Εντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα στους δρόμους γύρω από τον δακτύλιο συνόδευσε τις πρώτες ημέρες εφαρμογής του «ανακαινισμένου» μέτρου εισόδου στο κέντρο της πόλης με το σύστημα των μονών-ζυγών. Οι ειδικοί έχουν κρούσει τον κώδωνα από την πρώτη στιγμή, τονίζοντας ότι προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα του δακτυλίου είναι η λήψη παράλληλων, συνοδών μέτρων που θα «επιβιβάσουν» τους μετακινούμενους στις αστικές συγκοινωνίες ώστε να περιοριστεί η παρουσία των Ι.Χ. στην υπερκορεσμένη πόλη.
Οι υγειονομικές συνθήκες αποτελούν το βασικό εμπόδιο στην προσπάθεια ενίσχυσης της επιβατικής κίνησης των αστικών συγκοινωνιών. Η πόλη άλλωστε μετρά σήμερα περίπου 2,3 εκατ. Ι.Χ. έναντι 430.000 όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά το μέτρο το μακρινό 1979. Ο φόβος του κορωνοϊού, από την άλλη, είναι αυτός που αποτρέπει την πλειονότητα των μετακινούμενων να αφήσουν το τιμόνι και να επιβιβαστούν στα μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ).
Απέραντο πάρκινγκ οι περιφερειακοί δρόμοι
Η περασμένη Δευτέρα, πρώτη ημέρα εφαρμογής του μέτρου, βρήκε την πόλη με ένα ασφυκτικό μποτιλιάρισμα, το οποίο επιδεινώθηκε από τις βροχοπτώσεις. Οσοι επιχείρησαν να προσεγγίσουν το κέντρο της πόλης υπέστησαν τεράστια ταλαιπωρία, καθώς οι περιφερειακοί δρόμοι γύρω από το κέντρο θύμιζαν απέραντο πάρκινγκ. Ειδικότερα, τη Δευτέρα καταγράφηκε αύξηση της κίνησης στους οδικούς άξονες που περιβάλλουν τον δακτύλιο, όπως μεταξύ άλλων οι λεωφόροι Κηφισού, Αλεξάνδρας, Κατεχάκη, Χαμοστέρνας, Καλλιρρόης, σύμφωνα με το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής. Στην εθνική οδό Αθηνών – Λαμίας, στο ρεύμα καθόδου προς τον Πειραιά, παρατηρήθηκε έντονος κυκλοφοριακός φόρτος έως τον κόμβο της λεωφόρου Αχαρνών μέχρι τις 11 το πρωί, ώρα κατά την οποία έχουν συνήθως εξομαλυνθεί τα πρωινά μποτιλιαρίσματα. Ενδεικτική επίσης της κυκλοφοριακής επιβάρυνσης ήταν η κατάσταση στη λεωφόρο Κηφισίας, όπου στις 9 π.μ. η απόσταση μεταξύ Ψυχικού και Χίλτον διαρκούσε 9 λεπτά, μεταξύ Ψυχικού και Συντάγματος, 12΄, αλλά μεταξύ Ψυχικού και Πεδίου του Αρεως άγγιζε τα 20 λεπτά.
Ελαφρά μείωση της κυκλοφορίας παρατηρήθηκε στις οδούς εντός του δακτυλίου, όπως οι Σταδίου, Πανεπιστημίου, Αμαλίας, Βασιλίσσης Σοφίας. Τις επόμενες δύο ημέρες, ωστόσο, η κατάσταση, σύμφωνα με τους συγκοινωνιολόγους του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής, εμφάνισε σημάδια εξομάλυνσης. Η συμφόρηση που παρατηρήθηκε σε κεντρικές οδικές αρτηρίες ήταν εμφανώς περιορισμένη σε σχέση με τη Δευτέρα. Μοναδική εξαίρεση ήταν η λεωφόρος Κηφισού (ρεύμα προς Πειραιά), όπου σημειώθηκε έντονο μποτιλιάρισμα την Τρίτη και την Τετάρτη λόγω έκτακτων περιστατικών (την Τρίτη σημειώθηκε ατύχημα και την Τετάρτη υπήρξε διαρροή πετρελαίου στο οδόστρωμα).
