιδιότητα και δεν αναφέρθηκε σε κυριαρχικά δικαιώματα, καθιστώντας σαφές ότι δεν τίθεται θέμα παραίτησής του.
Ο αρμόδιος τομεάρχης του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος είπε, μεταξύ άλλων, ότι «θα έπρεπε να είναι σαφές σε όλους, και κυρίως στους βουλευτές της Ν.Δ., ότι οι δημόσιες τοποθετήσεις τους μπορούν να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από την τουρκική πλευρά προς τον σκοπό προώθησης των ανιστόρητων και παράνομων αιτιάσεών της».