Ενωση σε μόνιμη κρίση αναζητεί ηγέτες με πολιτικό εκτόπισμα. Σε αυτές τις αδρές προδιαγραφές θα μπορούσε να συνοψιστεί το «στοίχημα» για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, στον νέο κύκλο που σηματοδοτούν οι ευρωεκλογές και για τα αξιώματα που τυπικά θα πληρωθούν τον προσεχή Δεκέμβριο. Τα «κουτάκια» για τα πρόσωπα που θα επιλεγούν από τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες και τις πολιτικές ομάδες τους είναι κατά σειρά: εμπειρία, πολιτικoί δεσμοί, ηλικία, φύλο, χώρα προέλευσης. Ωστόσο, στο πολιτικό «ζύγι» της τελικής επιλογής θα βαρύνει το όνομα, το πολιτικό προφίλ και η εν γένει εικόνα τους στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Το βέβαιο είναι ότι οι θέσεις στην κορυφή είναι πολύ λίγες. Οποιος τρέφει φιλοδοξίες για ένα από τα αξιώματα, πρέπει να κάνει εξαντλητική καμπάνια στο παρασκήνιο. Να «βολιδοσκοπήσει» εταίρους και συμμάχους, αλλά και να διανύσει χιλιόμετρα στους διαδρόμους των Βρυξελλών, επισημαίνει μιλώντας στην «Κ» ο πολύπειρος ανταποκριτής της ισπανικής Mundo, Πάμπλο Σουάνθες.
Με αυτά τα κριτήρια, τα σενάρια που έχουν διακινηθεί για πιθανό ενδιαφέρον του Κυριάκου Μητσοτάκη για ευρωπαϊκή σταδιοδρομία παραμένουν στη σφαίρα του αόρατου. Αν υπήρχε τέτοιος σχεδιασμός θα έπρεπε, λένε, να είχε ήδη τεθεί σε εφαρμογή και να είχε γίνει αισθητός στις Βρυξέλλες και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες – τουλάχιστον στην πολιτική οικογένεια της Ν.Δ., στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, του οποίου τη στήριξη έχει ανάγκη κάθε υποψηφιότητα. Αντ’ αυτού, η μόνη κίνηση προεκλογικού χαρακτήρα του Ελληνα πρωθυπουργού που εντόπισαν τα ραντάρ των Βρυξελλών ήταν το τετ α τετ που είχε με την πρόεδρο της Κομισιόν στο Νταβός, όπου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ζήτησε και πήρε την ψήφο Μητσοτάκη για την ανανέωση της θητείας της.
Μade in Greece
Συνδρομητές, πάντως, της Teneo Intelligence στις 16 Ιανουαρίου διάβασαν την εκτίμηση ότι ένα από τα ονόματα που θα μπορούσαν «να ενδιαφέρονται για μια θέση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή άλλον ευρωπαϊκό θεσμό» είναι αυτό του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πώς προέκυψε η εκτίμηση; Οπως φαίνεται, μόνο από την ανάγνωση του ελληνικού Τύπου. Αυτή την πηγή επικαλείται το report και δη τα ελληνικά δημοσιεύματα που ερμηνεύουν την προώθηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών ως προσπάθεια του πρωθυπουργού να τονώσει το μεταρρυθμιστικό του προφίλ προς την Ευρώπη. «Το report μας αναφέρεται στη φημολογία δημοσιευμάτων στον ελληνικό Τύπο για τον Μητσοτάκη, ότι δηλαδή ενδεχομένως να αναζητά μια ανώτατη ευρωπαϊκή θέση», σπεύδει να ξεκαθαρίσει μιλώντας στην «Κ» ο συμπρόεδρος της Teneo, Βολφάνγκο Πίκολι.
Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος εκτιμά πως ο Μητσοτάκης αυτή τη στιγμή είναι ισχυρός «παράγοντας» του ΕΛΚ, καθώς η εικόνα του στις Βρυξέλλες είναι πολύ καλή για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. «Κατ’ αρχάς θεωρείται ο πρωθυπουργός που κατόρθωσε να αλλάξει την εικόνα της Ελλάδας, θέτοντας την οικονομία σε σταθερά καλή πορεία. Εχει επίσης την εικόνα πρωθυπουργού της παραδοσιακής Κεντροδεξιάς, που μόλις κέρδισε τις εκλογές με μεγάλη πλειοψηφία. Εάν εξετάσουμε συνολικά τις επιδόσεις της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς σήμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δικαιολογημένα θεωρείται –μαζί με τον Πολωνό Ντόναλντ Τουσκ– αστέρι του ΕΛΚ», τονίζει, ενώ προσθέτει τις καλές σχέσεις που διατηρεί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. Παρά το γεγονός ότι ο Πίκολι εκτιμά πως «όλα τα παραπάνω φυσικά ευνοούν το “ειδικό βάρος» που έχει ο Μητσοτάκης πλέον στις Βρυξέλλες, ωστόσο το να θεωρείται ότι θα μπορούσε να είναι υποψήφιος για ανώτατη ευρωπαϊκή θέση θα έλεγα ότι είναι λιγάκι τραβηγμένο, αυτή τη στιγμή».
