Στην Τουρκία εκτιμήθηκαν ως ιδιαίτερα σημαντικές οι συναντήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον πρόεδρο του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ, πριν από 10 ημέρες στην Aγκυρα, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη την περασμένη Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη και με τον καγκελάριο της Γερμανίας Oλαφ Σολτς την περασμένη Δευτέρα, πάλι στην τουρκική πρωτεύουσα.
Αναλυτές στη γειτονική χώρα υποστηρίζουν πως το Βερολίνο στοχεύει στην απεξάρτησή του από το ρωσικό αέριο και τονίζουν πως λόγω του πολέμου στην Ουκρανία υπάρχουν τέτοιες σημαντικές εξελίξεις που κατατείνουν προς την αύξηση της πιθανότητας συνεργασίας Τουρκίας – Ισραήλ και Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο της Τουρκίας δήλωσε πως «η ενέργεια πρέπει να προέρχεται από διαφορετικές πηγές. Για να μην υπάρχει η εξάρτηση από τη Ρωσία και θα πρέπει να προέρχεται από διαφορετικές χώρες».
Ο κ. Σολτς μίλησε για τερματικούς σταθμούς μεταξύ Αφρικής και Ευρώπης και με έμφαση τόνισε πως πρέπει όλοι να κινηθούν γρήγορα. Στα πλαίσια αυτά, ο κ. Σολτς, αφού μίλησε για την επιθυμία της Γερμανίας για μακροχρόνιες σχέσεις με άλλες χώρες δήλωσε ότι είναι ικανοποιημένος από τη βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ και την Ελλάδα, ζήτησε να συνεχιστεί αυτή η πορεία και τόνισε πως «τώρα πια οι περιφερειακές συνεργασίες αποκτούν μεγαλύτερη σημασία». Κατά την άποψη του καγκελάριου της Γερμανίας η ενεργειακή συνεργασία δεν είναι σημαντική μόνο για την Τουρκία και τη Γερμανία, αλλά όπως δήλωσε «είναι πολύ σημαντική η συνεργασία Τουρκίας – E.E. στον τομέα της ενέργειας».
Ο πολιτικός αναλυτής της εφημερίδας Hurriyet Σεντάτ Εργκίν σε άρθρο του αναφέρει πως «η Ε.Ε. και η Γερμανία που θέλουν να απεξαρτηθούν από το φυσικό αέριο της Ρωσίας, στρίβουν το βλέμμα τους και στις πηγές της Ανατολικής Μεσογείου. Εμφανίζεται ως λογική εναλλακτική πορεία, το φυσικό αέριο που βρίσκεται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη του Ισραήλ να μεταφερθεί στην Ευρώπη με αγωγό με μια πορεία προς την Τουρκία και την Ελλάδα».
Τις τελευταίες ημέρες στις συζητήσεις μας με πολιτικούς αναλυτές και δημοσιογράφους της γειτονικής χώρας διαπιστώνουμε πως δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο της μεταφοράς του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου με αγωγούς στην Τουρκία και από εκεί στην Ελλάδα με κατεύθυνση προς την Ευρώπη. Παράλληλα στη γειτονική χώρα παρατηρούν, δίχως καμία αρνητική διάθεση, την κατασκευή σταθμών αποθήκευσης LNG στην Ελλάδα.
Στην Αγκυρα είχε προκληθεί ικανοποίηση από την πιθανότητα ακύρωσης του αγωγού EastMed, καθώς υποστήριζαν πως θα περνάει από την «τουρκική υφαλοκρηπίδα». Πάντως στο σημερινό περιβάλλον δεν δείχνουν αρνητική στάση στην πιθανότητα συνεργασίας όλων των χωρών της περιοχής, καθώς και η Αίγυπτος με τα κοιτάσματά της παίζει σημαντικό ρόλο στη συνεργασία αυτή. Ο τρόπος συνεργασίας, όπως τονίζουν, δεν είναι μόνο οι αγωγοί, αλλά και η μεταφορά του αερίου της περιοχής με πλοία LNG προς τους τερματικούς σταθμούς της περιοχής. Οι Ελληνες εφοπλιστές ελέγχουν σήμερα το 22,35% της παγκόσμιας χωρητικότητας των LNG carriers. Βέβαια υπάρχουν και ερωτήματα στην πιθανή συνεργασία με το Ισραήλ, καθώς ο αγωγός που θα μεταφέρει το αέριο θα πρέπει να περάσει από την ΑΟΖ της Συρίας και του Λιβάνου, γεγονός που θεωρείται σχεδόν απίθανο, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν πως θα μπορούσε να περάσει από την ΑΟΖ της Κύπρου, αν φυσικά υπάρχει συναίνεση από τη Λευκωσία!
