Συμφωνία με την ΠΓΔΜ για το ονοματολογικό με δύσκολο συμβιβασμό και υψηλό πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση. Ετοιμότητα της Αθήνας να αποδεχθεί την επιστροφή προσφύγων και μεταναστών από τη Γερμανία, προκειμένου να αποσυμπιεστεί η πολιτική κρίση που σοβεί στο Βερολίνο. Αναβάθμιση της αξιοποίησης της Σούδας από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και ενίσχυση της ελληνικής στρατιωτικής παρουσίας στο Αφγανιστάν. Κινήσεις και επιλογές της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού το τελευταίο διάστημα, οι οποίες δείχνουν να αποσκοπούν σε σημαντικό βαθμό στην ικανοποίηση πάγιων ζητημάτων που θέτουν προς την Αθήνα εταίροι και σύμμαχοι. Ακόμα κι αν ιδεολογικά οι επιλογές αυτές έρχονται σε πλήρη αντίθεση με όσα σταθερά πρέσβευε ο ΣΥΡΙΖΑ όλα τα προηγούμενα χρόνια. Λίγο πριν από την ολοκλήρωση της μνημονιακής περιόδου, η κυβέρνηση φαίνεται να πολιτεύεται με άξονα αποφάσεις και κινήσεις που καθορίζουν το υποστηρικτικό πλαίσιο εντός του οποίου θα ήθελε να κινηθεί μετά την έξοδο από τα μνημόνια. Ούτως ή άλλως, η μνημονιακή πορεία είχε το πλεονέκτημα ενός σαφούς πλαισίου δεσμεύσεων αλλά και παροχών, αποτελούσε ένα δίχτυ ασφαλείας –με ισχυρούς περιορισμούς ασφαλώς– για το πώς θα προχωρούσε η χώρα.
Κρίσιμα ζητήματα
Η κυβερνητική ηγεσία επέλεξε να ανοίξει μία σειρά από κρίσιμα ζητήματα, ειδικού βάρους και ενδιαφέροντος για εταίρους και συμμάχους –ιδιαίτερα για τους ισχυρότερους εξ αυτών–, τη στιγμή που σε ένα παράλληλο μέτωπο επιδιώκει τις καλύτερες δυνατές ρυθμίσεις σε ζητήματα που πιθανόν θα καθορίσουν την πορεία της. Ετσι, η συμφωνία με την ΠΓΔΜ για το ονοματολογικό ήρθε παραμονές της απόφασης του Eurogroup για το χρέος. Και από την πλευρά του μικρού κυβερνητικού εταίρου μαθεύτηκε ότι –έστω και ατύπως– υπήρξε σε εσωτερική συζήτηση της Κ.Ο. αναφορά που συνέδεε τα δύο ζητήματα. Από πολλούς, άλλωστε, η απόφαση του Γιώργου Λαζαρίδη να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και να άρει την υποστήριξή του σε αυτή τέσσερις ημέρες μετά, δηλώνοντας την ανεξαρτητοποίησή του, αποδίδεται στο κατώτερο των προσδοκιών αποτέλεσμα του Eurogroup για το χρέος. Η κυβέρνηση πανηγύρισε μεν, δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά, αλλά η τελική ρύθμιση άφησε ανικανοποίητες τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί και ο σχετικός προβληματισμός των βουλευτών έχει ήδη εκδηλωθεί, καθώς για κούρεμα χρέους δεν μπορούν να μιλήσουν και όροι όπως «επέκταση ωριμάνσεων» δεν αποδίδουν όταν απευθύνονται στην εκλογική βάση.
Στη συμφωνία με τη Γερμανία για την επιστροφή προσφύγων και μεταναστών υπάρχει το αντιστάθμισμα της αναίρεσης της αύξησης του ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου που πλήττονται από τις ροές (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως και Λέρος), εκεί όπου η κυβέρνηση υφίσταται μεγάλη πολιτική πίεση, μια γεύση της οποίας πήρε και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Λέσβο.
Το επόμενο μεγάλο στοίχημα για τον κ. Τσίπρα είναι το ζήτημα της περικοπής συντάξεων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχει περιθώριο διορθωτικών κινήσεων σε σχέση με τα συμφωνηθέντα, με μια αμφίσημη δήλωση στο Bloomberg, που ανέφερε ότι είναι στην ευχέρεια της κυβέρνησης η λήψη αποφάσεων για τον τρόπο επίτευξης των πρωτογενών πλεονασμάτων. Για την κυβέρνηση η προοπτική μείωσης των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2019 φαντάζει εφιαλτική. Αναγνωρίζεται ότι το πολιτικό κόστος θα είναι ιδιαίτερα υψηλό. Ετσι, αναζητείται λύση είτε με πλήρη ανατροπή των συμφωνηθέντων και αναστολή του χρόνου εφαρμογής του μέτρου είτε με αξιοποίηση του υπερπλεονάσματος προκειμένου να υποκατασταθούν οι απώλειες που θα προκαλέσουν οι περικοπές.
Ολα αυτά, βεβαίως, απαιτούν τη συναίνεση των εταίρων. Και είναι σαφές ότι με τις επιλογές του ο πρωθυπουργός επιδιώκει να κλείνει ζητήματα που τους απασχολούν, προφανώς προσδοκώντας σε ανταπόδοση. Πάντως, και ενώ η κυβερνητική ηγεσία και τα κυβερνητικά στελέχη καλλιεργούν προσδοκίες για το θέμα των συντάξεων, το ΔΝΤ μόλις προχθές ήταν κατηγορηματικό στην έκθεσή του, όσον αφορά την ανάγκη να τηρηθούν οι δεσμεύσεις και τα συμφωνηθέντα τόσο σε σχέση με την εξοικονόμηση πόρων από το συνταξιοδοτικό σύστημα όσο και αναφορικά με τη μείωση του αφορολογήτου, ώστε να επιτευχθεί διεύρυνση της φορολογικής βάσης.