«Ζωτικής σημασίας» χαρακτηρίζεται από την Αθήνα η διαφαινόμενη ενίσχυση της Αιγύπτου από την Ε.Ε. με ένα γενναιόδωρο πακέτο ύψους 7,4 δισ. ευρώ για τη διαχείριση του μεταναστευτικού.
Η κατάσταση στην Αίγυπτο παρακολουθείται με προβληματισμό από την κυβέρνηση για δύο λόγους:
Πρώτον, επειδή εκφράζονται φόβοι για αύξηση των ροών –προς την Κρήτη– από μετανάστες που ήδη βρίσκονται σε αιγυπτιακό έδαφος ή μπορεί να φθάσουν εκεί εξαιτίας της τραγικής κατάστασης στη Γάζα.
Δεύτερον, επειδή η οικονομία του Καΐρου δοκιμάζεται λόγω της κατάστασης στο Σουέζ, αλλά και της αναμενόμενης μείωσης των εσόδων από τον τουρισμό. Τυχόν περαιτέρω επιβάρυνση της αιγυπτιακής οικονομίας μπορεί να οδηγήσει σε κλυδωνισμούς την κυβέρνηση του Αλ Σίσι, που έχει αναπτύξει στρατηγική σχέση με την Ελλάδα.
Η Αίγυπτος και οι φόβοι της Αθήνας
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Το γεγονός πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι ανάμεσα στους ηγέτες που θα μεταβούν την Κυριακή στο Κάιρο, μαζί με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τους πρωθυπουργούς της Ιταλίας και του Βελγίου Τζόρτζια Μελόνι και Αλεξάντερ ντε Κρο αντίστοιχα, όπου θα επισημοποιηθεί η συμφωνία Ε.Ε. – Αιγύπτου, είναι για το Μέγαρο Μαξίμου «κάτι ιδιαίτερα σημαντικό».
Ο λόγος είναι πως η Αίγυπτος αποτελεί για την Αθήνα έναν ιδιαίτερα σημαντικό σύμμαχο σε πολλά επίπεδα και η ενίσχυσή της είναι «ζωτικής σημασίας» για την Ελλάδα. Αυτός είναι και ο λόγος που η Αθήνα έχει συγκεκριμένους λόγους να φοβάται για το πώς εξελίσσεται η –εσωτερική και εξωτερική– κατάσταση στην περιοχή, καθώς την επηρεάζει άμεσα. Ως εκ τούτου, η ενίσχυση της Αιγύπτου με 7,4 δισ. από την Ε.Ε. και η εξασφάλιση πως το Κάιρο θα παραμείνει σε στενή συνεργασία με την Ε.Ε. είναι στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα. Η κατάσταση πάντως, όπως διαμορφώνεται, φοβίζει την Αθήνα σε τέσσερα σημεία:
— Πρώτον, αδιαμφισβήτητα είναι οι μεταναστευτικές ροές. Στην Αίγυπτο υπάρχουν εκατομμύρια πρόσφυγες –κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αριθμό– και με μία εκτεταμένη αποσταθεροποίηση μπορεί οι ροές προς την Ελλάδα να αυξηθούν δραματικά μέσω της Λιβύης. Οι αυξημένες ροές του τελευταίου τριμήνου στην Κρήτη δεν αποτελούν απλώς «καμπανάκι», αλλά «καμπάνα». Κυβερνητικές πηγές έλεγαν στην «Κ» πως την ώρα που το μεταναστευτικό μέτωπο με την Τουρκία «βαίνει καλώς», δεν μπορεί να ανοίξει ένα νέο και πιο δύσκολο, καθώς το ανοιχτό Λιβυκό πέλαγος απαιτεί και διαφορετική αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών από ό,τι το Αιγαίο.
— Δεύτερον, την Αθήνα φοβίζει η κατάσταση που επικρατεί στο Σουέζ. Αυτή τη στιγμή η ούτως ή άλλως ασθενής οικονομία της Αιγύπτου έχει πληγεί από τη μείωση κατά 60% της εμπορικής κίνησης των πλοίων στη διώρυγα του Σουέζ, κάτι που αντανακλάται και στη μείωση της εμπορικής κίνησης στον Πειραιά. Εάν η χώρα συνεχίσει να «δοκιμάζεται» οικονομικά, μπορεί να τροφοδοτηθούν πρόσθετες μεταναστευτικές ροές.
