Αποτελεσματικότερη αναφορικά με το επίπεδο εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού αναδεικνύεται η επιλογή ορισμένων χωρών, μεταξύ των οποίων η Βρετανία, για καθυστέρηση της δεύτερης δόσης του εμβολίου έναντι της COVID-19. Tη στιγμή που η συζήτηση για την ανάγκη ενισχυτικής δόσης έχει «φουντώσει», με το Ισραήλ να έχει ήδη προχωρήσει στη χορήγησή της σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, τα στοιχεία που αναλύουν οι ειδικοί καταδεικνύουν ότι χώρες που επέλεξαν το κλασικό σχήμα εμβολιασμού (χωρίς καθυστέρηση της δεύτερης δόσης) πιθανόν να βρίσκονται πιο κοντά σε αυτό το ενδεχόμενο. Οσον αφορά τους ασθενείς με ανοσοκαταστολή, οι οποίοι αναμένεται να προηγηθούν στη χορήγηση της τρίτης δόσης, ο οδηγός που θα κρίνει εν πολλοίς πότε θα γίνει αυτή θα είναι η μέτρηση των αντισωμάτων.
Οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος και Γκίκας Μαγιορκίνης, συνοψίζοντας τα τελευταία δεδομένα, σημειώνουν ότι για τους ανοσοκατεσταλμένους υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις ότι η μέτρηση των αντισωμάτων έναντι της πρωτεΐνης της ακίδας θα χρησιμοποιηθεί για την απόφαση λήψης της ενισχυτικής δόσης. «Αν και ακόμα δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να συσχετίζουν επίπεδα αντισωμάτων με την αναμενόμενη προστασία από λοίμωξη SARS-CoV-2, η μέτρηση των αντισωμάτων έναντι της ακίδας 28-42 ημέρες μετά την ολοκλήρωση της τελευταίας δόσης θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός απόφασης για την ενισχυτική δόση», σημειώνουν.
Για τον γενικό πληθυσμό τα στοιχεία είναι λιγότερο ξεκάθαρα. Οπως τονίζουν οι δύο καθηγητές, «τα στοιχεία που έρχονται από τη Βρετανία δείχνουν ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων παραμένει υψηλή ακόμα και για το στέλεχος “Δέλτα”. Ωστόσο, η στρατηγική που επιλέχθηκε στη χώρα ήταν αυτή της καθυστέρησης της δεύτερης δόσης, η οποία έχει τα εξής πλεονεκτήματα: α) αυξάνεται η πρωταρχική ανοσία ταχύτατα σε πληθυσμιακό επίπεδο, επιτυγχάνοντας ταχύτερα το πρώτο βήμα του τείχους ανοσίας, β) η καθυστέρηση της δεύτερης δόσης καταλήγει σε πιο ώριμες και ευρείες ανοσολογικές αποκρίσεις, όπως έχουν δείξει χρόνια μελετών σε εμβολιαστικά σχήματα και επιβεβαιώνονται και στην περίπτωση των εμβολίων για την COVID-19. Η στρατηγική της Βρετανίας έδωσε ταχύτερη πληθυσμιακή κάλυψη στην εκκίνηση αλλά και ανώτερης ποιότητας εμβολιαστική κάλυψη σε βάθος χρόνου λόγω της καθυστέρησης της δεύτερης δόσης. Το γεγονός ότι οι πρόσφατες μελέτες στο Ισραήλ έδειξαν χαμηλότερη αποτελεσματικότητα έναντι της μετάλλαξης “Δέλτα” απ’ ό,τι στη Βρετανία πιθανόν να οφείλεται σε αυτήν τη στρατηγική, αν και προς το παρόν δεν έχουμε δει την ανάλυση των δεδομένων του Ισραήλ». Και επισημαίνουν: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ενισχυτική δόση αρκετούς μήνες αργότερα θα επάγει ανοσολογικές αντιδράσεις μεγαλύτερης γκάμας και ισχύος».
Ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι τι θα γίνει με όσους είχαν νοσήσει και έχουν εμβολιαστεί, καθώς διαφαίνεται ότι η ποιότητα της ανοσολογικής απόκρισης του συνδυασμού φυσικής νόσου και εμβολίου έχει καλύτερο προφίλ από τα κλασικά εμβολιαστικά σχήματα.