Ο κλάδος βαρύνεται από μια δεκαετία πολύ περιορισμένης κίνησης, με τον τζίρο να έχει περιοριστεί δραματικά λόγω της οικονομικής συγκυρίας. Ακολούθησε η διετία της υγειονομικής κρίσης, η οποία ειδικά κατά τους πρώτους μήνες των αυστηρών μέτρων περιορισμού είχε σχεδόν εκμηδενίσει την επιβατική κίνηση των ταξί. Το άνοιγμα ωστόσο της οικονομικής δραστηριότητας, που επανέφερε την κινητικότητα, σε συνδυασμό με τον φόβο χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς λόγω κορωνοϊού, φαίνεται ότι έχει τονώσει τη ζήτηση της «κούρσας». Εν μέσω πανδημίας και πολύ περιορισμένου τζίρου άνοιξε η πλατφόρμα «Κινούμαι ηλεκτρικά», η οποία προσφέρει επιδότηση εκτός από τα Ι.Χ. και για την αντικατάσταση του στόλου των ταξί.
Το κίνητρο των 10.500 ευρώ (τα 2.500 εκ των οποίων προέρχονται από την υποχρεωτική απόσυρση του παλαιού οχήματος) δεν κατάφερε να προσελκύσει τους αυτοκινητιστές, καθώς το ύψος της επιδότησης θεωρείται μικρό με δεδομένη την υψηλή τιμή αγοράς των ηλεκτρικών οχημάτων.
Στο μεταξύ, μιλώντας στο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι όλα τα νέα ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα πρέπει από το 2025 να είναι είτε ηλεκτρικά είτε μηδενικών εκπομπών ρύπων, πρόβλεψη που θα ισχύσει και για το 1/3 των ενοικιαζομένων οχημάτων.
Από την πλευρά τους οι αυτοκινητιστές εμφανίζουν μια σχετική δυσπιστία ως προς την ηλεκτροκίνηση, υποστηρίζοντας ότι ακόμα δεν είναι δοκιμασμένη η τεχνολογία στις πραγματικές συνθήκες και ανάγκες ενός ταξί το οποίο, στην Αθήνα, διανύει καθημερινά κατά μέσο όρο 250 χιλιόμετρα. «Περιορισμένη αυτονομία, υψηλό κόστος συντήρησης, υπερβολικά υψηλό κόστος αγοράς θα συναντήσει κανείς σε ένα ηλεκτρικό ταξί», υποστηρίζει στην «Κ» ο Διονύσης Μουζάκης, ιδιοκτήτης ταξί που δραστηριοποιείται στην Αθήνα και συμπληρώνει ότι η ελληνική αγορά προσφέρει πολύ περιορισμένες επιλογές μοντέλων. Οι αυτοκινητιστές μάλιστα αναφέρουν ότι όσοι συνάδελφοί τους προχωρήσουν σε αγορά και χρήση ηλεκτροκίνητου οχήματος θα πρέπει εκ των προτέρων να γνωρίζουν ότι μετέχουν σε «πείραμα».
«Πρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση σε φορτιστές και ειδικότερα εμείς οι επαγγελματίες σε ταχυφορτιστές».
«Τα λειτουργικά προβλήματα χρήσης ενός ηλεκτρικού οχήματος στην πόλη είναι αρκετά ακόμα, καθιστώντας τη συγκεκριμένη επιλογή τουλάχιστον ανέφικτη προς το παρόν», λέει ο κ. Μουζάκης που χρησιμοποιεί τελευταίας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ταξί, diesel Euro 6. Ο ίδιος πιστεύει ότι τα ανταλλακτικά και τα τακτικά σέρβις ενός ηλεκτρικού ταξί είναι πολύ ακριβότερα και εξηγεί ότι διανύοντας τα δεκαπλάσια χιλιόμετρα από ένα συμβατικό Ι.Χ., υπάρχει κίνδυνος να αναγκαστεί ο ιδιοκτήτης να προχωρήσει σε αντικατάσταση της μπαταρίας πολύ σύντομα, γεγονός που καθιστά τον ηλεκτροκινητήρα εντελώς ασύμφορο. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι σήμερα στην Αθήνα κυκλοφορούν μόλις τέσσερα ηλεκτρικά ταξί, ενώ συνολικά οι αιτήσεις στο πρόγραμμα «Κινούμαι ηλεκτρικά» για επιδότηση ηλεκτρικού ταξί είναι μόλις 13.
Με δεδομένο το ιδιαίτερα χλιαρό ενδιαφέρον επαγγελματιών ταξί για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, το υπουργείο Περιβάλλοντος προχωράει σε διορθωτικές κινήσεις ως προς το περιεχόμενο του προγράμματος επιδότησης. Με τα σημερινά δεδομένα η επιδότηση που προσφέρεται από το πρόγραμμα «Κινούμαι ηλεκτρικά» δεν είναι ικανή να οδηγήσει τον κλάδο των ταξί στην… πρίζα. Ειδικότερα, το υπουργείο Περιβάλλοντος προσφέρει για επιβατικά δημόσιας χρήσης οχήματα με λιανική τιμή προ φόρων έως 50.000 ευρώ, οικολογικό μπόνους που φτάνει το 25% της λιανικής τιμής προ φόρων, το οποίο όμως δεν μπορεί να ξεπεράσει τις 8.000 ευρώ. Αθροίζοντας σε αυτό και το όφελος από την απόσυρση παλαιού οχήματος (2.500 ευρώ), το συνολικό ποσό της επιδότησης φτάνει τις 10.500 ευρώ.