Ο διπλός κίνδυνος νέων, μεγάλων μεταναστευτικών ροών προς Κρήτη και αποσταθεροποίησης του Αλ Σίσι.
— Τρίτον, η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Αίγυπτο είναι κάτι που δεν αφήνει αδιάφορη την Αθήνα, καθώς στο πρόσωπο του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έχει βρει έναν σταθερό σύμμαχο στην περιοχή. Η κατάσταση όμως που έχει να αντιμετωπίσει ο Σίσι κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. Οι δραματικές συνέπειες στην αιγυπτιακή οικονομία και η ραγδαία πτώση του τουρισμού στη χώρα, καθώς οι περισσότεροι θεωρούν πως η Αίγυπτος βρίσκεται σε μία ευρύτερα «εμπόλεμη περιοχή», δυσκολεύουν πολύ την κατάσταση. Η πιθανότητα να έρθουν στην εξουσία οι αντίπαλοι του Σίσι, σκληροί ισλαμιστές και στενοί συνομιλητές του Ερντογάν, είναι ένα σενάριο τελείως απευκταίο για την Αθήνα. «Η στήριξη του προέδρου Σίσι αποτελεί για εμάς κομβικό ζήτημα», έλεγε στην «Κ» κυβερνητική πηγή.
— Τέταρτον, την Αθήνα δεν αφήνει αδιάφορη η κατάσταση στη Γάζα. Μια πιθανή κατάρρευσή της σημαίνει πως μπορεί να περάσουν σε αιγυπτιακά εδάφη Παλαιστίνιοι που είναι ριζοσπαστικοποιημένοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ήδη προβληματική εσωτερική κατάσταση, και άλλοι να επιχειρήσουν μέσω Γαύδου και Κρήτης να περάσουν στην Ευρώπη.
Γι’ αυτούς τους τέσσερις βασικούς λόγους, που αποτελούν όχι μόνο ελληνικούς αλλά και ευρωπαϊκούς φόβους, η στήριξη της Αιγύπτου με 7,4 δισ. ευρώ αποτελεί «μονόδρομο για την Ε.Ε.». Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες της «Κ», η κοινή δήλωση μεταξύ Ε.Ε. και Καΐρου που θα γίνει την Κυριακή αφορά ένα πολύ ευρύ φάσμα, όπως είναι το εμπόριο, η στήριξη του προέδρου Σίσι στην ατζέντα του για την «Αίγυπτο του 2030», οι επενδύσεις, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η διαχείριση των υδάτων, η ασφάλεια, η εκπαίδευση και φυσικά το μείζον θέμα του μεταναστευτικού. «Το εύρος της συμφωνίας αποδεικνύει πως η στήριξη και η εσωτερική σταθερότητα της Αιγύπτου είναι πολύ σημαντικά για την Ε.Ε.», όπως καταλήγει κυβερνητική πηγή.
Στήριξη ύψους 7,4 δισ. από Ε.Ε. σε Κάιρο
Της Αλεξάνδρας Βουδούρη
Βρυξέλλες-Ανταπόκριση. Με ένα ιδιαιτέρως γενναιόδωρο «πακέτο» ύψους 7,4 δισ. ευρώ ετοιμάζεται η Ευρωπαϊκή Eνωση να υπογράψει συμφωνία με την Αίγυπτο για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, στο πρότυπο εκείνων που έχουν ήδη υπογραφεί με την Τυνησία και πρόσφατα με τη Μαυριτανία. Την αποκάλυψη έκαναν χθες οι Financial Times, ενόψει της επίσκεψης της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι και του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρο, την ερχόμενη Κυριακή στο Κάιρο.