Αναλυτές στη γειτονική χώρα υποστηρίζουν πως λόγω του πολέμου υπάρχουν εξελίξεις που κατατείνουν προς την αύξηση της πιθανότητας συνεργασίας στην Ανατ. Μεσόγειο.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε τηλεοπτική του συνέντευξη το 2021 είχε υποστηρίξει πως σε περίπτωση επίλυσης του Κυπριακού θα μπορεί να επιλυθεί και μεγάλο μέρος των διαφορών στην Ανατολική Μεσόγειο. Τους τελευταίους μήνες η Τουρκία μιλούσε μόνο για επίλυση στη βάση των δύο κρατών, ωστόσο αναλυτές τονίζουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να μετατοπίσει τις θέσεις όλων των ενδιαφερομένων.
Η Τουρκία, για τα έσοδα που θα προκύψουν από το αέριο της Κύπρου έχει προτείνει την ίδρυση ενός Tαμείου, που θα διανέμει τα έσοδα στους Ελληνοκύπριους και στους Τουρκοκύπριους, όμως η Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι σήμερα έχει απορρίψει αυτή τη φόρμουλα και υποστηρίζει πως τα έσοδα των Τουρκοκυπρίων θα διανεμηθούν αφού λυθεί το κυπριακό ζήτημα.
«Η επίσκεψη του Σολτς στην Αγκυρα δείχνει πως για την Ευρώπη η Ανατολική Μεσόγειος εμφανίζεται ως εναλλακτική λύση στο ζήτημα της ενεργειακής προσφοράς και ενεργειακής ασφάλειας απέναντι στη Ρωσία», αναφέρει ο κ. Εργκίν. Πριν από όλες αυτές τις συναντήσεις και τις συνομιλίες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον κ. Ερντογάν και τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία αυτής της επικοινωνίας.
Οι υπουργοί Αμυνας
Η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αλλά και η σύντομη συνομιλία του υπουργού Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, όπως και η επικείμενη επίσκεψη της ελληνικής αποστολής του υπουργείου Αμυνας στην Αγκυρα για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, θεωρούνται πως έχουν στόχο τη μείωση της έντασης στην περιοχή του Αιγαίου, αλλά κυρίως της Ανατολικής Μεσογείου.
Οι Τούρκοι μιλούν για πιθανότητες συνεργασίας, όπως έκανε ο κ. Ακάρ, ο οποίος αναφερόμενος στη συνομιλία που είχε με τον Ελληνα ομόλογό του στις Βρυξέλλες μίλησε για «θετικό κλίμα με στόχο οι λαοί των δύο χωρών να ευημερούν. Για να μοιραστούν τα πλούτη και τις ομορφιές του Αιγαίου. Υπάρχει ο τουρισμός, η αλιεία και διάφοροι άλλοι πόροι. Είμαστε υπέρ της κοινής χρήσης». Ο κ. Παναγιωτόπουλος ξεκαθάρισε πως δεν υπήρξε τέτοια συζήτηση με τον κ. Ακάρ.
Η αλλαγή του κλίματος με την Ελλάδα αποδεικνύεται σημαντική για την Τουρκία, καθώς η Αθήνα πολλές φορές θεωρείται «το βαρόμετρο» για τις σχέσεις της Αγκυρας με τις Βρυξέλλες.
