Η δυναμική είσοδος του 2020 για τις αστικές συγκοινωνίες της πρωτεύουσας έμελλε να έχει περιορισμένη διάρκεια, με τα οικονομικά των φορέων να βυθίζονται άνευ προηγουμένου. Τα θετικά αποτελέσματα της πλήρους εφαρμογής του ηλεκτρονικού εισιτηρίου και της εντατικοποίησης των ελέγχων κομίστρου έγιναν εμφανή με τον πιο εμφατικό τρόπο κατά το πρώτο δίμηνο του 2020.
Κινήσεις όπως η αύξηση των εκδοτηρίων στους σταθμούς του μετρό και οι τροποποιήσεις στο δίκτυο πώλησης του συνόλου των προϊόντων του ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών) έφεραν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα για τον Οργανισμό, ο οποίος βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή λόγω των σοβαρών ελλείψεων σε ανταλλακτικά, ρευστότητα και προσωπικό. Τα πρώτα θετικά δείγματα, μάλιστα, αποτέλεσαν ιδιαίτερα αισιόδοξο μήνυμα, καθώς η ενίσχυση των εσόδων άνοιγε τον δρόμο για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ωστόσο, η πανδημία ήρθε να γκρεμίσει ό,τι είχε χτιστεί μέχρι εκείνη τη στιγμή, καθώς η απαγόρευση κυκλοφορίας συρρίκνωσε την επιβατική κίνηση κατά 90% με ανάλογη μείωση των εσόδων. Την ίδια στιγμή, τα λειτουργικά έξοδα των συγκοινωνιακών φορέων, παρά την περιορισμένη κίνηση, παραμένουν σε δυσανάλογα υψηλά επίπεδα, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των εταιρειών.
Οι προσπάθειες της διοίκησης του ΟΑΣΑ επικεντρώνονται στην ανάκτηση της ιδιαίτερα θετικής εικόνας του πρώτου διμήνου του έτους, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων. Εμπόδιο, ωστόσο, παραμένει το γεγονός ότι οι έως τώρα πληροφορίες κάνουν λόγο για σταδιακή άρση των μέτρων, με αποτέλεσμα η κινητικότητα στην πόλη να μην επανέλθει άμεσα.
Σε επίπεδο ομίλου ΟΑΣΑ τα έσοδα από πωλήσεις υπηρεσιών το διάστημα Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2020 ανήλθαν σε 29,6 εκατ. ευρώ έναντι 26,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019, καταγράφοντας αύξηση 13%. Η αύξηση των εσόδων από πωλήσεις χρονικών καρτών κατά 24,9% και η αύξηση των εσόδων από πωλήσεις εισιτηρίων κατά 6,1% στις ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) οδήγησαν σε εξίσου θετική εικόνα τα οικονομικά των λεωφορείων και τρόλεϊ. Ειδικότερα κατά το πρώτο δίμηνο του έτους κατεγράφη αύξηση εσόδων κατά 14%, καθώς αυτά διαμορφώθηκαν σε 14,3 εκατ. ευρώ, έναντι 12,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Τα έσοδα από πωλήσεις προϊόντων κομίστρου (εισιτήρια και χρονικές κάρτες) των ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες) διαμορφώθηκαν σε 14,5 εκατ. ευρώ από 13 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο δίμηνο του 2019, καταγράφοντας αύξηση 11,9%. Η ενίσχυση οφείλεται στην αύξηση των εσόδων από πωλήσεις εισιτηρίων κατά 7,4% και από κάρτες κατά 18,6%.
Η στροφή των μετακινούμενων στα μαζικά προϊόντα (χρονικές κάρτες, απρόσωπες και προσωποποιημένες κάρτες) αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα, το οποίο φαίνεται ότι ο ΟΑΣΑ κατάφερε να κερδίσει. Η ανοδική μάλιστα τάση των εσόδων φάνηκε να συνεχίζεται και στις αρχές Μαρτίου, πορεία η οποία όμως ανακόπηκε μετά τη λήψη των απαραίτητων περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Συχνότητα δρομολογίων
Ο Οργανισμός έχει προχωρήσει σε σημαντική μείωση της συχνότητας των δρομολογίων, με το πρόγραμμα να είναι πιο περιορισμένο ακόμη και από τον Δεκαπενταυγουστο. Από τη μία οι άδειες ειδικού σκοπού για γονείς και από την άλλη ο περιορισμός των μετακινήσεων έχουν βυθίσει την επιβατική κίνηση στο 10%.
Οι χρονοαποστάσεις μεταξύ συρμών για τα μέσα σταθερής τροχιάς είναι πιο περιορισμένες κατά τις ώρες αιχμής, ενώ αυξάνεται το διάστημα διέλευσης των συρμών τις υπόλοιπες ώρες. Αντίστοιχα και τα δρομολόγια λεωφορείων και τρόλεϊ είναι ελαφρώς πιο εντατικά κατά τις ώρες αιχμής. Τα δρομολόγια, ωστόσο, σε όλα τα μέσα θα συνεχίσουν να εκτελούνται προκειμένου να εξυπηρετούνται οι λίγες απαραίτητες μετακινήσεις για εκείνους που τις έχουν ανάγκη (εργαζόμενοι π.χ.).
Απολυμάνσεις
Η διασφάλιση της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης υπήρξε κύριο μέλημα του ΟΑΣΑ από την πρώτη στιγμή εμφάνισης του κορωνοϊού. Η διαδικασία δεν υπήρξε εύκολη, καθώς προϋπόθεση αποτελεί η ασφάλεια εργαζομένων και επιβατών. Πέρα από την εκτεταμένη απολύμανση των κτιρίων, ο Οργανισμός προχώρησε σε αντίστοιχες ενέργειες στις καμπίνες οδηγών και μηχανοδηγών. Προμηθεύτηκε σημαντικό αριθμό αντισηπτικών, τα οποία τοποθετήθηκαν σε σταθμούς, καμπίνες, εκδοτήρια, γραφεία και σε όλους τους χώρους στους οποίους βρίσκονται οι εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες. Παράλληλα, ανεστάλη το μέτρο εισόδου των επιβατών από την μπροστινή θύρα των οχημάτων. Οι απολυμάνσεις από εξειδικευμένα συνεργεία προστέθηκαν γρήγορα στον καθημερινό καθαρισμό – απολύμανση οχημάτων και συρμών με έμφαση στα σημεία στήριξης των επιβατών (χειρολαβές, μπάρες κ.λπ.), αλλά και των σταθμών των μέσων σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ, ηλεκτρικός), δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στα σημεία με τα οποία έρχονται σε επαφή οι επιβάτες (κουπαστές, εκδοτικά και ακυρωτικά μηχανήματα εισιτηρίων κ.λπ.).