Συμπεράσματα σε ένα μήνα
Στο κέντρο της Αθήνας, πάντως, η κατάσταση ήταν κάθε μέρα βελτιούμενη, με τους συγκοινωνιολόγους του Κέντρου Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής να υποστηρίζουν ότι «το μέτρο φαίνεται ότι σταδιακά λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς την είσοδο στον δακτύλιο» και εξηγούν ότι εντός του δακτυλίου παρατηρήθηκε περιορισμός της συμφόρησης. Συγκεκριμένα στοιχεία για την εικόνα της κίνησης στους δρόμους και η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του μέτρου θα είναι διαθέσιμα, σε πρώτη φάση, μετά τις πρώτες δέκα ημέρες εφαρμογής του μέτρου. Οι συγκοινωνιολόγοι μάλιστα επισημαίνουν ότι ουσιαστικά, επιστημονικά αξιολογήσιμα συμπεράσματα θα μπορούν να εξαχθούν ύστερα από ένα μήνα.
Μπορεί να ενισχύθηκε ο στόλος των λεωφο- ρείων, αλλά εάν δεν υπάρχουν ελεύθεροι δρόμοι για να κινηθούν, δεν έχει κανένα αποτέλεσμα η αύξηση των διαθέσιμων οχημάτων.
Την ίδια στιγμή, έντονη ανησυχία επικρατεί ως προς το στοίχημα της ενίσχυσης της επιβατικής κίνησης στα οχήματα των συγκοινωνιακών φορέων του ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών). Ο Οργανισμός προχώρησε σε σειρά ρυθμίσεων για την ενίσχυση της συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης, όμως πληροφορίες αναφέρουν ότι ο έντονος κυκλοφοριακός φόρτος πέριξ του δακτυλίου έκανε τη μετακίνηση με τα λεωφορεία ιδιαίτερα δύσκολη. «Είχε τέτοια κίνηση στους δρόμους που ο χρόνος της διαδρομής ήταν πολλαπλάσιος από τον συνηθισμένο», δήλωσε στην «Κ» η Θεοδώρα Λ., που κινείται καθημερινά από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας μέχρι το Χαλάνδρι για λόγους εργασίας. Υπήρχαν λεωφορεία που ήταν σχεδόν άδεια στους δρόμους, καθώς δεν μπορούσαν να φθάσουν εγκαίρως στις στάσεις. Μπορεί να ενισχύθηκε ο στόλος των λεωφορείων, αλλά εάν δεν υπάρχουν ελεύθεροι δρόμοι για να κινηθούν δεν έχει κανένα αποτέλεσμα η αύξηση των διαθέσιμων οχημάτων.
Ο ΟΑΣΑ, από την πλευρά του, προχώρησε σε ενίσχυση κατά 50% των λεωφορειακών γραμμών κορμού, που διέρχονται από το κέντρο της Αθήνας, αύξηση του αριθμού των δρομολογίων συνολικά, γεγονός που εξυπηρετήθηκε από την ενίσχυση του στόλου, που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των ημερών. Παράλληλα, ο Οργανισμός προχώρησε σε στοχευμένη ενίσχυση του στόλου σε γραμμές όπου είχαν παρατηρηθεί φαινόμενα συνωστισμού πριν από την έναρξη του δακτυλίου (550 «Παλ. Φάληρο – Κηφισιά», 608 «Γαλάτσι – Ακαδημία – Ζωγράφου», 732 «Αγ. Φανούριος – Χαλκοκονδύλη», 054 «Περισσός – Λαμπρινή – Πολυτεχνείο»).
Μέτρα λήφθηκαν και για την ενίσχυση της εξυπηρέτησης των μέσων σταθερής τροχιάς. Οι χρονοαποστάσεις στη γραμμή 1 του μετρό (πρώην ΗΣΑΠ) περιορίστηκαν στα 7 από τα 9 λεπτά (τον Ιούλιο του 2019), καθώς προστέθηκε ένας ακόμα συρμός στη γραμμή 1 που προήλθε από τη γραμμή 2. Στη γραμμή 2 του μετρό μειώθηκαν οι χρόνοι διέλευσης μεταξύ των συρμών στα 4,5 λεπτά από τα 7 και στη γραμμή 3 οι χρονοαποστάσεις έπεσαν στα 5 λεπτά από τα 7.
