Αναζητώντας «αντικλείδι» για όλους τους κορωνοϊούς

Αναζητώντας «αντικλείδι» για όλους τους κορωνοϊούς

4' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H εξαιρετική αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά της COVID-19 που αναπτύχθηκαν, με ιλιγγιώδη ταχύτητα, από την Pfizer/BioNTech και τη Moderna, δικαιολογημένα προκάλεσε ενθουσιασμό σε επιστήμονες και μη. Τα δύο εμβόλια προμηνύουν ότι το τέλος του πανδημικού εφιάλτη είναι ορατό. Και πάλι, όμως, η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι η αντιμετώπιση των κορωνοϊών, που έχουν προκαλέσει από το 2003 μέχρι σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους και απειλούν το μέλλον, απαιτεί μια «ολιστική» προσέγγιση. 

Τα δύο εμβόλια, που μονοπώλησαν το ενδιαφέρον τις τελευταίες ημέρες, συνιστούν, λόγω της εξελιγμένης γενετικής τεχνολογίας που εφαρμόζουν, ένα εξαιρετικό εφαλτήριο για την ανατολή μιας νέας εποχής γενετικών θεραπειών. Αμφότερα, βασίζονται στην τεχνολογία του mRNA, ενός, δηλαδή, μικρού τμήματος του γενετικού υλικού του κορωνοϊού, που «διατάσσει» τα ανθρώπινα κύτταρα να παράγουν την πρωτεΐνη των ακίδων της επιφάνειάς του. Ο οργανισμός του εμβολιασθέντος, αντιδρώντας στην παρουσία της, παράγει αντισώματα, ενεργοποιεί τα Τ-λεμφοκύτταρα και θωρακίζεται έναντι μιας μελλοντικής λοίμωξης.  

Η ίδια γενετική αντιμετώπιση ίσως να συμβάλει στην αντιμετώπιση και άλλων παθολογιών, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά και φυσικά οι λοιμώξεις, αναφέρει εκτενές ρεπορτάζ της Wall Street Journal. Ειδικευμένοι επιστήμονες εκφράζουν την ελπίδα πως τα δύο εμβόλια θα αποτελέσουν προπομπούς μιας πραγματικής επανάστασης στην αντιμετώπιση σοβαρών νόσων.

Η Moderna ήδη πραγματοποιεί μελέτες με παρόμοιο γενετικό εμβόλιο εναντίον του κυτταρομεγαλοϊού, που προκαλεί σοβαρά προβλήματα σε μωρά που γεννιούνται από μολυσμένες μητέρες. Οι μελέτες, μέχρι στιγμής, υποδεικνύουν ότι το νέο εμβόλιο είναι ασφαλές και πυροδοτεί ανοσοποιητική αντίδραση. Επίσης η αμερικανική εταιρεία, σε συνεργασία με τη φαρμακοβιομηχανία Merck, μελετά ένα θεραπευτικό, αυτή τη φορά, αντικαρκινικό εμβόλιο. Αυτό θα παρασκευάζεται «κατά παραγγελία» αναλόγως των ιδιαιτεροτήτων κάθε αρρώστου, αφού βασίζεται στις μεταλλάξεις που ανιχνεύονται στο καρκινικό του νεόπλασμα. Οταν το νέο εμβόλιο χορηγήθηκε συνδυαστικά με το αντικαρκινικό σκεύασμα Keytruda, της Merck, είχε ενθαρρυντικά αποτελέσματα ιδίως σε πάσχοντες από καρκίνους στο κεφάλι και στον αυχένα. Από τον νέο ιατρικό κλάδο δεν θα μπορούσε να απέχει η ΒioNTech, η οποία δοκιμάζει εμβόλια με τεχνολογία mRNA κατά του καρκίνου του μαστού, του δέρματος και του παγκρέατος.

Την ίδια στιγμή, η επιτυχημένη σχεδίαση και ανάπτυξη των δύο γενετικών εμβολίων και η μεγάλη αποτελεσματικότητά τους ενίσχυσαν τις ελπίδες των επιστημόνων για ένα πιο φιλόδοξο σχέδιο: την παρασκευή ενός εμβολίου που θα μας θωρακίζει έναντι όλων των κορωνοϊών, όπως ο SARS, ο MERS, το κοινό κρυολόγημα και, βέβαια, αυτών που μελλοντικά μπορεί να προκαλέσουν πανδημίες σαν τη σημερινή.

Μέχρι σήμερα οι φιλότιμες προσπάθειες ανάπτυξης «καθολικών εμβολίων» που να προσφέρουν κάλυψη έναντι όλων των στελεχών της γρίπης και αυτών του ιού του έιτζ, δεν ευοδώθηκαν.

