Ταξίδια σε διάφορες πόλεις και τοποθεσίες εντός και εκτός συνόρων. Επαφή με τη φύση και άνεση προσφέρει το αυτοκινούμενο όχημα, καθώς κανείς μετακινείται μαζί με το «σπίτι» του ή έστω με τις ανέσεις του.
Το αυτοκινούμενο αποτελεί μια εναλλακτική μορφή περιηγητικού τουρισμού, η οποία κερδίζει σημαντικό έδαφος τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας. Οι παρούσες υγειονομικές συνθήκες μάλιστα προσδίδουν στα αυτοκινούμενα οχήματα πρόσθετη ασφάλεια, καθώς η μετακίνηση και η διαμονή σε αυτά περιορίζει περιττές επαφές, προσφέρει ελευθερία μετακίνησης και παραμονής, χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς. Φέτος το αυτοκινούμενο «έχει πάρει τα πάνω του», με τη ζήτηση για ενοικίαση να έχει εκτοξευθεί.
Από την άλλη, όμως, η προσφορά οχημάτων προς ενοικίαση στη χώρα δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση κυρίως λόγω της νομοθεσίας που διέπει την αγορά και ιδιοκτησία των αυτοκινούμενων, όπως εξηγούν επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο. Στη χώρα υπάρχουν περίπου 1.500 αυτοκινούμενα, τα 400 εκ των οποίων ανήκουν σε μέλη της Ελληνικής Λέσχης Αυτοκινούμενων Τροχόσπιτων (ΕΛΑΤ). Κάθε χρόνο έρχονται στη χώρα από την Ευρώπη περίπου 5.000 αυτοκινούμενα κυρίως τη θερινή περίοδο, ενώ υπάρχει δραστηριότητα και κατά τους χειμερινούς μήνες.
Τα τηλέφωνα στις εταιρείες ενοικίασης έχουν πάρει φωτιά και οι ερωτήσεις που απευθύνουν οι ενδιαφερόμενοι αφορούν κυρίως –πέραν του κόστους ενοικίασης– διαδικαστικά ζητήματα, όπως τι δίπλωμα απαιτείται για την οδήγηση αυτοκινούμενου (απλό δίπλωμα Ι.Χ. αρκεί), πώς λειτουργούν τα ηλεκτρονικά του συστήματα, ο ανεφοδιασμός του, τα λύματα κ.τ.λ.
«Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει αυτοκινούμενο ούτε για δείγμα», περιγράφει στην «Κ» ο Αδάμ Ασημακόπουλος, ιδιοκτήτης εταιρείας που δραστηριοποιείται στην ενοικίαση αυτοκινούμενων. Οι διεθνείς υγειονομικές συνθήκες είναι αυτές που εκτόξευσαν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εταιρειών ενοικίασης, τη ζήτηση για διακοπές με αυτοκινούμενο. «Η ζήτηση είχε αγγίξει ταβάνι μέχρι πριν από ένα μήνα. Ωστόσο, οι νέες μεταλλάξεις του κορωνοϊού φαίνεται ότι “πάγωσαν” εκ νέου το ενδιαφέρον», εξηγεί στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Κοταλακίδης, ιδιοκτήτης εταιρείας η οποία δραστηριοποιείται ταυτόχρονα σε Ελλάδα και Γερμανία.
