Με ένα ανακοινωθέν σε αυστηρό ύφος, στο οποίο αναπτύσσει τα επιχειρήματά της κατά της νομοθέτησης του γάμου ομόφυλων ζευγαριών, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ομόφωνα χάραξε χθες τις διαχωριστικές γραμμές έναντι της κυβερνητικής πρόθεσης να προχωρήσει άμεσα η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση. Παράλληλα, η Ιεραρχία αποφάσισε να σταλούν επιστολές στους 300 βουλευτές και να διαμορφωθεί κείμενο που θα αναγνωσθεί στις ενορίες, ενώ προχώρησε σε έναν ελιγμό, παρέχοντας επί της ουσίας κάλυψη σε ιεράρχες που πιθανόν θα επιλέξουν να κινηθούν περισσότερο «δυναμικά», ίσως και με λαοσυνάξεις, στις μητροπόλεις τους. Η κυβέρνηση αντέδρασε σε χαμηλούς τόνους, με το επίμαχο νομοσχέδιο να συζητείται στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο.
«Να διατηρήσουμε άρρηκτη την ενότητά μας»
Της Δώρας Αντωνίου
Με ομόφωνο «όχι» κατά της νομοθέτησης του γάμου ομόφυλων ζευγαριών, με επίσης ομοφωνία όσον αφορά τις επόμενες, άμεσες κινήσεις από την πλευρά της Εκκλησίας, αλλά και με έναν ελιγμό που θα δώσει κάλυψη σε επιμέρους δράσεις μητροπολιτών ολοκληρώθηκε χθες η έκτακτη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Στο ανακοινωθέν που δημοσιοποιήθηκε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, αποτυπώνεται η επιχειρηματολογία της Εκκλησίας με βάση τη θεολογία, όσον αφορά τον θεσμό του γάμου και τη δυαδικότητα των φύλων, αλλά και η θέση ότι με την προωθούμενη νομοθετική ρύθμιση πλήττεται το μοντέλο της οικογένειας με άδηλες επιπτώσεις για τα παιδιά.
Οσον αφορά τα επόμενα βήματα, η Ιερά Σύνοδος ομόφωνα αποφάσισε να συνταχθεί επιστολή με αποδέκτες τους 300 της Βουλής. Οπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, η επιστολή θα είναι στη βάση της ένα νομικό κείμενο, το οποίο θα αναλύει προς τους αποδέκτες του τις έννομες συνέπειες που μπορούν να προκύψουν ως αποτέλεσμα της ψήφισης του επίμαχου νομοσχεδίου, ιδιαίτερα ως αποτέλεσμα προσφυγών στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια, μέσω των οποίων είναι δυνατόν να ανοίξει ο δρόμος για την παρένθετη μητρότητα.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, τις επόμενες ημέρες θα ολοκληρωθεί η σύνταξη του κειμένου που θα απευθύνεται προς τους πιστούς και το οποίο θα αναγνωσθεί στους ιερούς ναούς όλης της χώρας την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου.
Στη σύνταξη δύο επιστολών, η μία προς τους βουλευτές και η άλλη προς τους πιστούς, προχωρεί η Εκκλησία – Ο ελιγμός για τυχόν «δυναμικές» κινήσεις μητροπολιτών.
Αυτά τα βήματα ήταν αναμενόμενα, καθώς είχε διαφανεί ότι σε αυτή τη γραμμή προσανατολίζεται η Ιεραρχία. Το νέο στοιχείο μετά την ολοκλήρωση της χθεσινής συνεδρίασης είναι η αναφορά στο ανακοινωθέν, σύμφωνα με την οποία, παρέχεται «εξουσιοδότηση προς κάθε Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη να προχωρήσει, εντός της επαρχίας του και κατά την έμφρονα ποιμαντική κρίση του, σε πρωτοβουλίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης ως προς την επικείμενη νομοθέτηση και τον θεσμό της οικογένειας». Πρόκειται για έναν ελιγμό, προκειμένου να καλυφθεί η επιθυμία που εξεδήλωσαν ορισμένοι ιεράρχες για πιο «δυναμικές» κινήσεις, ώστε να καταδειχθεί η αντίθεση στο νομοσχέδιο. Ειδικότερα, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, στη διάρκεια της συνεδρίασης υπήρξε από ιεράρχη εισήγηση για διοργάνωση συλλαλητηρίων. Το αντεπιχείρημα σε αυτό ήταν ότι μια τέτοια μορφή διαμαρτυρίας κινδυνεύει να επισκιαστεί από τη δράση ακραίων στοιχείων, τα οποία δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσουν να απομονωθούν. Στην επιμονή του συγκεκριμένου ιεράρχη ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο διοργάνωσης συλλαλητηρίου στη μητρόπολή του, δεν υπήρξε αντίδραση.
