Περίπου 2.000 αιτούντες άσυλο σχεδιάζεται να μεταφερθούν στην ενδοχώρα από τα νησιά ως μέτρο περιορισμού της πανδημίας του κορωνοϊού, ύστερα από πιέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς έχουν κριθεί ευάλωτοι λόγω ηλικίας ή χρόνιων προβλημάτων υγείας. Ο Τζιανλούκα Ρόκο, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης Ελλάδας (ΔΟΜ), του φορέα που έχει αναλάβει την εξεύρεση ξενοδοχείων για τη στέγαση όσων μεταφερθούν, μιλώντας στην «Κ» τονίζει ότι ήδη έχει υπάρξει ανταπόκριση στην πρόσκληση που απηύθυνε ο ΔΟΜ, οπότε «οι μεταφορές θα ξεκινήσουν αμέσως μετά το Πάσχα». Ξεκαθαρίζει επίσης ότι η προστασία των δικαιωμάτων και της υγείας προσφύγων και μεταναστών, εξασφαλίζοντας σε αυτούς όπως και σε όλους τους πολίτες πρόσβαση στο σύστημα υγείας, είναι ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε την εξάπλωση του ιού.
Οσον αφορά την περαιτέρω αποσυμφόρηση των νησιών, ο κ. Ρόκο επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή «είναι περισσότερο επείγουσα από ποτέ», προσθέτοντας ότι ο ΔΟΜ συνεργάζεται με τις ελληνικές αρχές για τη δημιουργία επιπλέον 5.000 θέσεων φιλοξενίας στην ενδοχώρα. Είτε ήδη υπάρχουσες δομές θα επεκταθούν είτε θα δημιουργηθούν νέες σε κτίρια ή σε εκτάσεις δημόσιες ή ιδιωτικές, «οι οποίες αυτή την εποχή αναζητούνται», εξηγεί.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του ΔΟΜ Ελλάδας προσθέτει ότι ο πληθυσμός που βρίσκεται στα νησιά δεν θα μειωθεί σημαντικά αν δεν λειτουργήσει παράλληλα το πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών και αν δεν εφαρμοστεί πρόγραμμα μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο σε άλλα κράτη-μέλη. Ηδη, την προηγούμενη Τετάρτη 12 ασυνόδευτα ανήλικα, από τη Μόρια της Λέσβου, μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και επιβιβάστηκαν σε πτήση με προορισμό το Λουξεμβούργο για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή.
Αλλα 52 παιδιά-πρόσφυγες αναμενόταν να ταξιδέψουν για τη Γερμανία έως το τέλος της εβδομάδας. Πρόκειται για ένα «πρόγραμμα» μετεγκατάστασης ασυνόδευτων ανηλίκων στο οποίο αναμένεται να συμμετέχουν και άλλες χώρες. Η προσφορά θέσεων είναι εθελοντική και δεν μπορεί να εκτιμηθεί ο τελικός αριθμός των παιδιών που θα μεταφερθούν. Πάντως, στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι βρίσκονται 5.500 ασυνόδευτα ανήλικα, η πλειονότητα των οποίων από το Αφγανιστάν. Ο κ. Ρόκο εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία όσον αφορά τον αριθμό των παιδιών που θα μετεγκατασταθούν τελικά. «Η επίτροπος Γιόχανσον ανακοίνωσε ότι προβλέπεται να μετεγκατασταθούν 1.600 παιδιά από την Ελλάδα. Συνεργαζόμαστε με την Κομισιόν για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος», τονίζει.
Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα από το 2018-2020 έχουν κριθεί πρόσφυγες 35.230 άνθρωποι (στοιχεία ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου), οι οποίοι καλούνται να επιβιώσουν στη χώρα με ίδια μέσα. Είναι κάτι τέτοιο δυνατόν υπό τις υπάρχουσες συνθήκες; «Ο ΔΟΜ εκτελεί το πρόγραμμα ένταξης HELIOS, μέσω του οποίου 1.300 πρόσφυγες νοικιάζουν διαμέρισμα στο δικό τους όνομα (σ.σ. προβλέπεται επιδότηση ενοικίου). Φυσικά η μεγάλη πρόκληση είναι η εργασία. Δεδομένου ότι ο κορωνοϊός έχει πλήξει ακόμη περισσότερο την εγχώρια αγορά εργασίας, οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη. Ηδη, εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας χάνονται στην Ευρώπη. Κατά την άποψή μου για να αποφύγουμε διακρίσεις αλλά και για να αυξήσουμε τις πιθανότητες ένταξης θα ήταν προτιμότερο να αναπτύξουμε μηχανισμούς στήριξης που να αφορούν τόσο τους Ελληνες όσο και τους πρόσφυγες», λέει ο κ. Ρόκο.
Οι προτεραιότητες
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΔΟΜ Ελλάδας, η ακινησία που έχει φέρει η πανδημία και στις μεταναστευτικές ροές, δεδομένων των περιορισμών που εφαρμόζονται, δεν θα κρατήσει για πάντα. «Είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε πρόσβαση στο σύστημα υγείας για όλους, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών και των προσφύγων. Και γιατί αυτό επιβάλλει η προστασία των δικαιωμάτων τους αλλά και γιατί έτσι θα σταματήσει η εξάπλωση του COVID-19», τονίζει. «Για να αποφύγουμε μια καταστροφή, οι κυβερνήσεις πρέπει να προστατέψουν τα δικαιώματα και την υγεία όλων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα περιορίσουμε την εξάπλωση του ιού», προσθέτει.
Ο ΔΟΜ δραστηριοποιείται και στους 30 καταυλισμούς αιτούντων άσυλο στην ενδοχώρα όπου παραμένουν περίπου 25.000 άνθρωποι. Ο επικεφαλής διαβεβαιώνει ότι λαμβάνονται όλα τα μέτρα για την αποφυγή της διασποράς του ιού. Ηδη, τέσσερις καταυλισμοί αιτούντων άσυλο έχουν τεθεί σε καραντίνα. Στους καταυλισμούς οι ωφελούμενοι τρώνε τα φαγητά που μαγειρεύουν, με πρώτες ύλες που οι ίδιοι προμηθεύονται. Ωστόσο, υπό συνθήκες καραντίνας «δεν επιτρέπεται να έχουν πρόσβαση στην τοπική αγορά, οπότε στους ανθρώπους αυτούς δίδονται καλάθια με τρόφιμα και είδη ατομικής υγιεινής», εξηγεί ο κ. Ρόκο. «Θα συνεχίσουμε με αυτόν τον τρόπο όσο χρειαστεί», διαβεβαιώνει.