Το «πακέτο» βοήθειας, αναφέρει το δημοσίευμα, αποτελείται από 7,4 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια έως το 2027, με άμεση έκτακτη οικονομική βοήθεια ύψους 1 δισ. ευρώ και πρόσθετη μακροοικονομική βοήθεια, που εκκρεμεί να εγκριθεί από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Το υπέρογκο ποσό αποφασίστηκε προκειμένου να στηριχθεί η οικονομία της Αιγύπτου εν μέσω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, αλλά και της ολοένα ανησυχητικής κατάστασης στο Σουδάν, που ενδεχομένως να εντείνουν τα οικονομικά προβλήματα στη χώρα. Η συμφωνία περιλαμβάνει στήριξη στον ενεργειακό τομέα της Αιγύπτου και βοήθεια για την αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού Σουδανών προσφύγων στη χώρα. Θα αξιοποιηθεί, επίσης, προκειμένου να βοηθήσει στην οχύρωση των συνόρων της Αιγύπτου με τη Λιβύη, από όπου μετανάστες διασχίζουν τη Μεσόγειο καθ’ οδόν προς την Ευρώπη.
1.500 μετανάστες
Για τον λόγο αυτό η επίσκεψη αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, εν μέσω και της αύξησης των μεταναστευτικών ροών στα νότια της Κρήτης το τελευταίο διάστημα από την Αίγυπτο, αλλά και τη Λιβύη. Την Τρίτη μάλιστα εντοπίστηκαν συνολικά 91 μετανάστες στην παραλία Τρυπητή της Γαύδου, ενώ το τελευταίο τρίμηνο υπολογίζεται ότι έχουν φτάσει από την Αίγυπτο στην Κρήτη περίπου 1.500 άτομα.
Στόχος η διαχείριση του μεταναστευτικού – Επίσκεψη Φον ντερ Λάιεν, Μητσοτάκη, Μελόνι, Ντε Κρο την Κυριακή.
Αποφεύγοντας να σχολιάσει το δημοσίευμα των FT, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ερίκ Μαμέρ εξήγησε χθες τους λόγους της επικείμενης επίσκεψης, λέγοντας ότι με την παρουσία τους στο Κάιρο η πρόεδρος της Κομισιόν και οι τρεις πρωθυπουργοί επιβεβαιώνουν ότι «η Αίγυπτος είναι σημαντικός εταίρος για εμάς», ενώ υπογράμμισε ότι η ίδια η χώρα αντιμετωπίζει «σημαντικές μεταναστευτικές πιέσεις, εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή».
Στην ενημέρωση των ανταποκριτών στις Βρυξέλλες, ο Ερίκ Μαμέρ υπενθύμισε, άλλωστε, τις προηγούμενες επισκέψεις της προέδρου της Κομισιόν στο Κάιρο, πριν από μερικούς μήνες και πέρυσι, ενώ υπογράμμισε την πολυεπίπεδη συνεργασία της Ε.Ε. με την Αίγυπτο και σε άλλους τομείς – «για παράδειγμα στην ενέργεια, στην πράσινη ατζέντα, στην ανανεώσιμη ενέργεια και τις συναφείς επενδύσεις».
«Επομένως, έχουμε ήδη εργαστεί για την ανάπτυξη και περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας με την Αίγυπτο και στο πλαίσιο αυτό θα γίνει η επίσκεψη της προέδρου και των τριών πρωθυπουργών», τόνισε.
Στο τραπέζι η ενέργεια
Ερωτηθείς συγκεκριμένα εάν η επίσκεψη θα αφορά και το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Αιγύπτου με την Ευρώπη, μέσω Ελλάδας, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν σημείωσε ότι «όταν μιλάμε για περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μας με την Αίγυπτο είναι ξεκάθαρο ότι η ενέργεια είναι μια σημαντική διάσταση». Υπενθύμισε παράλληλα ότι οι προηγούμενες επισκέψεις της προέδρου της Κομισιόν αφορούσαν «στο πώς θα αναπτυχθούν οι σχέσεις στον τομέα αυτό». «Επομένως, σίγουρα ο τομέας αυτός είναι ένα από τα ζητήματα που θα βρεθούν στο τραπέζι των συνομιλιών το Σαββατοκύριακο», ανέφερε ο Ερίκ Μαμέρ.