Δύο εμπόδια
Με αυτή την παραδοχή συμφωνεί ο Πάμπλο Σουάνθες, που λέει χαρακτηριστικά ότι «δεν έχω ακούσει ποτέ το όνομα του Μητσοτάκη στις Βρυξέλλες είτε για θέση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είτε αλλού». Προσθέτει, ωστόσο, ότι για τον ίδιο ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν έχει ακριβώς «ευρωπαϊκό προφίλ», καθώς συνήθως οι παρεμβάσεις του στο Συμβούλιο είναι εθνικού ενδιαφέροντος, ενώ δύο θέματα ενδεχομένως καταστούν πιθανά «εμπόδια» στο υποθετικό σενάριο διεκδίκησης θέσης σε ευρωπαϊκούς θεσμούς: το μεταναστευτικό και η υπόθεση των υποκλοπών, «που δεν έχουν πάει καλά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Εξάλλου προσθέτει ότι «πρόκειται για πρωθυπουργό που μόλις έχει κερδίσει εκλογές. Δεν βγάζει κανένα νόημα αυτό το σενάριο».
«Εάν εξετάσουμε τις επιδόσεις της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς σήμερα, ο Κυρ. Μητσοτάκης δικαιολογημένα θεωρείται –μαζί με τον Πολωνό Ντόναλντ Τουσκ– αστέρι του ΕΛΚ».
Δύσκολο το σενάριο «Μητσοτάκη» και για την Μπάρμπαρα Μόενς, επικεφαλής ρεπόρτερ ευρωπαϊκών θεμάτων για το Politico, που δίνει έμφαση στα σημερινά δεδομένα και κυρίως στους πολιτικούς συσχετισμούς που θα προκύψουν μετά τις ευρωεκλογές. Εξηγεί, μάλιστα, αναλυτικά ότι «οι δημοσκοπήσεις έως τώρα προβλέπουν ότι το ΕΛΚ και οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές (S&D) θα παραμείνουν οι δύο μεγαλύτερες δυνάμεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά οι φιλελεύθεροι (Renew) ίσως αποδυναμωθούν λόγω της αύξησης της αντίστοιχης δύναμης των συντηρητικών (ECR) και των ακροδεξιών (ID)». Με αυτά τα δεδομένα, προσθέτει, «το πιο πιθανό είναι το ΕΛΚ να διατηρήσει την προεδρία της Κομισιόν –πιθανότατα δεύτερη θητεία για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν–, ενώ οι σοσιαλιστές θα διεκδικήσουν την αντίστοιχη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και οι φιλελεύθεροι εκείνη του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας». Σε ό,τι αφορά το ΕΛΚ, εξάλλου, η Μόενς τονίζει ότι «αυτό που αναμένουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι η Ρομπέρτα Μέτσολα να συνεχίσει ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τουλάχιστον για το πρώτο μισό της εντολής». Συμπερασματικά, «ο παραπάνω συνδυασμός καθιστά δύσκολο για τον Μητσοτάκη να διεκδικήσει μια ανώτατη ευρωπαϊκή θέση, καθώς μαζί με τη Φον ντερ Λάιεν και τη Μέτσολα ανήκουν στο ίδιο κόμμα, ενώ η δεύτερη προέρχεται από χώρα του ευρωπαϊκού Νότου», σημειώνει.
Από την πλευρά του ο Πάμπλο Σουάνθες εξηγεί ότι αν και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ακόμη «κρατάει κλειστά τα χαρτιά της», φέρεται έτοιμη να δηλώσει επισήμως την υποψηφιότητά της στις 19 Φεβρουαρίου σε εκδήλωση του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU). Φέρεται, μάλιστα, να απέσπασε δέσμευση στήριξης κατά τις διαδοχικές συναντήσεις της πριν από λίγες ημέρες με ισχυρούς «παίκτες» του ΕΛΚ, πλην του Κυριάκου Μητσοτάκη και με τον Φινλανδό Πέτερι Ορπο και τον Σουηδό Ουλφ Κρίστερσον.