Αν και σε γενικές γραμμές οι τόνοι της συζήτησης στη χθεσινή συνεδρίαση ήταν ήπιοι, υπήρξαν και ορισμένες φωνές για πιο σκληρή στάση. Ιεράρχης ζήτησε να αξιολογηθεί η πρόταση για στέρηση της θείας κοινωνίας από τους βουλευτές που θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο, πρόταση που δεν βρήκε ευήκοα ώτα. Από την πλευρά του ο μητροπολίτης Λαρίσης Ιερώνυμος έθεσε προς συζήτηση το ενδεχόμενο προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του νομοσχεδίου, ενώ πρότεινε να ανατεθεί στη Συνοδική Επιτροπή επί των Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων να μελετήσει και να εισηγηθεί περί του επιτρεπτού ή μη της βάφτισης παιδιών υιοθετημένων από ομόφυλα ζευγάρια, προς αποφυγήν έμμεσης αναγνώρισης της ομόφυλης συζυγίας ή γονεϊκότητας από την Εκκλησία.
Τελικά, και έπειτα από μακρά συζήτηση (η συνεδρίαση διήρκεσε περί τις 5 ώρες) επιτεύχθηκε ομοφωνία τόσο σε σχέση με το κείμενο του ανακοινωθέντος, όσο και σε σχέση με τα επόμενα βήματα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος από την έναρξη της συνεδρίασης τόνισε στην εισήγησή του την επιθυμία «να διατηρήσουμε άρρηκτη την ενότητά μας», καταδεικνύοντας τη σημασία του να βγει η ιεραρχία ενωμένη σε αυτό το ζήτημα. Εκανε λόγο, μάλιστα, για ιστορική καμπή για την αποστολή και τον ρόλο της Εκκλησίας. Ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρθηκε, επίσης, στην επιστολή που απηύθυνε στον πρωθυπουργό στις 29 Δεκεμβρίου, η οποία αφορούσε τα ζητήματα της φοιτητικής στέγης, της υπογεννητικότητας και της στέγης για νέα ζευγάρια. Οπως είπε, τα θέματα αυτά συζητήθηκαν στη μεταξύ τους συνάντηση στις 8 Ιανουαρίου, στην οποία ο πρωθυπουργός τον ενημέρωσε για την πρόθεση να φέρει νόμο για τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών και εκείνος του απάντησε ότι το ζήτημα δεν είναι ενός προσώπου, ακόμη και αν είναι ο Αρχιεπίσκοπος, αλλά αφορά όλη την Ιεραρχία.
Ανακοινωθέν με αιχμές και μηνύματα για την επόμενη ημέρα
«Προφανώς η πολιτεία νομοθετεί, αλλά αυτή η παράμετρος ούτε στερεί την ελευθερία του λόγου από την Εκκλησία ούτε απαλλάσσει την Εκκλησία από το καθήκον ενημέρωσης του πιστού λαού ούτε μπορεί να της υποδείξει σε τι συνίσταται η αμαρτία. Η Εκκλησία δεν νομοθετεί και δεν φέρει ευθύνη για τους νόμους. Αν σιωπήσει, όμως, φέρει βαρύτατη ευθύνη και αυτοκαταργείται». Με την επισήμανση αυτή στο χθεσινό ανακοινωθέν μετά την έκτακτη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, η Ιεραρχία κατέστησε σαφές ότι το προσεχές διάστημα θα συνεχίσει να κινητοποιείται για το θέμα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών. Οπως αναφέρει ιεράρχης, στη χθεσινή πολύωρη συζήτηση επισημάνθηκε ότι το θέμα τώρα ανοίγει και ότι είναι σημαντικό από την πλευρά της η Εκκλησία να βρίσκεται σε εγρήγορση, καθώς εκτιμάται ότι θα ανακύπτουν διάφορες παράμετροι, που θα χρειάζεται να αντιμετωπιστούν.
