Η μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου στην Αθήνα αποτελεί μία από τις θετικές επιπτώσεις των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, στην αυστηρότερη ή την ηπιότερη μορφή τους, πρόσφεραν μια σημαντική ανάσα στους δρόμους της πρωτεύουσας, καθώς η πλειονότητα των πολιτών έχει περιορίσει σε μεγάλο βαθμό τις άσκοπες διαδρομές. Με τα εμπορικά καταστήματα κλειστά, τα εστιατόρια, τις καφετέριες, τα μπαρ επίσης εκτός λειτουργίας και μεγάλη μερίδα του πληθυσμού να είναι σε τηλεργασία, ο αριθμός των οχημάτων που βγαίνει στους δρόμους είναι σημαντικά μειωμένος.
Κατά συνέπεια, όσο μειώνεται η κυκλοφορία τόσο περιορίζεται η πιθανότητα εμπλοκής σε ατύχημα. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν τα παραπάνω δεδομένα, καθώς η περυσινή χρονιά είχε να επιδείξει μείωση κατά 15% στα ατυχήματα που σημειώθηκαν στο σύνολο του έτους. Την ίδια στιγμή, τα θύματα της ασφάλτου το 2020 ήταν κατά 15,8% πιο λίγα από το 2019, ενώ οι βαριά τραυματίες επίσης κατέγραψαν μείωση κατά 25,3% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Εντυπωσιακές είναι οι επιδόσεις που καταγράφηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο, καθώς ήταν μεν σε ισχύ μέτρα περιορισμού, αλλά όχι τα πλέον αυστηρά. Ειδικότερα, τα ατυχήματα τον Δεκέμβριο του 2020 ήταν 573, μειωμένα κατά 30,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Αντιστοίχως, οι θάνατοι που προκλήθηκαν από τροχαία μειώθηκαν τον Δεκέμβριο κατά 45,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019.
Συνολικά οι τραυματισμοί (ανεξαρτήτου σοβαρότητας) που σημειώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο περιορίστηκαν κατά 34,7%. Οι τραυματισμοί που καταγράφηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν 641, έναντι 981 τον αντίστοιχο μήνα του 2019 και 1.028 τον Δεκέμβριο του 2018.
Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι σε όλες της Περιφέρειες της χώρας, με εξαίρεση την Ηπειρο και τη Δυτική Ελλάδα υπάρχει μείωση των θανάτων από τροχαία ανά 100.000 κατοίκους, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Παρόμοια τα δεδομένα και ως προς τους βαριά τραυματίες ανά 100.000 κατοίκους με τη Δυτική Ελλάδα και την Ανατολική Μακεδονία-Θράκη να εμφανίζουν ελαφρά αύξηση.
Η μείωση της κίνησης στους δρόμους φαίνεται ότι άγγιξε επίπεδα ρεκόρ το 2020, καθώς σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα της Inrix οι κάτοικοι της πρωτεύουσας έχασαν το 2020 συνολικά 49 ώρες μποτιλιαρισμένοι σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, όταν η συμφόρηση στους δρόμους μας «κόστισε» 75 ώρες. Ο περιορισμός των «χαμένων ωρών» στους δρόμους της Αθήνας έφθασε το 54% σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της παραπάνω έρευνας. Αντίστοιχα, αύξηση παρουσιάζεται και στη μέση ταχύτητα, η οποία έφθασε το 2020 τα 24 χλμ./ώρα, από περίπου 18 χλμ./ώρα το 2019. Το ποσοστό μείωσης των ωρών που χάνονται στους δρόμους της Αθήνας είναι από τα πιο ενισχυμένα μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων σύμφωνα με την έρευνα.
Μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται στη Ρώμη με μείωση 60%, τις Βρυξέλλες (μείωση 58%) και το Δουβλίνο (μείωση 57%). Μάλιστα, η μείωση των χαμένων ωρών στους δρόμους της πρωτεύουσας της Ελλάδας είχε ως αποτέλεσμα η Αθήνα να υποχωρήσει στην 20ή θέση, από τη 12η που κατείχε το 2019, στην κατάταξη της Inrix.
Οι πορείες
Στο μεταξύ, παρά τον σχετικό περιορισμό της κινητικότητας, η εικόνα που φαίνεται ότι αντιστρέφεται το 2021 είναι οι συνεχιζόμενες πορείες διαμαρτυρίας που λαμβάνουν χώρα στο κέντρο της πόλης και επηρεάζουν τον κυκλοφοριακό φόρτο σε μεγάλη ακτίνα.
«Τα χαρακτηριστικά των μετακινήσεων την περίοδο της πανδημίας είναι ιδιαίτερα και πολύ διαφορετικά στην Αττική από την υπόλοιπη Ελλάδα. Πράγματι, υπάρχει μια σημαντική μείωση στην κυκλοφορία λόγω των περιοριστικών μέτρων που ισχύουν για τις μετακινήσεις τον τελευταίο χρόνο. Ωστόσο, τόσο τις ώρες αιχμής κάποιες μέρες όσο και εξαιτίας μη αναμενόμενων συμβάντων (πορείες), παρατηρούνται φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης, τα οποία πρέπει να αποφεύγονται καθώς δημιουργούν καθυστερήσεις και κατ’ επέκταση συνωστισμό σε μέσα μαζικής μεταφοράς», εξηγεί στην «Κ» ο Παναγιώτης Παπαντωνίου πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τις καθημερινές τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2021 ο κυκλοφοριακός φόρτος στους δρόμους της πρωτεύουσας ήταν ιδιαίτερα ενισχυμένος, παρά το γεγονός ότι τα εμπορικά καταστήματα ήταν κλειστά. Η ενίσχυση των μέτρων περιορισμού (με την απαγόρευση των διαδημοτικών μετακινήσεων) πριν από δύο εβδομάδες περίπου οδήγησε σε μια συγκράτηση της κινητικότητας, η οποία αποτυπώθηκε και στους δρόμους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής στις κεντρικές οδικές αρτηρίες κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου (6-7 Μαρτίου), οπότε και εφαρμόστηκαν τα αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα, καταγράφηκαν υψηλά ποσοστά μείωσης της κυκλοφορίας οχημάτων, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις έφτασαν ακόμα και στο 54%.
Η σημαντικότερη μείωση καταγράφηκε στη λεωφόρο Ποσειδώνος την οποία διήνυσαν 54,1% λιγότερα οχήματα σε σχέση με το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Φεβρουαρίου (27, 28/2). Ακολουθούν η λεωφόρος Βουλιαγμένης στην οποία σημειώθηκε μείωση της κίνησης κατά 32,6%, η λεωφόρος Συγγρού 31,4%, η λεωφόρος Κηφισίας 26,5% και η λεωφόρος Μεσογείων 25,4%. Η μικρότερη μείωση της κινητικότητας εντοπίστηκε επί της λεωφόρου Κηφισού με το ποσοστό να περιορίζεται στο 21,5%.