Για τον Βολφάνγκο Πίκολι, «η μεγαλύτερη πρόκληση είναι τι θα κάνουν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές σχετικά με τον δικό τους υποψήφιο για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Προωθούσαν τον Αντόνιο Κόστα από την Πορτογαλία –αλλά κόλλησε λόγω του σκανδάλου–, επιμένουν ωστόσο στο όνομά του, παρά το γεγονός ότι η υπόθεση παραμένει ανοιχτή για τη Δικαιοσύνη. Θα είναι δύσκολη “συναλλαγή” εάν επιμείνουν σε αυτή την υποψηφιότητα», αναφέρει. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, ο Πάμπλο Σουάνθες αναφέρει ότι κυκλοφορούν ήδη το όνομα της Δανής πρωθυπουργού Μέτε Φρίντρεκσεν αλλά και του Πέδρο Σάντσεθ, καθώς αρκετοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση συνασπισμού –λόγω και του νόμου της καταλανικής αμνηστίας– μπορεί να μην κρατήσει έως τον Οκτώβριο, ενώ κάποιοι θεωρούν πολύ πιθανό να υπάρξει «καραμπόλα» που θα φέρει τον Μάριο Ντράγκι ως τον «εκλεκτό» των «27» για διάδοχο του Σαρλ Μισέλ, ο οποίος αιφνιδίασε εκ νέου τους πάντες με την απόφασή του, την Παρασκευή, να παραμείνει στη θέση του έως το τέλος της εντολής του, τον Δεκέμβριο, και να μην κατέβει υποψήφιος τελικά για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Ποτέ μη λες ποτέ»
Σε αυτήν ακριβώς την «καραμπόλα», που ίσως προκύψει μετά τις εκλογές και μπορεί να προκαλέσει αρκετά «θύματα» –όπως και την ίδια την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν–, αναφέρθηκαν και οι συνομιλητές μας. Υπάρχει πάντα το υποθετικό σενάριο του «αδιεξόδου» των «27» για το «μοίρασμα της τράπουλας», αναφέρει ο Πάμπλο Σουάνθες, οπότε «σε αυτή την περίπτωση ίσως προκύψει το όνομα του Μητσοτάκη», ενώ η Μπάρμπαρα Μόενς τονίζει ότι «όπως είδαμε την τελευταία φορά (σ.σ. το 2019), υπάρχουν πάντα εκπλήξεις στον “γρίφο” των ανώτατων ευρωπαϊκών θέσεων και ο Μητσοτάκης είναι κοντά στη Φον ντερ Λάιεν και την ηγεσία του ΕΛΚ. Επομένως, ποτέ μη λες ποτέ σε αυτού του είδους τα προγνωστικά παιχνίδια».
Τα φαβορί για τις τρεις θέσεις
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
«Κλειδωμένη» θεωρείται η δεύτερη θητεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο «τιμόνι» της Κομισιόν, μετά και τον νέο κώδικα δεοντολογίας, που εισηγήθηκε την Τετάρτη, για τους όρους συμμετοχής των επιτρόπων ως υποψηφίων στις ευρωεκλογές ή επικεφαλής λίστας ευρωπαϊκών κομμάτων. Φέρεται να απέσπασε «υπογραφή» στήριξης από τους πρωθυπουργούς Ελλάδας, Φινλανδίας και Σουηδίας.
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Στις Βρυξέλλες θεωρείται δεδομένη η παραμονή της Ρομπέρτα Μέτσολα στην προεδρία του Κοινοβουλίου, για το πρώτο μισό του θεσμικού κύκλου. Η 45χρονη Μαλτέζα πολιτικός πιθανότατα να «μοιραστεί» την προεδρία με υποψήφιο από Φιλελευθέρους (Renew) ή Σοσιαλιστές (S&D). Ολα θα κριθούν, ωστόσο, από τους πολιτικούς συσχετισμούς μετά τις εκλογές του Ιουνίου.
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Αιφνιδίασε με την απόφασή του να παραμείνει στη θέση του ο φιλελεύθερος Σαρλ Μισέλ έως το τέλος της θητείας του. Οι Σοσιαλιστές, που διεκδικούν τη θέση, επιμένουν προσώρας για τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα, παρά την εμπλοκή του σε σκάνδαλο διαφθοράς. Αρκετοί «ποντάρουν», ωστόσο, στον Ιταλό Μάριο Ντράγκι και άλλοι στη Δανή Μέτε Φρίντρικσεν ή στον Ισπανό Πέδρο Σάντσεθ.