Στο ανακοινωθέν, σημειώνεται ότι «το σύνθημα της “ισότητας στον γάμο” αποβλέπει σε ένα στόχο, στην απόκτηση παιδιών από “ομόφυλα ζευγάρια”», καθώς και ότι «οι εμπνευστές του νομοσχεδίου και οι συνευδοκούντες σε αυτό προωθούν την κατάργηση της πατρότητας και της μητρότητας και τη μετατροπή τους σε ουδέτερη γονεϊκότητα, την εξαφάνιση των ρόλων των δύο φύλων μέσα στην οικογένεια και θέτουν πάνω από τα συμφέροντα των μελλοντικών παιδιών τις σεξουαλικές επιλογές των ομοφυλόφιλων ενηλίκων».
«Η Εκκλησία δεν νομοθετεί και δεν φέρει ευθύνη για τους νόμους. Αν σιωπήσει, όμως, φέρει βαρύτατη ευθύνη και αυτοκαταργείται».
Οσον αφορά τα παιδιά, υπογραμμίζεται ότι «η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία καταδικάζει μελλοντικά παιδιά να μεγαλώσουν χωρίς πατέρα ή μητέρα σε ένα περιβάλλον σύγχυσης των γονεϊκών ρόλων. Η μονογονεϊκή οικογένεια είναι διαφορετική περίπτωση. Προκαλεί στέρηση του ενός γονέα, αλλά όχι σύγχυση των ρόλων των γονέων».
Γίνεται αναφορά σε πιθανή καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων λόγω διακρίσεων, «οπότε η χώρα θα αναγκασθεί να νομοθετήσει και στο έδαφός της την παρένθετη κύηση».
«Το ερώτημα που αιωρείται αναπάντητο είναι τελικά: Ποιος είναι ο ουσιαστικός λόγος αυτής της απόφασης που αλλάζει συνολικά και άρδην τον θεσμό του γάμου και την ιδιότητα του γονέα, και γιατί προωθείται με τόση επιμονή;» αναφέρει το ανακοινωθέν, όπου επίσης υπογραμμίζεται ότι ο πολιτικός γάμος ομόφυλων ζευγαριών οδηγεί αναπόδραστα σε «ομόφυλη γονεϊκότητα» μέσω υιοθεσίας ή παρένθετης κύησης, ενώ καταλήγει τονίζοντας ότι «για όλους τους προηγούμενους λόγους και με αίσθημα ποιμαντικής ευθύνης και αγάπης, η Αγία Εκκλησία μας είναι κάθετα αντίθετη προς το προωθούμενο νομοσχέδιο».
Χαμηλοί τόνοι με απάντηση επτά λέξεων
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Η αναμενόμενη άρνηση της Εκκλησίας να αποδεχθεί τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, που επισφραγίστηκε χθες με τη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, δεν εξέπληξε το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς ήταν απολύτως αναμενόμενη. Κυβερνητικές πηγές, αφού διάβασαν προσεκτικά το ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου, επέλεξαν να κρατήσουν πολύ χαμηλά τους τόνους, σχολιάζοντας με μόλις επτά λέξεις: «Σεβαστές οι απόψεις της Εκκλησίας», έλεγαν, προσθέτοντας «κανένα σχόλιο».
Η λακωνική απάντηση των κυβερνητικών πηγών αποκαλύπτει τις προθέσεις ενόψει των επόμενων 15 ημερών που απομένουν έως ότου ψηφιστεί το νομοσχέδιο. Το Μέγαρο Μαξίμου θέλει οι επόμενες ημέρες να κυλήσουν όσο το δυνατόν πιο ομαλά, με την κοινή παραδοχή πως «η Εκκλησία έχει τις απόψεις της, αλλά η κυβέρνηση νομοθετεί».
