Επιβεβαιώνοντας πλήρως τη σύνδεση που υπήρχε μεταξύ των δύο θεμάτων, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έστειλε χθες επιστολή στο Κογκρέσο ζητώντας να εγκριθεί η πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 ύψους 20 δισ. δολαρίων προς την Τουρκία, καθώς και η αναβάθμιση των αεροπλάνων που διαθέτει, μία μόλις ημέρα μετά την έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Σύμφωνα με το Reuters, η επιστολή εστάλη προτού γίνει επίσημη ενημέρωση εκ μέρους της προεδρίας για τα σχέδια πώλησης. Σημειώνεται πως στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν είχε καταστήσει σαφές πως η Ουάσιγκτον επιθυμεί την έγκριση του Πρωτοκόλλου Προσχώρησης της Σουηδίας για να προωθήσει στη συνέχεια η ίδια την πώληση των μαχητικών.
Η Λιβύη
Στον απόηχο της επιστολής που απέστειλε η Αθήνα στον ΟΗΕ απορρίπτοντας τις πρόσφατες ανακοινώσεις της κυβέρνησης της Τρίπολης για επέκταση της συνορεύουσας ζώνης της Λιβύης στα 24 ναυτικά μίλια, η κατάσταση στη βορειοαφρικανική χώρα έχει αποκτήσει ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία ανησυχούν την Ελλάδα. Η κακοκαιρία «Daniel» του περασμένου Σεπτεμβρίου, η οποία οδήγησε στον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων στην Ντέρνα και σε άλλες πόλεις της Ανατολικής Λιβύης, και η ανθρωπιστική βοήθεια από την Τουρκία άμβλυναν την ένταση ανάμεσα στην Αγκυρα και τη Βεγγάζη, που μέχρι τότε δεν στήριζε τουρκικές θέσεις. Υπενθυμίζεται ότι η Βουλή της Λιβύης δεν έχει κυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, στάση η οποία αριθμείται ανάμεσα στα βέλη της νομικής φαρέτρας της Αθήνας.
Πρόβλημα για την Αθήνα είναι η στάση εταίρων έναντι της τουρκικής παρουσίας στη Λιβύη. Πριν από λίγες ημέρες, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη και ανάμεσα στα ζητήματα που συζήτησαν ήταν και η μεταναστευτική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ρώμη από τον δίαυλο της Κεντρικής Μεσογείου και τη Λιβύη, αναγνωρίζοντας εμμέσως τον ρόλο της Τουρκίας στη μεγάλη βορειοαφρικανική χώρα.
Την ίδια ώρα στην Αίγυπτο, η προσοχή είναι στραμμένη στα πολύ πιο σοβαρά προβλήματα που πηγάζουν από την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας και την απειλή που συνιστούν οι αντάρτες Χούθι για τη διώρυγα του Σουέζ (δεύτερη μεγαλύτερη πηγή συναλλάγματος μετά τον τουρισμό για την Αίγυπτο). Ωστόσο, το Κάιρο παρακολουθεί και τις εξελίξεις προς τα δυτικά σύνορα της Αιγύπτου, καθώς η δράση της Τουρκίας παραμένει έντονη.
Βρίσκονται, ακόμη, στο μικροσκόπιο οι πρόσφατες εξαγγελίες Τούρκων αξιωματούχων περί αξιοποίησης των «δυνατοτήτων» που παρέχει το τουρκολιβυκό μνημόνιο σε Αγκυρα και Τρίπολη για έρευνες υδρογονανθράκων. Προφανώς, μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε σε κατακόρυφη αύξηση της έντασης και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μάλιστα σε μια φάση ύφεσης η οποία σε λίγες εβδομάδες θα συμπληρώσει ένα χρόνο.
Οπως είναι γνωστό, η Ελλάδα ακολουθεί έναντι της Λιβύης μια στάση ετοιμότητας για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών είτε διμερώς είτε μέσω προσφυγής στη διεθνή δικαιοσύνη. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν είναι δυνατόν να συμβεί όσο στην Τρίπολη παραμένει η κυβέρνηση του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα που, πέρα από φιλοτουρκική, δεν διαθέτει και την απαραίτητη νομιμοποίηση. Βέβαια, σε αυτήν ακριβώς τη λεπτομέρεια εντοπίζεται και ένα βασικό πρόβλημα της ελληνικής στρατηγικής, καθώς η εκκρεμότητα στη Λιβύη επιμηκύνεται, με αποτέλεσμα η σημερινή κυβέρνηση της Τρίπολης να αποτελεί συνομιλητή ακόμα και εταίρων της Ελλάδας (όπως η Ιταλία), ουσιαστικά παγιώνοντας μια κατάσταση που κάθε άλλο παρά προσωρινή μοιάζει.