Η τραγική εξέλιξη της πανδημίας COVID-19 αποτελεί την πιο πειστική απόδειξη για την αναγκαιότητα ενός καθολικού εμβολίου κατά του συνόλου των κορωνοϊών, ώστε να μη βιώσουμε στο μέλλον όσα ζούμε σήμερα, εξαιτίας κάποιου άλλου κορωνοϊού που θα μεταπηδήσει από τα ζώα στον άνθρωπο. Ο κώδωνας του επικείμενου κινδύνου έκρουσε μετά την ανίχνευση του «κορωνοϊού των μινκ», μιας μετάλλαξης του ιού που προκαλεί COVID-19. Δεκάδες εν δυνάμει πανδημικά στελέχη έχουν ήδη ανιχνευθεί σε πληθυσμούς νυχτερίδων.

«Πρέπει να ετοιμαστούμε»

Η δρ Λόρα Ουόλκερ, επιστημονική επικεφαλής της Adagio, μιας εταιρείας που αναπτύσσει θεραπείες αντισωμάτων για την εξουδετέρωση δύο στελεχών του κορωνοϊού SARS και πιθανώς άλλων που θα εμφανιστούν μελλοντικά, τονίζει: «Η ζωή πάγωσε και χιλιάδες άνθρωποι χάνονται καθημερινά από την COVID-19. Πρέπει, χωρίς καθυστερήσεις, να ετοιμαστούμε για την “επόμενη φορά”. Να είμαστε πανέτοιμοι από την πρώτη ημέρα. Στην αρχή της φετινής πανδημίας χάθηκε πολύτιμος χρόνος».

«Οι εμβολιασμοί κατά του πανδημικού κορωνοϊού, που θα αρχίσουν τις επόμενες εβδομάδες, πιθανώς να εξαναγκάσουν τον μολυσματικό παράγοντα να προσαρμοστεί», προειδοποιεί ο Τζεφ Μπάξτερ, διευθύνων σύμβουλος της VBI Vaccines, που ερευνά τη δημιουργία καθολικού εμβολίου κατά των κορωνοϊών. «Οι ιοί έχουν άριστη ικανότητα προσαρμογής και σίγουρα θα δούμε σημαντικές μεταλλάξεις του πανδημικού στελέχους».
Μονόδρομος, λοιπόν, η δημιουργία ενός «καθολικού εμβολίου» κατά των κορωνοϊών και των μεταλλάξεών τους. Πρόκειται, όμως, για πολύπλοκη διαδικασία σε αχαρτογράφητα νερά. Οι επιστήμονες οφείλουν να εντοπίσουν τις περιοχές που είναι παρόμοιες ή σταθερές στα διαφορετικά στελέχη, ώστε τα μελλοντικά εμβόλια να στοχεύουν εναντίον τους. Μελέτες που έγιναν σε στελέχη του ιού του έιτζ και της γρίπης απέδειξαν την ύπαρξη των λεγομένων «ευρέως εξουδετερωτικών αντισωμάτων», που αποτρέπουν την είσοδο στα κύτταρα διαφορετικών στελεχών του μολυσματικού παράγοντα.

Η μεγάλη πρόκληση είναι η εξεύρεση τρόπου ώστε να πυροδοτηθεί η παραγωγή τους με ένα μοναδικό εμβόλιο, εγχείρημα που θα χρειαστεί χρόνια για να ολοκληρωθεί. 

Πέντε φαρμακοβιομηχανίες, ήδη, αναπτύσσουν εμβόλια που θα μας θωρακίζουν έναντι όλων των βήτα-κορωνοϊών (μεταξύ των οποίων ο SARS, ο MERS και ο νέος πανδημικός κορωνοϊός). Eπί του παρόντος, καμία δεν έχει ξεκινήσει κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους και έτσι η αποτελεσματικότητα και η ασφάλειά τους παραμένουν αβέβαιες.

Η δρ Ουόλκερ, ωστόσο, τονίζει: «Κάθε φορά που είμαστε αντιμέτωποι με μία πανδημία, όλοι ανησυχούν, τα ΜΜΕ ασχολούνται, οι επιστήμονες ενδιαφέρονται και έρευνες πραγματοποιούνται σε κάθε εργαστήριο. Οταν, όμως, η απειλή περάσει και ο επικίνδυνος κορωνοϊός εξαφανιστεί, είτε λόγω ανάπτυξης ανοσίας της αγέλης είτε λόγω περιοριστικών μέτρων, οι χρηματοδοτήσεις στερεύουν, άπαντες αδιαφορούν και οι έρευνες “παγώνουν”. Ο νέος κορωνοϊός άλλαξε ριζικά την καθημερινότητά μας, έφερε τα πάνω κάτω, επιβεβαιώνοντας ότι αυτή η οπτική πρέπει να αλλάξει».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή