ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Απομένουν ακριβώς δύο μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024, ενώ η θητεία εκείνων που εξελέγησαν για να εκπροσωπήσουν τους Ευρωπαίους πολίτες το 2019 ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες, όταν στο Στρασβούργο θα πραγματοποιηθεί η τελευταία ολομέλεια (22-25 Απριλίου) μιας ταραχώδους κοινοβουλευτικής περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επρόκειτο για μια πενταετία όπου δεν έλειψαν εκ νέου σκάνδαλα που αφορούσαν καταγγελίες για 163 από τους συνολικά 704 ευρωβουλευτές για παρενοχλήσεις στον χώρο εργασίας έως απάτες, νεποτισμό, χρηματισμό και εσχάτως κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας, σύμφωνα με διεθνή έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο από τη βελγική εφημερίδα La Libre. Ποτέ άλλοτε, όμως, σκάνδαλα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είχαν τόσο ελληνικό χρώμα όσο κατά την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο. Εύλογα γεννάται το ερώτημα εάν η τελευταία εκπροσώπηση ήταν η χειρότερη στην Ιστορία της χώρας, από το 1981, όταν η Ελλάδα μετείχε για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές.
Οι αριθμοί μιλούν άλλωστε από μόνοι τους, καθώς από τους 21 Ελληνες ευρωβουλευτές που εξελέγησαν το 2019, τουλάχιστον πέντε απασχόλησαν τη Δικαιοσύνη και ερευνήθηκαν για ποινικά και μη αδικήματα. Πρόκειται για ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, που φέρνει μάλιστα τη χώρα αναλογικά στις πρώτες θέσεις κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις περισσότερες υποθέσεις.
Αναμφίβολα, το πιο σοβαρό σκάνδαλο διαφθοράς, που έπληξε τα τελευταία χρόνια τις Βρυξέλλες, είναι το επονομαζόμενο Qatargate, που αφορά τον χρηματισμό μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς όφελος των κυβερνήσεων του Κατάρ και του Μαρόκου και βασικούς «πρωταγωνιστές» τον Ιταλό πρώην ευρωβουλευτή Αντόνιο Παντσέρι και την Ελληνίδα τότε αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Εύα Καϊλή. Η τελευταία, που εξελέγη με το ΠΑΣΟΚ για δεύτερη φορά μετά το 2014, συνελήφθη στις 11 Δεκεμβρίου 2022 για την εμπλοκή της στο εν λόγω σκάνδαλο και αντιμετωπίζει κατηγορίες που αφορούν συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά. Επειτα από μήνες, η Εύα Καϊλή αποφυλακίστηκε πέρυσι τον Μάιο, ενώ επέστρεψε στα κοινοβουλευτικά της καθήκοντα τον περασμένο Σεπτέμβριο, ύστερα από σχετικό αίτημα που είχε καταθέσει λίγους μήνες πριν στις βελγικές αρχές. Αγνωστο παραμένει το πότε θα ξεκινήσει η δίκη για την πολύκροτη υπόθεση.
Η ανεξάρτητη πλέον ευρωβουλευτής και υπόδικη Εύα Καϊλή βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» και της ευρωπαϊκής εισαγγελίας (EPPO) για παράτυπες πληρωμές, που αφορούσαν τέσσερις πρώην βοηθούς της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από το 2014 έως το 2020. Τον περασμένο Φεβρουάριο, μάλιστα, η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε υπέρ της άρσης ασυλίας της για την εν λόγω υπόθεση.
Για πιθανή απάτη κατά του προϋπολογισμού της Ε.Ε. είχε διεξαγάγει ενδελεχή έρευνα η ευρωπαϊκή εισαγγελία και για την ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Σπυράκη, η οποία έκλεισε οριστικά τον Φεβρουάριο. Δεδομένου ότι η κ. Σπυράκη έχει αποκαταστήσει πλήρως την όποια ζημία προκλήθηκε, η απόφαση για αρχειοθέτηση της υπόθεσης ελήφθη, σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία, έπειτα από πρόταση του αρμόδιου Ευρωπαίου εντεταλμένου εισαγγελέα στην Ελλάδα. Η ευρωβουλευτής είχε διευκρινίσει ότι η υπόθεση σχετιζόταν με το επίδομα αλλοδαπής πρώην συνεργάτη της. Το κλείσιμο της υπόθεσης επέτρεψε άλλωστε στη Μαρία Σπυράκη να είναι εκ νέου και για τρίτη φορά υποψήφια με τη Νέα Δημοκρατία στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Η πιο πολύκροτη υπόθεση ήταν το Qatargate, στο οποίο εκ των πρωταγωνιστών ήταν η Εύα Καϊλή.
