«Φοράω μάσκα για οκτώ ώρες την ημέρα εδώ και μήνες πια, σχεδόν δεν θυμάμαι πώς είναι να δουλεύω χωρίς μάσκα», λέει η Ελένη, υπάλληλος σε συνοικιακό φούρνο στα νότια προάστια. «Παρότι στην αρχή και εγώ και οι συνάδελφοί μου δυσανασχετούσαμε και δεν είχαμε πειστεί ότι είναι πραγματικά χρήσιμη, τώρα πια τη θεωρούμε απαραίτητη. Οχι βέβαια ότι δεν μας ενοχλεί, είναι πραγματικά δύσκολο να τη φοράς τόσο πολλές ώρες. Και επειδή στον φούρνο μπαινοβγαίνει συνεχώς κόσμος, δεν μπορώ να τη βγάλω για λίγο, π.χ. όταν δεν είναι πελάτης μέσα. Ετσι έχουμε συμφωνήσει με τον υπεύθυνο να κάνουμε μικρά διαλείμματα κάθε ώρα, όπου βγαίνουμε έξω για να “αναπνεύσουμε”». Η Ελένη είναι μία από τους εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες εργαζομένους που εδώ και μήνες είναι υποχρεωμένοι να φορούν μάσκα στους χώρους εργασίας τους είτε λόγω των κυβερνητικών αποφάσεων που το επιβάλλουν «προς περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού» είτε έπειτα από σχετική προτροπή των ίδιων των επιχειρήσεων.
Πριν από περίπου ένα μήνα ανακοινώθηκε στην εταιρεία όπου εργάζεται ο Σπύρος ότι η προσέλευση και παραμονή στο γραφείο θα γίνεται με μάσκα. «Θεωρώ ότι θα έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα», λέει, «εγώ και μερικοί συνάδελφοι χρησιμοποιούσαμε μάσκα και πριν μας το επιβάλουν. Προσωπικά δε, προτιμώ να χρησιμοποιώ χειρουργική και όχι επαναχρησιμοποιούμενη, γιατί θεωρώ ότι προστατεύει πιο αποτελεσματικά». Υπάρχουν φυσικά αρκετοί συνάδελφοί του που παραπονιούνται, ομολογεί, αλλά οι περισσότεροι είναι πολύ τυπικοί στη χρήση της. «Κάποιοι μάλιστα έχουν γίνει εμμονικοί, αλλάζουν συνεχώς μάσκα ή έχουν κάνει έρευνα για το ποια είναι η καλύτερη, ενώ έχουν συμβεί και μια-δυο παρεξηγήσεις, όταν έγιναν πολύ πιεστικοί προς τους υπoλοίπους ή άρχισαν να κάνουν παρατηρήσεις σε κάποιους που δεν τη φορούσαν σωστά».
Μικροπαρεξηγήσεις και αντιδράσεις έχει χρειαστεί να διαχειριστεί και η Αννα, υπάλληλος σε κατάστημα με είδη υπόδησης και αξεσουάρ. «Θυμάμαι ένα περιστατικό με μια κυρία που θέλησε να μπει στο μαγαζί χωρίς να φοράει μάσκα. Παρότι της είπα πολύ ευγενικά ότι είναι υποχρεωτικό να τη φορέσει, μου απάντησε θυμωμένα ότι “δεν θα μου πεις εσύ τι θα κάνω, εγώ δεν θέλω να τη βάλω” και φυσικά έφυγε».
Μια άλλη κυρία διάλεξε από την πόρτα του καταστήματος τα παπούτσια που ήθελε και πλήρωσε εκεί, επειδή δεν είχε μαζί της μάσκα ώστε να τη φορέσει και να μπει στο εσωτερικό. «Εγώ είμαι τυχερή», ομολογεί, «γιατί έχω τη δυνατότητα να τη βγάζω για αρκετή ώρα μέχρι να μπει πελάτης. Δυσκολεύομαι πολύ στην αναπνοή, γιατί έχω πρόβλημα με το διάφραγμά μου και, όταν τη φοράω πολλή ώρα, αισθάνομαι μεγάλη δυσφορία. Εχω παρατηρήσει επίσης ότι, έπειτα από αρκετή ώρα, νιώθω βαρύ το κεφάλι μου».
Ο Βαγγέλης είναι οδηγός ταξί. Χρησιμοποιεί μάσκα ήδη από την εποχή της καραντίνας. «Είναι δύσκολο», παραδέχεται, «ειδικά τις πολύ ζεστές ημέρες, νιώθω ότι δεν μπορώ να αναπνεύσω. Οταν δεν έχω πελάτη στο ταξί, δεν τη φοράω».
Η συντριπτική πλειονότητα των πελατών φοράει μάσκα και σε όσους το αμελούν το υπενθυμίζει, μαζί με την πρόβλεψη για πρόστιμο σε ενδεχόμενο έλεγχο. «Εχει τύχει βέβαια ελάχιστες φορές να πάρω και πελάτη που δεν φοράει μάσκα», ομολογεί, «αλλά υπ’ ευθύνη του». Αυτό που μπορεί να πει μετά βεβαιότητος είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν φορούν σωστά τη μάσκα. «Τις μιας χρήσης τις βάζουν, τις βγάζουν και τις ξαναχρησιμοποιούν ή τις φορούν χωρίς να καλύπτουν τη μύτη ή τις κατεβάζουν στο πιγούνι», παρατηρεί.
Παρατήρηση από πελάτη επειδή είχε κατεβάσει τη μάσκα δέχθηκε ο Τάσος, που την καλοκαιρινή σεζόν εργαζόταν σε καφέ μπαρ σε νησί των Κυκλάδων. «Για να μην παρεξηγηθώ, να πω ότι εκείνη τη στιγμή έκανα διάλειμμα, καθώς είχαμε συμφωνήσει με το αφεντικό, επειδή έκανε ζέστη και γινόταν αφόρητη η κατάσταση με τη μάσκα, να κάνουμε λίγα λεπτά διάλειμμα κάθε ώρα. Με είδε λοιπόν ένας πελάτης που είχα κατεβάσει τη μάσκα και σε πολύ έντονο ύφος απείλησε να με αναφέρει στον υπεύθυνο του μαγαζιού».
Η παρεξήγηση λύθηκε σύντομα, αλλά είναι πολύ αντιπροσωπευτική, λέει ο Τάσος, της συμπεριφοράς των επισκεπτών, ειδικά των ξένων, που στην πλειονότητά τους ήταν πολύ προσεκτικοί με τα μέτρα ασφαλείας και απαιτούσαν να τηρούνται. «Πάντως, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, στις τουριστικές περιοχές οι εργαζόμενοι υπέφεραν με τη μάσκα», λέει, «ένας δικός μου συνάδελφος και μια κοπέλα από ένα εστιατόριο της περιοχής παραιτήθηκαν γιατί είπαν ότι δεν άντεχαν τη μάσκα. Εγώ έκανα υπομονή, έπινα πολύ νερό που είδα ότι με βοηθούσε, έκανα τα διαλείμματά μου και προσπάθησα να έχω θετική διάθεση. Αλλωστε, η υγεία μου είναι πιο σημαντική».