Οι εξαιρέσεις
Εξαίρεση από το μέτρο του δακτυλίου έχουν οι ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων, υβριδικών, εκ κατασκευής φυσικού αερίου και υγραερίου και όλα τα οχήματα με κινητήρα τεχνολογίας Euro 6, με την προϋπόθεση να εκπέμπουν κάτω από 120 γραμ. CO2/χλμ. Οι ιδιοκτήτες των παραπάνω οχημάτων προμηθεύτηκαν έως την παραμονή έναρξης εφαρμογής του δακτυλίου μέσω της εφαρμογής daktylios.gov.gr συνολικά 31.070 ειδικά σήματα ελεύθερης εισόδου στον δακτύλιο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υποδομών, τα ηλεκτρικά οχήματα, φυσικού αερίου και υβριδικά ανέρχονται σε 7.654 και τα Euro 6 χαμηλών ρύπων σε περίπου 300.000. Παράλληλα, άδεια εισόδου δικαιούνται οι μόνιμοι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας που προμηθεύονται το ειδικό σήμα από τις υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων.
Μαχαίρι, ωστόσο, μπήκε στις άδειες εισόδου στον δακτύλιο που μέχρι πρότινος χορηγούνταν αφειδώς από τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές. Η κοινή υπουργική απόφαση προβλέπει ότι οι άδειες θα περιοριστούν κατά το ήμισυ, με έμφαση σε αυτές που χορηγούνται σε πολιτικούς και κόμματα. Ελεύθερη διέλευση απολαμβάνουν τα οχήματα ιατρών (με το ειδικό σήμα), αναπήρων πολέμου, αυτοκίνητα που οδηγούνται από ή μεταφέρουν ΑμεΑ ή ασθενείς που χρήζουν συχνής θεραπείας (π.χ. νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς, άτομα με πολιομυελίτιδα ή ΑμεΑ). Παράλληλα μπορούν να εισέρχονται στα όρια του δακτυλίου αυτοκίνητα μεταφοράς φαρμάκων και ευαίσθητων ιατρικών υλικών.
Η μετακίνηση μαθητών
Προβληματισμός επικρατεί μεταξύ μερίδας γονέων, τα παιδιά των οποίων φοιτούν σε σχολεία στο κέντρο της Αθήνας και διαμένουν εκτός των ορίων του δακτυλίου. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη μεταφορά των παιδιών από και προς τα σχολεία –ορισμένα εκ των οποίων είναι μαθητές δημοτικού–, καθώς οι γονείς τους δεν δικαιούνται άδεια ελεύθερης εισόδου στον δακτύλιο για τις ώρες έναρξης και λήξης των μαθημάτων. Οι γονείς αναζητούν λύση για τον τρόπο μεταφοράς των παιδιών τους, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αναζήτησαν ακόμα και προσφορές από τουριστικά λεωφορεία. Οι τιμές όμως, σύμφωνα με μαρτυρίες γονέων, είναι εξωφρενικά υψηλές για να μπορέσει να υποστηρίξει ένα μέσο νοικοκυριό το σχετικό κόστος. «Προσήλθα στην Τροχαία Αθηνών, μου είπαν ότι προς το παρόν δεν υπάρχει πρόβλεψη, αλλά μπορούμε να προβούμε σε σχετική αίτηση, η οποία θα μεταβιβαστεί στον αρμόδιο υπουργό, ο οποίος ενδέχεται να μας χορηγήσει σχετική άδεια εισόδου στον δακτύλιο», περιγράφει στην «Κ» ο Στράτος Τσιτσιβός, πατέρας μαθήτριας του Πειραματικού Σχολείου Πανεπιστημίου Αθηνών επί της οδού Σκουφά.