ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Αντιμέτωπο με ένα θέμα ταμπού βρίσκεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Είναι πιθανή μία έξοδος της Ελλάδας από το δανειακό της πρόγραμμα; Το ζήτημα δεν ανακινείται από την Ουάσιγκτον, παρά τις κατά καιρούς αντιδράσεις στο ελληνικό πρόγραμμα στους κόλπους του ΔΝΤ, αλλά από την Αθήνα. Εστω και αν πηγές στην αμερικανική πρωτεύουσα το θεωρούν δύσκολο, ακόμη και «παράδοξο», παραδέχονται ότι δεν είναι απίθανο.
Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες της «Κ», από τα τέλη του 2013 στο εσωτερικό του Ταμείου έχουν υπάρξει προτάσεις για εξαγορά του δανείου του ΔΝΤ από την Ευρώπη, σε περίπτωση που δεν διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Οπως τονίζουν πηγές που γνωρίζουν καλά τη λειτουργία του Ταμείου, «το ΔΝΤ δεν αποχωρεί, αλλά οι χώρες μπορούν να αποχωρήσουν, αν θέλουν, από το πρόγραμμα του ΔΝΤ». Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι την επιλογή της πρόωρης αποχώρησης από προγράμματα του ΔΝΤ έχουν κάνει στο παρελθόν άλλες χώρες, αναφέροντας ως παράδειγμα την Πολωνία και την Ουγγαρία.
Η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να προσπαθεί να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους για αποχώρηση του ΔΝΤ στο πλαίσιο της υπεσχημένης αναδιάρθρωσης του επίσημου χρέους, η οποία θα ικανοποιεί και την υπόσχεση του πρωθυπουργού ότι «η τρόικα φεύγει». Μεταξύ των τριών μερών της τελευταίας, η κυβέρνηση έχει στοχοποιήσει το ΔΝΤ. Πρώην στέλεχος του οικονομικού επιτελείου εκτιμά ότι οι σχέσεις της Ελλάδας με το ΔΝΤ το επόμενο διάστημα θα είναι μία «δύσκολη εξίσωση», τονίζοντας ότι το Ταμείο έχει κάνει λάθη, όπως η υποτίμηση της ύφεσης. Οπως προσθέτει, το επιτόκιο με το οποίο δανείζεται η Ελλάδα από το Ταμείο είναι υψηλό σε σχέση με εκείνο των Ευρωπαίων.
Βεβαίως, αν η Ελλάδα αποφάσιζε να μην αντλήσει τα διαθέσιμα κεφάλαια του ΔΝΤ, από κάπου θα έπρεπε να βρει τη μελλοντική χρηματοδότηση που αναμένει από το ΔΝΤ τα επόμενα δύο χρόνια, ύψους 16 δισ. ευρώ – στα οποία θα πρέπει να προστεθεί και το όποιο δημοσιονομικό και χρηματοδοτικό κενό. Μία ιδέα που προωθούν οικονομικοί παράγοντες είναι να αναλάβει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας αυτήν τη χρηματοδότηση, εκτιμώντας ότι θα μπορούσε να συμβάλει στην αναδιάρθρωση του χρέους του επίσημου τομέα, καθώς πιστεύουν ότι ο ESM θα προσφέρει χαμηλότερα επιτόκια στην Ελλάδα. Πάντως, πηγές του Ταμείου τονίζουν ότι το επιτόκιο με το οποίο δανείζει το ΔΝΤ βρίσκεται κοντά στα χαμηλότερά του επίπεδα, στο 1,08%. Μαζί με το περιθώριο κέρδους, υπολογίζουν ότι το κόστος δανεισμού της Ελλάδας δεν ξεπερνά αυτήν τη στιγμή το 2%.
Θεωρητικά, το ΔΝΤ είναι «ουδέτερο» απέναντι σε μία τέτοια εξέλιξη. Το Ταμείο ενδιαφέρεται πρωτίστως για την αποπληρωμή των δανείων του, και μία ανάληψη των ελληνικών υποχρεώσεων από τον ESM θα ήταν ένα εχέγγυο ότι αυτό θα γίνει. Από την άλλη πλευρά όμως, έχει επενδύσει και την αξιοπιστία του στο ελληνικό πρόγραμμα, και ένας εξοστρακισμός του από την τρόικα θα έπληττε την εικόνα του. Εντός του Ταμείου, μεγάλες αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως η Βραζιλία, αντιδρούν στη μεγάλη του έκθεση στην Ευρώπη, ενώ οι ίδιοι οι οικονομολόγοι του Ταμείου έχουν επισημάνει τα λάθη του προγράμματος. Ακόμη και η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ παραδέχεται ότι οι στόχοι του για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι «πολύ φιλόδοξοι».
Οπως επισημαίνουν πηγές του Ταμείου, σε κάθε περίπτωση η βοήθεια θα πρέπει να είναι ικανή να καλύψει όλες τις ανάγκες της Ελλάδας που μπορεί να προκύψουν στο μέλλον. Σύμφωνα βέβαια με οικονομολόγους, «μία καθαρή λύση» θα περιελάμβανε όλο το ποσό που έχει δανείσει το ΔΝΤ στην Ελλάδα, ωστόσο προσθέτουν ότι θα ήταν μεγάλη έκπληξη αν οι Ευρωπαίοι αποφάσιζαν να αναλάβουν όλη την έκθεση του ΔΝΤ, καθώς αυτή θα σκόνταφτε σε πολιτικούς περιορισμούς.
Γεγονός είναι ότι το ESM ενισχύει το τμήμα του που ασχολείται με την Ελλάδα με νέες προσλήψεις. Την ίδια ώρα, αλλαγές προσώπων συμβαίνουν και στην ελληνική ομάδα του Ταμείου, με τον Πόουλ Τόμσεν να αποχωρεί από επικεφαλής του ΔΝΤ στην τρόικα, για όσο διάστημα τουλάχιστον θα ασκεί χρέη διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος. Τη θέση του έχει ήδη αναλάβει το νούμερο δύο της αποστολής, Ρισί Γκογιάλ, ενώ ο κ. Τόμσεν θα εποπτεύει το πρόγραμμα, συμμετέχοντας πάντως στις υψηλού επιπέδου επαφές και στις τελικές διαπραγματεύσεις.