ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Μια αλληλουχία γεγονότων, που είτε αφορούν άμεσα την Ελλάδα είτε σημειώνονται πέριξ αυτής, οδηγούν την κυβέρνηση Ομπάμα στην στρατηγική επιλογή να στηρίξει τη χώρα μας, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και σε πολυμερές, μέσω της επιρροής της προς άλλες χώρες και θεσμούς. Οι αρμόδιοι Εξωτερικής Πολιτικής στην κυβέρνηση Ομπάμα συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι η προσφυγική κρίση εγκυμονεί κινδύνους για την ασφάλεια της Δύσης και επιβάλλει έναν πιο ενεργό ρόλο των ΗΠΑ. Υπό αυτό το πρίσμα, στρέφουν την προσοχή τους προς την Ελλάδα, την οποία αντιμετωπίζουν ως χώρα «πρώτης γραμμής».
Οι πρώτες συγκεκριμένες κινήσεις στο πλαίσιο της πολυεπίπεδης στήριξης της Ελλάδας θα γίνουν σήμερα στο Αννόβερο, με τις συνομιλίες του Μπαράκ Ομπάμα και της Αγκελα Μέρκελ, στο πλαίσιο πενταμερούς συνάντησης με τους ηγέτες Γαλλίας, Βρετανίας και Ιταλίας, Φρανσουά Ολάντ, Ντέιβιντ Κάμερον και Ματέο Ρέντσι. Ο πρόεδρος θα ζητήσει από την καγκελάριο να εξαντλήσει «όλα τα περιθώρια ανοχής και κατανόησης» στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τσαρλς Κάπτσαν ήταν απολύτως σαφής δηλώνοντας ευθέως ότι οι δύο ηγέτες θα μιλήσουν για «τη συνεργασία μας με την Ελλάδα, που έχει επωμισθεί ένα υπερβολικό τμήμα του βάρους και η οποία χρειάζεται να τη βοηθήσουμε με τις διαδικασίες υποδοχής και καταγραφής των προσφύγων, καθώς και τον σχεδιασμό ενός βιώσιμου σχεδίου για την ελληνική οικονομία». Οπως προέκυψε και από τη συνάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τον Τζακ Λιου, στο περιθώριο της πρόσφατης Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ, η Ουάσιγκτον ζητεί μεν από την Αθήνα να υλοποιήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να εφαρμόσει τα πολιτικά δύσκολα μέτρα, αλλά πιέζει έντονα το Βερολίνο να συμφωνήσει στην όσο το δυνατόν ταχύτερη και μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους.
Παράλληλα, στα αμερικανικά κέντρα αποφάσεων αναπτύσσεται δυσφορία για την απρόβλεπτη συμπεριφορά και την «αντιδυτική» ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν. Στη σκιά των ενοχλητικών δηλώσεων και ενεργειών του προέδρου της Τουρκίας σε ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων, από τη διαχείριση του προσφυγικού μέχρι τη στάση του έναντι του ISIS, για το οποίο οι δυτικές υπηρεσίες ανησυχούν ότι σύντομα ίσως αποκτήσει βιολογικά, χημικά, ακόμη και πυρηνικά όπλα, ο κ. Κάπτσαν σημείωσε ότι ο πρόεδρος Ομπάμα θα εργασθεί με την καγκελάριο Μέρκελ για να διασφαλισθεί η εφαρμογή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας και υπογράμμισε ότι θα συζητηθεί «η επιχείρηση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο και η συνεργασία με την Τουρκία, ώστε να τη βοηθήσουμε να χτυπήσει τα κυκλώματα διακίνησης που ευθύνονται για τις ροές».
Τριβές…
Η ενοχλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο προκαλεί εδώ και χρόνια τριβές με την Ελλάδα, αλλά οι ΗΠΑ ουσιαστικά επιλέγουν την πολιτική των «ίσων αποστάσεων». Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, με αφορμή τη στήριξη στο ISIS, τις διαφορές στο Κουρδικό, αλλά και το προσφυγικό και τη νατοϊκή επιχείρηση στο Αιγαίο, οι τριβές δεν περιορίζονται πλέον στην καταγραφή κινήσεων από τα ραντάρ και σε θεωρητικές συζητήσεις. Οι Αμερικανοί και οι υπόλοιποι νατοϊκοί βιώνουν πιο άμεσα τις ακραίες συμπεριφορές της γειτονικής χώρας, τόσο με τη μη συνεργάσιμη στάση που επιδεικνύει κατά τον σχεδιασμό της επιχείρησης στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες όσο και με την εξέλιξή της στο Αιγαίο, όπου οι υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών, οι παρενοχλήσεις πλοίων, όπως και η «απαγόρευση» ανάληψης δράσης νότια της Ικαρίας αυξάνουν τον προβληματισμό που αναπτύσσεται για τη γειτονική χώρα και παράλληλα ενισχύουν τις φωνές που υποστηρίζουν την παροχή κάθε είδους στήριξης στην Ελλάδα.
Πρόσφατα, Αμερικανός αξιωματούχος υπογράμμιζε με νόημα τη σημασία της Ελλάδας και την πρόθεση των ΗΠΑ να τη στηρίξουν σε «κάθε αντιξοότητα». Ηδη στέλνουν ένα πλοίο και αερόστατα επιτήρησης στο Αιγαίο για να συμμετάσχουν στη νατοϊκή επιχείρηση και πιέζουν για διεύρυνσή της, ώστε να καλύπτει και τα Δωδεκάνησα. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης προσέγγισης από τις ΗΠΑ, δεν είναι τυχαία η σπάνια και με σαφή συμβολισμό εικόνα αμερικανικών F-15 να πετούν μαζί με ελληνικά F-16 πάνω από την Αθήνα και να φωτογραφίζονται με φόντο την Ακρόπολη.