Η δραστική αλλαγή στη διαχείριση των δασών και των δασικών εκτάσεων και η έμφαση στην πρόληψη με συγκεκριμένες πολιτικές, ώστε να μην αποτελούν απλώς «πράσινο» που μετατρέπεται σε εύφλεκτη ύλη μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν, είναι τα κύρια όπλα για να περιοριστούν οι τεράστιες καταστροφές από τις δασικές πυρκαγιές, όπως τονίζουν οι επιστήμονες. Η καλλιέργεια, διατήρηση και αναβάθμιση των υπαρχόντων δασών και η αξιοποίησή τους με βάση την αρχή της αειφορίας και της πολλαπλής χρήσης αποτελούν βασικό στοιχείο της προστασίας τους. Παράλληλα, πρέπει να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν μέθοδοι και συστήματα για την ουσιαστική βελτίωση της προστασίας των δασών από τις πυρκαγιές, με έμφαση στην πρόληψη αλλά και στην ανάπτυξη αποτελεσματικότερων συστημάτων κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών με την εμπλοκή και των τοπικών κοινωνιών και εθελοντών.
Πρόκειται για μερικά από τα συμπεράσματα προγράμματος «Για το μέλλον των δασών» που εκπόνησε επιστημονική ομάδα στο πλαίσιο συνεργασίας με το WWF Ελλάς, τα οποία βέβαια δεν ελήφθησαν υπ’ όψιν όπως προκύπτει από τη σημερινή κατάσταση.
«Η οικονομία της χώρας μας παλαιότερα στηριζόταν περισσότερο σε πρακτικές όπως η δασοκομία, η ρητινοσυλλογή ή η ξύλευση και οι κοινωνικές δομές ήταν διαφορετικές από τις σημερινές. Οι άνθρωποι “περιποιούνταν” τα δάση και τις δασικές εκτάσεις περισσότερο, γιατί ζούσαν άμεσα από τους πόρους που τους προσέφεραν (ξύλο, ρετσίνι, μελισσοκομία), σημειώνεται στην έκθεση». Παράλληλα όμως η χώρα μας είναι συνεχώς και ισχυρά ελλειμματική σε ξύλο, αφού πάνω από 2.000.000 κυβικά μέτρα ισοδύναμης στρογγύλης ξυλείας εισάγονται είτε σε συμπαγή μορφή (στρoγγύλη ξυλεία, πριστή ξυλεία, στύλοι ΟΤΕ και ΔΕΗ, πάσσαλοι) είτε σε μορφή μεταποιημένων προϊόντων (μοριοπλάκες, ινοπλάκες, όλη η ποσότητα χαρτοπολτού που γίνεται χαρτί διαφόρων τύπων για τις εγχώριες ανάγκες κ.ά.), και πάνω από 1,5 δισ. ευρώ δαπανάται ετησίως γι’ αυτές τις εισαγωγές, σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρονται.
Αλλαγή των συνθηκών
Οι συνθήκες σήμερα έχουν αλλάξει δραστικά και τα δάση από τη μια υφίστανται την πίεση της ανάπτυξης των αστικών περιοχών και από την άλλη αφήνονται στη μοίρα τους, εφόσον στην πραγματικότητα δεν είναι δυνατόν να τεθούν υπό διαχείριση στο σύνολό τους από τις κρατικές υπηρεσίες. Ωστόσο η σύνδεση των δασών με τις ανθρώπινες ανάγκες και δραστηριότητες θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη «έγνοια» από την πλευρά των πολιτών. Δάση παραγωγικά σε ξύλο, ρητίνη κ.λπ., δάση αναψυχής, περιαστικά και αστικά δάση, δασοβοτανικοί κήποι, προστατευτικά δάση, δάση μεικτών λειτουργιών, είναι μερικές μόνο από τις διαφορετικές χρήσεις των δασών που θα επέτρεπαν τη σύνδεσή τους με τις ανθρώπινες δραστηριότητες με συγκεκριμένους όρους. Οπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, «η πιστοποίηση για την αειφορική διαχείριση και εκμετάλλευση των δασών για την ικανοποίηση βασικών αναγκών του ανθρώπου σε συνδυασμό και σε αρμονία με τον βασικό περιβαλλοντικό τους ρόλο».
Στην έκθεση επίσης αναλύονται οι ιδιαίτερες πιέσεις που υφίστανται τα μεσογειακά δάση λόγω της κλιματικής αλλαγής, και οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν στις πολιτικές που αποφασίζονται.