Για σειρά θεμάτων εξωτερικής πολιτικής μίλησε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος σε πάνελ του συνεδρίου «Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά» στο οποίο συμμετείχαν οι επίσης πρώην υπουργοί Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη και Νίκος Κοτζιάς.
Ο κ. Βενιζέλος ξεκίνησε κάνοντας μια εκτενή αναφορά στον ρόλο Καραμανλή-Παπανδρέου στην εξωτερική πολιτική από τη Μεταπολίτευση και μετά, η οποία, σύμφωνα με τον ίδιο «δεν είναι μια ενιαία περίοδος». Οπως σημείωσε, πάντως «κοινό θεμέλιο είναι το τραύμα του 1974, το πραξικόπημα στην Κύπρο και η τουρκική εισβολή. Αυτό είναι μια εθνική ήττα».
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Βενιζέλος εκτίμησε ότι η Μεταπολίτευση ξεκινά για την Ελλάδα «ενοχικά και συμπλεγματικά» στην εξωτερική πολιτική. Παρ’ όλα αυτά, «διαμορφώθηκε μια συναίνεση της Μεταπολίτευσης στην εξωτερική πολιτική» την οποία ο ίδιος ονόμασε «πολιτική Καραμανλή-Παπανδρέου». Ωστόσο, τόνισε ότι «η συναίνεση αυτή είναι υπονομευμένη από την αρχή».
Ο κ. Βενιζέλος εξέφρασε την άποψη ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου «δεν επηρεάστηκε από τον λαϊκισμό στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής», σε αντίθεση με τον Καραμανλή που «ενέδωσε στο μεταπολιτευτικό κλίμα» αποχωρώντας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. «Μπορεί η στάση του ΠΑΣΟΚ μέχρι την εκλογική νίκη του 1981 να είχε λαϊκιστικά χαρακτηριστικά, όμως δεν έκανε κάτι αντίστοιχο», είπε.
«Συμφωνούμε ότι είμαστε ευρωπαϊκή χώρα, δυτική χώρα, το αποδέχεται και το χειρίζεται το ΠΑΣΟΚ, αλλά αυτή η συναίνεση έχει και ένα δεύτερο επίπεδο που είναι ταυτόχρονα μια συναίνεση στη “στρατηγική ακινησία”. Πού είμαστε σήμερα σε σχέση με το τραύμα του 1974; Την περίοδο 2010-2018 το οικοδόμημα τινάζεται στον αέρα και ξαναστήνεται ως Μεταπολίτευση και επανακτά τη συνέχεια», είπε και πρόσθεσε: «Εζησα την κατάρρευση της ειδυλλιακής σχέσης της κοινής γνώμης με την Ε.Ε. την περίοδο της κρίσης και των Μνημονίων».
«Υπερασπίζομαι τη Συμφωνία των Πρεσπών»
Για τη Συμφωνία των Πρεσπών ο κ. Βενιζέλος είπε ότι ήταν στα πρόθυρα της ανοιχτής υποστήριξής της. Την ώρα, όμως, που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ συζητούσε το θέμα (ακόμη και για την ονομασία «Δημοκρατία του Ιλιντεν»), «ήθελαν να στείλουν στο Ειδικό Δικαστήριο όλη την ηγεσία της αντιπολίτευσης». Υπενθύμισε δε ότι η απόκρουση της ονομασίας «Δημοκρατία του Ιλιντεν» έγινε κατά τη συζήτηση για την υπόθεση Novartis.
«Η κυβέρνηση δεν ζήτησε από εμένα ένα αίτημα στήριξης της διαπραγμάτευσης. Αν αυτό είχε συμβεί, η συμφωνία θα είχε υπερψηφιστεί και από την αντιπολίτευση» είπε και τόνισε ότι «υπερασπίζομαι τη Συνθήκη και την εφαρμογή της. Είμαι απολύτως σύμφωνος με τον κ. Κοτζιά όσον αφορά τις εκκρεμότητες που υπάρχουν. Οι Πρέσπες είναι μια συνεισφορά της τότε κυβέρνησης».
Η αναφορά σε ελληνοτουρκικά και κυπριακό
Αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά ο κ. Βενιζέλος μοιράστηκε την ανησυχία του καθώς «δεν πρέπει το momentum να εξελιχθεί σε ένα απλό moratorium». Για τα χωρικά ύδατα ο πρώην υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι «πρέπει να υπάρχει ισότητα στην αφετηρία στα ελληνοτουρκικά. Τώρα δεν υπάρχει ισότητα στην αφετηρία σε σχέση με τα χωρικά ύδατα».
Παράλληλα, μίλησε για το Kυπριακό και το σχέδιο Ανάν. Ο κ. Βενιζέλος είπε ότι είχε ταχθεί υπέρ του σχεδίου «αλλά τώρα, στον απόηχο του δημοψηφίσματος υπάρχει το μεγάλο πλεονέκτημα του δικαιώματος αυτοδιάθεσης του κυπριακού λαού, αλλά και το φορτίο της αυτοδιάθεσης γιατί πρέπει να αποφασίσει ο κυπριακός λαός». «Το κεκτημένο του σχεδίου Ανάν ήταν το δημοψήφισμα», σημείωσε.
«Η ρωσική εισβολή δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία»
Μιλώντας για τον πόλεμο της Ουκρανίας ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι «δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» σημειώνοντας πως «η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σήμερα σε αμήχανη, αν όχι δραματική κατάσταση».
Επιπλέον, ο ίδιος υπενθύμισε και τη χθεσινή επανάληψη της πυρηνικής απειλής από τον Βλαντιμίρ Πούτιν.