Σε αυτή τη λογική, των ήπιων τόνων, θα κινηθεί και το σημερινό υπουργικό συμβούλιο, όπου θα συζητηθεί το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια με καθυστέρηση μιας ημέρας λόγω της γρίπης του πρωθυπουργού. Παρά την αντίθετη άποψη της Εκκλησίας, στο Μαξίμου θέλουν το διάστημα μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου να κυλήσει ήρεμα και… γρήγορα. Ο στόχος της κυβέρνησης είναι έως τις 12 Φεβρουαρίου το επίμαχο νομοσχέδιο να έχει ψηφιστεί, καθώς είναι εδραιωμένη η άποψη πως όσο το θέμα σύρεται, παράγει μόνο εσωστρέφεια και «καπελώνει» στον δημόσιο διάλογο άλλα, μείζονα ζητήματα που θέλει να αναδείξει η κυβέρνηση, όπως για παράδειγμα η μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη και στην Παιδεία. Η πεποίθηση άλλωστε που υπάρχει είναι πως μόλις το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο ψηφιστεί, θα αρχίσει ήδη από την επομένη η επικοινωνιακή αποδρομή του θέματος, καθώς δεν θα υπάρχει άλλη συζήτηση να γίνει.
Η αντίδραση της κυβέρνησης στις κινήσεις της Ιεραρχίας – Σήμερα στο υπουργικό το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια.
«Πυρηνική οικογένεια»
Ανεξάρτητα από τη θέση που εξέφρασε χθες η Ιερά Σύνοδος και ήταν αναμενόμενα αρνητική, στην κυβέρνηση υποβαθμίζουν το θέμα λέγοντας πως αφενός δεν απασχολεί ευρέως την κοινή γνώμη, αφετέρου είναι ένα ζήτημα που αφορά το οικογενειακό δίκαιο. Την ίδια ώρα, οι ανακοινώσεις από τη Σοφία Ζαχαράκη και τον Κωστή Χατζηδάκη πριν από δύο 24ωρα για την αύξηση των επιδομάτων για τη γέννηση ενός παιδιού και τη στήριξη της οικογένειας δεν μπορούν να αποσυνδεθούν από την τρέχουσα επικαιρότητα και το γενικό μήνυμα που θέλει να εκπέμψει το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ουσιαστικά έστειλε μήνυμα με τις ανακοινώσεις των υπουργών του πως η στήριξη της «πυρηνικής οικογένειας» εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητά του.
«Δεν μετατοπίζει κεντρικά τη στόχευση της κυβέρνησης η νομοθέτηση υπέρ μιας μειοψηφίας την οποία πρέπει να αναμφίβολα να σεβόμαστε», αναφέρει κυβερνητική πηγή στην «Κ», προσθέτοντας πως «η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι σταθερά προσηλωμένη στη στήριξη της ελληνικής οικογένειας και ειδικά των πιο ευάλωτων». Μάλιστα εντός του Μαρτίου αναμένεται να παρουσιαστεί ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας.
Η κυβέρνηση πάντως ευελπιστεί πως οι ανακοινώσεις της Δευτέρας, που υπενθύμισαν πως πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση είναι η «πυρηνική οικογένεια», μπορεί να οδηγήσουν κάποιους βουλευτές να μετακινηθούν από τη ζώνη της αποχής στη ζώνη τού «ναι».
Τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο βουλευτής Στράτος Σιμόπουλος, ο οποίος φέρεται να είναι κοντά πλέον στην υπερψήφιση του νομοσχεδίου. Οσον αφορά την αριθμητική της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, από το Μαξίμου υπολογίζεται πως στο τέλος θα υπερψηφίσουν το νομοσχέδιο 110 με 120 βουλευτές, ενώ περίπου 35 με 40 θα κινηθούν μεταξύ αποχής και καταψήφισης. Αν αναλογιστεί κανείς πως όταν ξεκίνησε η συζήτηση για το νομοσχέδιο σχεδόν οι μισοί βουλευτές της Ν.Δ. δήλωναν αρνητικοί, τότε γίνεται αντιληπτό πόσος δρόμος έχει διανυθεί και πόσο ικανοποιημένοι είναι στο Μαξίμου βλέποντας πάνω από τα 2/3 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας να κινούνται προς την υπερψήφιση.
Από εκεί και πέρα, λόγω της γρίπης του πρωθυπουργού επηρεάστηκε και το πρόγραμμά του στις ΗΠΑ, καθώς δεν πρόκειται να πραγματοποιήσει το ταξίδι, επιλέγοντας κάποιες επικοινωνίες που είχε στο πρόγραμμα να τις κάνει διαδικτυακά.