Την πρώτη εικόνα για το πώς θα διενεργούνται τα ταξίδια από και προς το εξωτερικό δίνει το προσχέδιο για τα σχετικά πρωτόκολλα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA). Αν και πολλές από τις επιμέρους λεπτομέρειες τελούν ακόμα υπό διαβούλευση με τις αεροπορικές εταιρείες, τους διαχειριστές αεροδρομίων και τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι γενικές γραμμές είναι σαφείς: θερμομετρήσεις, πρόσφατο ιστορικό, κοινωνικές αποστάσεις και χρήση μάσκας γίνονται ρουτίνα.
Υπενθυμίζεται πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τις δικές της ευρείες ταξιδιωτικές συστάσεις την Τετάρτη, αλλά ζήτησε μια κοινή προσπάθεια από τον EASA και το ECDC για την ανάπτυξη συγκεκριμένων κανόνων στα διεθνή αεροπορικά ταξίδια. Εξυπακούεται πως οι εθνικές αρχές αλλά και οι επιμέρους αεροπορικές και οι διαχειριστές αεροδρομίων μπορούν να εφαρμόσουν επιπλέον μέτρα.
Ενα από τα κρίσιμα σημεία των οδηγιών του ECDC και της EASA είναι εκείνο που αναφέρεται στα τεστ των επιβατών προκειμένου να επιτρέπεται το ταξίδι/πτήση ή αλλιώς τα λεγόμενα «υγειονομικά διαβατήρια»: οι δύο υπηρεσίες σημειώνουν πως τα τεστ ως προϋπόθεση ταξιδιού «δεν υποστηρίζονται από τις υπάρχουσες επιστημονικές γνώσεις σχετικά με την ανοσολογική απόκριση στο SARSCoV-2 (ποιότητα, ποσότητα και διάρκεια ανθρώπινων αντισωμάτων) ή τις διαθέσιμες μεθόδους δοκιμών (εργαστήριο με βάση και σημείο φροντίδας)».
Ωστόσο, EASA και ECDC δηλώνουν πως παρακολουθούν τις επιστημονικές εξελίξεις και θα ενημερώσουν τη σύσταση, ανάλογα με την περίπτωση, όταν καταστεί διαθέσιμο ένα κατάλληλο τεστ. Ετσι εναπόκειται στις επιμέρους εθνικές αρχές να ζητούν ή όχι τέτοια τεστ. Η Ελλάδα είχε υποστηρίξει σχετική διαδικασία για τεστ εντός 72 ωρών πριν από το ταξίδι αλλά δεν περιλήφθηκε στο προσχέδιο για τις διεθνείς πτήσεις των ευρωπαϊκών αρχών.
Τι προβλέπουν, λοιπόν, οι βασικές αρχές του ευρωπαϊκού σχεδίου λειτουργίας; Κατ’ αρχάς, οι διαχειριστές των αεροδρομίων θα πρέπει, σύμφωνα με το εκάστοτε σχέδιο έκτακτης ανάγκης, να ορίσουν έναν συντονιστή προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιόμορφη εφαρμογή προληπτικών μέτρων από όλους τους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες σε αυτό και η άμεση επαφή με τις αρχές δημόσιας υγείας. Επίσης, η πρόσβαση στο αεροδρόμιο περιορίζεται στους επιβάτες, τα μέλη του πληρώματος και το προσωπικό και σε ειδικές περιστάσεις (π.χ. συνοδεία ή παραλαβή ΑμεΑ, ανήλικου κ.λπ.). Ζητείται έμφαση στην αποθάρρυνση των συμπτωματικών επιβατών, πληρωμάτων και προσωπικού από την παρουσία τους στα αεροδρόμια αναχώρησης.
Βεβαίως, προβλέπεται η εφαρμογή της φυσικής απόστασης, του βελτιωμένου καθαρισμού των εγκαταστάσεων, της υγιεινής των χεριών, του εξοπλισμού ατομικής προστασίας (PPE) και άλλων συναφών μέτρων στις εγκαταστάσεις του αεροδρομίου. Απαιτείται, επίσης, ενημερωτικό υλικό για την προώθηση της ασφάλειας της υγείας ευρέως διαθέσιμου στις εγκαταστάσεις του (είσοδοι, οθόνες πληροφοριών, πύλες, σαλόνια κ.λπ.) τόσο στην τοπική γλώσσα, όσο και στα αγγλικά και, όπου απαιτείται, σε άλλες γλώσσες βάσει των πιο κοινών γλωσσικών προφίλ των επιβατών που χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο. Το υλικό προώθησης της ασφάλειας της υγείας πρέπει, επίσης, να διατίθεται στην καμπίνα πτήσης, στα καθίσματα τσέπης ή και σε βίντεο σύμφωνα με τις πρακτικές των αεροπορικών εταιρειών.
Σημάνσεις δαπέδου
Οι αερολιμένες σε συνεργασία με τις αεροπορικές εταιρείες «ενθαρρύνονται» να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποφύγουν κατά το δυνατόν ουρές σε περιοχές με υψηλή συγκέντρωση επιβατών με σημάνσεις δαπέδου 1,5-2 μ. που θα βοηθούν τους επιβάτες στη διατήρηση της φυσικής απόστασης. Οπου είναι δυνατόν, η επαφή με κάθε είδους επιφάνειες θα πρέπει να ελαχιστοποιείται, χρησιμοποιώντας ηλεκτρονική εναλλακτική λύση, διαδικασία (π.χ. check-in για κινητά, επιβίβαση χωρίς επαφή). Η επανέναρξη «μη απαραίτητων υπηρεσιών αεροδρομίου (καταστήματα / εστιατόρια / αίθουσες προσευχής / παιδικές χαρές) θα πρέπει να επιδιωχθεί σταδιακά, αρχικά ανοίγοντας εκείνες που μπορεί να παρασχεθούν με φυσική απόσταση και τήρηση των εθνικών διατάξεων για παρόμοιες υπηρεσίες εκτός αεροδρομίου». Τα τελικά κείμενα θα επιχειρηθεί να συμφωνηθούν και να ανακοινωθούν εντός της επόμενης εβδομάδας.