Πιστοί στον δυτικό τρόπο ζωής και διατροφής φαίνεται ότι είναι οι αγροτικοί πληθυσμοί στη χώρα μας, που ασκούνται ελάχιστα και σε μεγάλο ποσοστό δεν ακολουθούν το μεσογειακό διατροφικό πρότυπο. Το αποτέλεσμα είναι να εμφανίζουν υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας, τα οποία συναγωνίζονται και συχνά ξεπερνούν τα αντίστοιχα των κατοίκων των πόλεων που εκ των πραγμάτων βιώνουν περισσότερο το άγχος του «δυτικού τρόπου ζωής».
Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της πενταετούς μελέτης PERSEAS (Ρrospective Evaluation of Vascular Risk Surrogates: the Elafonisos Study), την οποία σχεδίασαν και διενήργησαν επιστήμονες της Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα, στην Ελαφόνησο Λακωνίας. Αντικείμενο της μελέτης ήταν η διαχρονική καταγραφή των μεταβολών των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου σε δείγμα κλειστού τύπου πληθυσμού. Η μελέτη διεξήχθη την περίοδο 2012-2016, με την υποστήριξη του υπουργείου Υγείας, της 6ης Υγειονομικής Περιφέρειας και του Δήμου Ελαφονήσου.
Από τον Οκτώβριο του 2012 η ιατρική ομάδα της Εταιρείας επισκεπτόταν σε ετήσια βάση την Ελαφόνησο, διεξάγοντας προληπτικές εξετάσεις σε κατοίκους. Από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων, που παρουσίασαν χθες ο πρόεδρος της Εταιρείας παθολόγος στο ΚΑΤ Ιωάννης Κυριαζής, ο παθολόγος στο νοσοκομείο Νέας Ιωνίας Ιωάννης Ιωαννίδης και ο κλινικός διαιτολόγος στο Λαϊκό Χάρης Δημοσθενόπουλος, προέκυψε ότι το 36% των συμμετεχόντων είναι παχύσαρκο. Μάλιστα, το 13% του ενήλικου πληθυσμού του νησιού είχε δείκτη μάζας σώματος πάνω από 40, που είναι και το όριο για τη νοσογόνο παχυσαρκία. Σύμφωνα δε με τους ειδικούς, το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλό, με δεδομένο ότι παλιότερες έρευνες στον γενικό πληθυσμό της χώρας είχαν καταδείξει ότι το 5% των Ελλήνων είχε νοσογόνο παχυσαρκία. Επιπλέον, το 25,1% είχε υψηλή χοληστερόλη, το 52,1% υπέρταση και το 8,7% σακχαρώδη διαβήτη. Μόλις το 22,9% των κατοίκων δήλωσε ότι έχει κάποιας μορφής σωματική δραστηριότητα τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα (ή 150 λεπτά την εβδομάδα), όπως συνιστούν οι ειδικοί ως το κατώτατο όριο για άσκηση, και το 34,7% είναι καπνιστές.
Αναφορικά με τις διατροφικές συνήθειες μόλις το 14,2% των συμμετεχόντων κατανάλωνε 2-3 φρούτα την ημέρα (σύμφωνα με τις συστάσεις της μεσογειακής διατροφής), και το 6% κατανάλωνε 2-3 σαλάτες καθημερινά. Το ελαιόλαδο είναι βασικό συστατικό στο τραπέζι των κατοίκων της Ελαφονήσου (96,1% δήλωσαν ότι καταναλώνουν καθημερινά), ενώ το 40,3% δήλωσε ότι καταναλώνει από τρεις έως 6 φορές την εβδομάδα ψάρι. Σημειώνεται ότι οι ηλικιωμένοι (65 ετών και άνω) επέδειξαν υγιέστερο διατροφικό προφίλ σε σχέση με τους νεότερους.
Παρά το γεγονός ότι οι ετήσιες «εκστρατείες» στην Ελαφόνησο συνοδεύτηκαν από ημερίδες ενημέρωσης για τη διατροφή, οι συνήθειες των συμμετεχόντων παρέμειναν ως επί το πλείστον αμετάβλητες καθ’ όλη τη διάρκεια του πενταετούς προγράμματος. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ιωαννίδης, «οι ανθυγιεινές τροφές και η τεμπελιά είναι δύσκολοι εχθροί και δεν αντιμετωπίζονται με δύο ενημερωτικές ομιλίες τον χρόνο». Ο ίδιος κάλεσε τους αρμόδιους να «διαβάσουν» προσεκτικά το πρόβλημα και να προχωρήσουν σε ριζικές πολιτικές αντιμετώπισής του.