Nέος κύκλος επιδότησης
Πριν από λίγες εβδομάδες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας προχώρησε στην ανακοίνωση ανοίγματος ενός νέου κύκλου επιδότησης. Το συνολικό ύψος του νέου προγράμματος ανέρχεται σε 40 εκατ. ευρώ και αυξάνει σημαντικά το ύψος της επιδότησης. Το συνολικό όφελος μετά τις βελτιώσεις του προγράμματος μπορεί να φτάσει ακόμα και τις 22.500 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του οφέλους από την απόσυρση, που ανέρχεται σε 2.500 ευρώ), καθώς το καθαρό ποσό της επιδότησης φτάνει πλέον τα 20.000 ευρώ. Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος είναι η αντικατάσταση 2.000 ταξί με ηλεκτροκίνητα.
Βασικό εμπόδιο, πέραν του υψηλού κόστους κτήσης, για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση των αυτοκινητιστών ταξί αποτελεί και το περιορισμένο δίκτυο φορτιστών. «Πρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση σε φορτιστές και ειδικότερα εμείς οι επαγγελματίες σε ταχυφορτιστές, προκειμένου να καλύπτονται έκτακτες ανάγκες φόρτισης που ενδέχεται να προκύψουν σε κάθε βάρδια», εξηγεί 28χρονος ιδιοκτήτης ταξί, που υπό ιδανικές συνθήκες, όπως λέει, θα ήθελε να δοκιμάσει ένα ηλεκτρικό ταξί. Στη χώρα μας από τους συνολικά 275 φορτιστές που υπάρχουν, μόλις οι 22 είναι ταχυφορτιστές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλήρης φόρτιση της μπαταρίας ενός αυτοκινήτου σε απλό φορτιστή μπορεί να διαρκέσει ακόμα και μια ολόκληρη νύχτα, ενώ ο αντίστοιχος χρόνος για τους ταχυφορτιστές είναι λιγότερος από μία ώρα. Η χώρα μας εμφανίζεται ουραγός ως προς την παρουσία φορτιστών συνολικά στο οδικό δίκτυο και οι προσπάθειες του υπουργείου Περιβάλλοντος επικεντρώνονται στην ανάπτυξη του εθνικού δικτύου φόρτισης. Προγραμματίζεται η χωροθέτηση από τους μεγάλους δήμους της χώρας 10.000 δημοσίων σταθμών φόρτισης. Στόχος του υπουργείου είναι η ανάπτυξη 8.656 σταθμών φόρτισης έως το τέλος του 2025, ενώ οι πρώτοι θα μπουν σε λειτουργία εντός του 2022.
Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκεται μελέτη καταλληλότητας για τη δημιουργία σημείων φόρτισης σε πιάτσες ταξί. Υπολογίζεται ότι στην Αθήνα υπάρχουν περίπου 180 πιάτσες και σε αυτή τη φάση έχει ζητηθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος να καταγραφούν αυτές ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά που διαθέτουν και την κίνηση που εμφανίζουν, ώστε να διαπιστωθεί ποιες μπορούν να φιλοξενήσουν σημεία φόρτισης. Ειδικότερα εξετάζονται ζητήματα όπως η δυνατότητα του δικτύου παροχής ενέργειας να «σηκώσει» τους φορτιστές, τα τεχνικά χαρακτηριστικά της κάθε πιάτσας (εάν βρίσκονται δίπλα σε πεζοδρόμιο π.χ.) και φυσικά η κίνηση που παρατηρείται σε κάθε μια από αυτές. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στις 50 πρώτες πιάτσες που θα επιλεγούν θα τοποθετηθούν ταχυφορτιστές.
Αγγίζουν τις 8.000 τα προς απόσυρση
Εκπνέει στο τέλος του έτους η τρίτη κατά σειρά –και τελευταία– παράταση προθεσμίας για την απόσυρση από την κυκλοφορία των παλαιών ρυπογόνων ταξί. Οσα ταξί έπρεπε να έχουν αντικατασταθεί λόγω παλαιότητας από το 2019 και έχουν πάρει ήδη παράταση έως το τέλος του 2021, δεν θα έχουν δικαίωμα σε νέα παράταση άδειας κυκλοφορίας. Ωστόσο, ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο να δοθεί παράταση ενός έτους για την κυκλοφορία των ταξί που έχουν ή θα φτάσουν το ανώτατο όριο ηλικίας τους το 2020 και το 2021. Σημειώνεται ότι τα ταξί πρέπει να αντικαθίστανται στα 15 χρόνια (για οχήματα έως 2.000 κ.εκ.) και στα 18 χρόνια κυκλοφορίας (άνω των 2.000 κ.εκ.). Παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη δοθεί παρατάσεις στην προθεσμία αντικατάστασης των παλαιών ρυπογόνων ταξί, είναι περιορισμένος ο αριθμός εκείνων που έχουν αντικατασταθεί. Βασικός λόγος η οικονομική κρίση, η οποία οδήγησε σε πρωτοφανή μείωση του τζίρου στον κλάδο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα ταξί που θα πρέπει να αποσυρθούν από την κυκλοφορία έως το τέλος του έτους ανέρχονται περίπου σε 8.000.