Προβληματισμό προκαλούν οι καθυστερήσεις στον ρυθμό υλοποίησης του προγράμματος αναβάθμισης των ελληνικών F-16 στην εκδοχή Viper. Η Πολεμική Αεροπορία ετοιμάζεται να παραλάβει το 19ο μαχητικό, το οποίο θα ενταχθεί στη δύναμη της 340 Μοίρας «Αλεπού», ωστόσο αρμόδιες πηγές επισημαίνουν στην «Κ» ότι «το πρόγραμμα είναι πίσω σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα και διολισθαίνει».
Αν και πρόκειται για το σημαντικότερο εν εξελίξει εξοπλιστικό πρόγραμμα καθώς αφορά στη ραχοκοκαλιά της Πολεμικής Αεροπορίας, η αναβάθμιση των Viper κινδυνεύει να εκτροχιαστεί. Σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα, τον Μάιο του 2024 η Πολεμική Αεροπορία θα έπρεπε να διαθέτει 25 με 27 Viper και το 39ο να εντάσσεται στα υπόστεγα της ΕΑΒ για να αναβαθμιστεί. Πηγές με τις οποίες επικοινώνησε η «Κ» επισημαίνουν ότι είναι πλέον ορατό το ενδεχόμενο το πρόγραμμα να ολοκληρωθεί πολύ μετά το 2027, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη μελλοντική αναβάθμιση των 38 Block 50.
Καθυστερήσεις
Η διολίσθηση μπορεί να πάρει τη μορφή «ντόμινο», λένε οι ίδιες πηγές, εξηγώντας ότι οι καθυστερήσεις στην ένταξη και απόδοση των αεροσκαφών αθροίζονται και αν δεν αλλάξει κάτι, οι εβδομάδες θα γίνουν μήνες και οι μήνες χρόνια.
Το χρονοδιάγραμμα στο οποίο συμφώνησαν οι δύο πλευρές στο πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας, προβλέπει ότι τα F-16 των δύο δεξαμενών (Peace Xenia III και Peace Xenia IV) χωρίζονται σε ομάδες των δώδεκα, όσες και οι διαθέσιμες θέσεις στο υπόστεγο της ΕΑΒ όπου πραγματοποιούνται οι εργασίες αναβάθμισης. Η πρώτη δωδεκάδα, η οποία περιλαμβάνει και τα τέσσερα kitproof, δηλαδή ένα μονοθέσιο και ένα διθέσιο από κάθε τύπο (Block 52+ και Block52+ adv) θα έπρεπε να αποδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία τον Απρίλιο του 2023. Παρ’ όλα αυτά, το 12ο και 13ο αποδόθηκαν στα τέλη Αυγούστου, με τέσσερις μήνες καθυστέρηση. To 2024 βρήκε την Πολεμική Αεροπορία με 15 Viper και στις 23 Απριλίου θα αυξηθούν σε 19. Ωστόσο, το 19ο ήταν προγραμματισμένο να αποδοθεί τον Σεπτέμβριο του 2023. Αυτό δείχνει πως η διολίσθηση έχει φτάσει πλέον στους επτά μήνες.
Eνα ακόμη σημείο προβληματισμού αφορά στον χρόνο περάτωσης των εργασιών αναβάθμισης. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, εντός του 2024, η αναβάθμιση ενός F-16 Block 52+ θα έπρεπε να διαρκεί περίπου δέκα μήνες, ενώ για τα νεότερα Block 52+ adv που επρόκειτο να ενταχθούν στην ΕΑΒ στις αρχές του 2026, ο χρόνος δεν πρέπει να ξεπερνά τους οκτώ με εννιά μήνες. Oμως, ακόμη και αυτός ο στόχος φαίνεται σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί, όπως τονίζουν στην «Κ» αρμόδιες πηγές. Τόσο η πολιτική όσο και η στρατιωτική ηγεσία, δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την τροπή που παίρνει το πρόγραμμα, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία δείχνει έτοιμη να τρέξει την αναβάθμιση των δικών της F-16 σε Viper.
Η αιτία
Είναι γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή η ΕΑΒ έριξε όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις της στο πρόγραμμα. Παρ’ όλα αυτά, ούτε οι μετακινήσεις προσωπικού –συχνά με ολέθριες συνέπειες για τα υπόλοιπα προγράμματα της εταιρείας (P-3, C-130)– ούτε οι προσλήψεις συμβασιούχων και εργολαβικών ήταν αρκετές, ώστε το πρόγραμμα να εξελιχθεί ομαλά. Πηγές με άριστη γνώση της κατάστασης υπογραμμίζουν στην «Κ» ότι ουδέποτε συμπληρώθηκε ο αριθμός των 150 τεχνιτών που προβλέπεται στο οργανόγραμμα.
Επιπλέον, μόνο τους τελευταίους μήνες περίπου 60 εξειδικευμένοι τεχνικοί οι οποίοι απασχολούνταν στο πρόγραμμα Viper υπέβαλαν την παραίτησή τους. Η πλήρωση των θέσεων δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς η ΕΑΒ υπάγεται στο ενιαίο μισθολόγιο του Δημοσίου και ήδη από τα μνημονιακά χρόνια οι προσλήψεις αφορούν σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου. «Είναι ένας φαύλος κύκλος. Οι συμβασιούχοι εκπαιδεύονται, αποκτούν πανάκριβες πιστοποιήσεις και φεύγουν για να εργαστούν στις αεροπορικές βιομηχανίες του Βελγίου και της Νορβηγίας» αναφέρει πηγή από το περιβάλλον της εταιρείας.
«Δεν πιάνουμε ούτε την καμπύλη μάθησης» λέει χαρακτηριστικά, αφού κάθε λίγους μήνες η εταιρεία πρέπει να εκπαιδεύει από την αρχή το προσωπικό της πάνω σε ιδιαίτερα εξειδικευμένα και διαβαθμισμένα αντικείμενα. Το πρόβλημα είναι κυρίως οικονομικό, αναφέρει η ίδια πηγή, αφού «ο μισθός ενός συμβασιούχου είναι περίπου 900 ευρώ με 2,5 ευρώ την υπερωρία, χρήματα που δεν ανταποκρίνονται σε μια βαριά βιομηχανία όπως η αεροπορική» τονίζει.