Πριν από ακριβώς έναν χρόνο, τον Απρίλιο του 2023, μια ακόμη σοβαρή υπόθεση Ελληνα ευρωβουλευτή απασχόλησε τις Βρυξέλλες, αλλά και την ελληνική πολιτική σκηνή. Ο εκλεγμένος με τον ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Γεωργούλης κατηγορήθηκε από υπάλληλο της Κομισιόν και μετέπειτα υποψήφια βουλευτή Επικρατείας με το ΠΑΣΟΚ, Ελένη Χριστοπούλου, για το αδίκημα του βιασμού και πρόκλησης σωματικής βλάβης. Παρά την άρση της ασυλίας του ευρωβουλευτή, την οποία ζήτησαν τότε οι βελγικές αρχές, η υπόθεση δεν έχει φτάσει ακόμη στις δικαστικές αίθουσες. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Αλέξης Γεωργούλης ανέφερε μάλιστα ότι «από τη στιγμή που δεν υπάρχει κάποια ποινική δίωξη, είμαι ελεύθερος και ηθικά και νομικά να κατέβω στις εκλογές». Πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε ότι είναι εκ νέου υποψήφιος, αυτή τη φορά με το Πράσινο Κίνημα.
Αρση ασυλίας είχε αποφασίσει με 658 ψήφους το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πριν από τρία χρόνια, τον Απρίλιο του 2021 και για τον καταδικασμένο ευρωβουλευτή Γιάννη Λαγό, μέλος της εγκληματικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή. Ο Λαγός βρίσκεται στη φυλακή εδώ και δύο χρόνια, χωρίς να έχει απολέσει τη βουλευτική του αποζημίωση βάσει της εθνικής νομοθεσίας.
Στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο υπήρξαν κι άλλες περιπτώσεις Ελλήνων ευρωβουλευτών για τους οποίους ζητήθηκε η άρση ασυλίας τους, προκειμένου να προχωρήσουν δικαστικές διαδικασίες στην Ελλάδα για υποθέσεις μικρότερης βαρύτητας, όπως εκείνες του Γιώργου Κύρτσου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ψηφίσει υπέρ της άρσης ασυλίας του ανεξάρτητου πλέον ευρωβουλευτή –που εξελέγη με τη Νέα Δημοκρατία– συνολικά έξι φορές τα τελευταία δέκα χρόνια (τρεις την τρέχουσα πενταετία) για χρέη προς το ελληνικό Δημόσιο.
Τελευταία υπόθεση, που αφορά Ελληνίδα ευρωβουλευτή, είναι εκείνη της Αννας-Μισέλ Ασημακοπούλου σχετικά με τη μαζική αποστολή emails σε απόδημους Ελληνες από το γραφείο της, γεγονός που την οδήγησε στην απόφαση να μη μετέχει εκ νέου ως υποψήφια της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές. Για την εν λόγω υπόθεση, ο εισαγγελέας Αθηνών Αντώνης Ελευθεριάνος έχει, άλλωστε, διατάξει τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης με σκοπό να διερευνήσει εάν τελέστηκαν τα αδικήματα της παραβίασης της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα και της παραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου.
Με αφορμή το Qatargate, που αποτελεί άλλωστε το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην Ιστορία του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δρομολόγησε κάπως καθυστερημένα σειρά εσωτερικών μεταρρυθμίσεων για την αυστηροποίηση των κανόνων διαφάνειας του Κοινοβουλίου, καθώς και πρόσφατα τη δημιουργία νέου οργάνου δεοντολογίας. Αρκετοί ευρωβουλευτές και διεθνείς οργανισμοί θεωρούν ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι επαρκείς για την αποτροπή νέων σκανδάλων. Για την επόμενη πενταετή εκπροσώπησή τους, τον τελευταίο λόγο έχουν πάντως οι ψηφοφόροι.