Η ζήτηση προέρχεται κυρίως από ξένους σε ποσοστό που ξεπερνά το 80%, καθώς η έννοια του περιηγητικού τουρισμού με αυτοκινούμενο είναι πιο διαδεδομένη σε χώρες κυρίως της Βόρειας αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης. Οι περισσότερες κρατήσεις έχουν ήδη γίνει από τον περασμένο Φεβρουάριο. «Το υψηλό κόστος κτήσης ενός αυτοκινούμενου έχει διαμορφώσει μια νοοτροπία στη χώρα ότι αποτελεί πολυτέλεια. Στην πραγματικότητα άλλοι επενδύουν σε ένα εξοχικό σπίτι, ενώ άλλοι επιλέγουν να επενδύσουν σε ένα αυτοκινούμενο ώστε να μπορούν να κάνουν διακοπές σε διαφορετικούς τόπους», εξηγεί στην «Κ» η Αναστασία Γεωργουλοπούλου, γενική γραμματέας της ΕΛΑΤ. Το αυτοκινούμενο μπορεί να σταθμεύσει όπου και ένα Ι.Χ., ωστόσο το να ανοίξει παράθυρα, τέντες κ.λπ. επιτρέπεται μόνο σε οργανωμένους χώρους κάμπινγκ. «Χρειάζεται ειδικός χώρος όπου εκτός της στάθμευσης θα μπορεί να κάνει και σέρβις (να πάρει νερό, να αδειάσει τις δεξαμενές λυμάτων κ.ά.). Ο χώρος αυτός ονομάζεται διεθνώς camper stop και συνήθως πρόκειται για δημοτικούς χώρους οι οποίοι έναντι μικρού αντιτίμου προσφέρουν όλα όσα χρειάζεται ένα αυτοκινούμενο», εξηγεί η κ. Γεωργουλοπούλου. Η υπόλοιπη Ευρώπη διαθέτει περίπου 20.000 τέτοιους χώρους. «Στους διεθνείς καταλόγους των camper stops για την Ελλάδα αναγράφεται ότι δεν υπάρχουν επίσημοι τέτοιοι χώροι», σημειώνει η ίδια. Υπάρχει ενδιαφέρον για δημιουργία camper stops από τους δήμους και από ιδιώτες, ωστόσο απουσιάζει το θεσμικό πλαίσιο που να προβλέπει τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας τους.
Το υψηλό κόστος των δασμών κατά την εισαγωγή αυτών των οχημάτων στη χώρα και η επιβολή φόρου πολυτελείας για τους ιδιοκτήτες τους καθιστούν την αγορά τους ασύμφορη. Ιδιαίτερα προβλήματα με το νομοθετικό πλαίσιο αντιμετωπίζουν και οι εταιρείες ενοικίασης, που εξηγούν ότι «όσο κι αν ανεβαίνει η ζήτηση για ενοικίαση δεν μας συμφέρει να διατηρούμε μεγάλο αριθμό αυτοκινούμενων».
«Στα διόδια το αυτοκινούμενο αντιμετωπίζεται σχεδόν σαν νταλίκα, οπότε κάθε διέλευση κοστίζει πολύ ακριβά», εξηγεί ο Ανδρέας Λακόπουλος, επίσης ιδιοκτήτης εταιρείας.
Το «ενοίκιο»
Ο χώρος ενοικίασης αυτοκινούμενων οχημάτων ακολουθεί την αντίστοιχη τουριστική κίνηση και οι τιμές διαμορφώνονται ανάλογα με την περίοδο. Κατά την υψηλή περίοδο (Ιούλιος – Αύγουστος) μπορεί κάποιος να νοικιάσει αυτοκινούμενο όχημα χωρητικότητας 4 έως 5 ατόμων με κόστος που κυμαίνεται από 120 ευρώ έως 230 ευρώ την ημέρα. Οι διακυμάνσεις σχετίζονται με τον τύπο του οχήματος, την παλαιότητά του και τη χωρητικότητά του. Ο πιο κλασικός τύπος αυτοκινούμενου «κοιμίζει» περίπου 5 άτομα και είναι μήκους 5,3 μέτρων. Κατά τη χαμηλή περίοδο (χειμώνας, πλην της περιόδου του Πάσχα) οι τιμές κυμαίνονται γύρω στα 100 ευρώ, ενώ κάποιος μπορεί να βρει και αυτοκινούμενο έναντι 60 ευρώ την ημέρα. Η μέση τιμή αγοράς ενός οχήματος 4ετίας ανέρχεται σε περίπου 65.000 ευρώ, ωστόσο σε ετήσια βάση ο ιδιοκτήτης καλείται να καταβάλει από 890 έως 1.500 ευρώ με τη μορφή φόρου πολυτελείας. «Δεν συμφέρει η αγορά αυτοκινούμενων διότι το θεσμικό πλαίσιο δημιουργεί συνεχώς εμπόδια στους υποψήφιους ιδιοκτήτες, σε επίπεδο φορολογίας, δασμών κατά την εισαγωγή τους κ.ά.», εξηγεί ο κ. Ασημακόπουλος.